УИХ-ын чуулганы өчигдрийн хуралдаанаар Дээд боловсролын санхүүжилт, суралцагчдын цалин, тэтгэлэг, тэтгэмж, нийгмийн баталгааны тухай хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэхийг шийдлээ. Ерөнхийлөгчийн санаачилсан уг төслийг Тамгын газрын нь дарга Д.Баттулга танилцуулав. Боловсрол бол хүний, улсын гол баялаг. Тиймээс төрөөс баялгийг бүтээхэд тодорхой оролцоотой байх зарчмыг дэлхийн улс орнууд баримталдаг аж. Тухайлбал Европын орнуудад дээд боловсрол эзэмших зардлын 84 хувийг төрөөс санхүүжүүлдэг бол АНУ-д 47 хувийг Засгийн газрын эх үүсвэрээс хариуцаж байна.
Бүх зардлыг 100 хувь даадаг Норвеги, Финланд, Бразил, Аргентин зэрэг орон ч бий гэнэ. Энэ бүхнийг харгалзан төсөл боловсруулахдаа нэг оюутанд сард 70.000 төгрөгийн цалин өгөхөөр зохицуулжээ. Үүнийг Хүний хөгжлийн сангийн хөрөнгөнөөс санхүүжүүлэхээр санал болгож байгаа юм. Түүнчлэн сурлагын өндөр амжилт гаргасан, тодорхой чанарын шаардлага хангасан сургуульд болон онц чухал хэрэгцээт мэргэжлээр суралцагчдад урамшууллын тэтгэлэг олгоно. Дээд боловсрол эзэмшихээр суралцаж байгаа өнчин, хөгжлийн бэрхшээлтэй, орлого багатай суралцагчдын амьжиргааны зардалд зориулан улсын төсвөөс тэтгэмж олгохоор тусгасан байна.
Уг хуулийг хэрэгжүүлэхэд улсын төсвөөс жилд дунджаар 43.6 тэрбум төгрөг, Хүний хөгжил сангаас 88.8 тэрбум төгрөг шаардагдах тооцоо гарч байна. Төрөөс боловсролын салбараа дэмжихийг олонх хүлээн зөвшөөрч буй ч оюутнуудыг сурлагаар нь ялгалгүй, халамжийг хавтгайрууллаа гэсэн шүүмжлэл гарав. Мөн тэтгэлгийг төрийн болон хувийн өмчийн сургуулийг ялгалгүй олгох, тэтгэлэг авах сургуульд тавих шаардлагыг өндөржүүлэх нь зүйтэй гэж зарим нь үзэж байв. Төсөлд “суралцагч” гэсэн томъёолол бий.
Үүнд бакалавр, магистр, аспирантур, докторантурт суралцагчид хамаарах юм билээ. Харин гадаадад сурч буй оюутнуудыг хамруулах боломжгүй гэнэ.
Энэ талаар Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны сайд Ё.Отгонбаяраас тодрууллаа.
-Тэтгэлгийг олгоход жилд 152 тэрбум төгрөг хэрэгтэй юм байна. Хэт хавтгайруулах ёсгүй гэсэн шүүмжлэл байна. Тодорхой болзол, шалгуур тавих уу?
-Төсөлд үндэсний тэтгэмж гэж заасан байгаа. Энэ нь бүх оюутанд сард олгох 70.000 төгрөг. Амьжиргааны баталгаажих төвшний талаар тооцсон нь энэ. Үүнээс цааш сурлагын амжилтаас хамаараад нэрэмжит, тусгай тэтгэлэг гэх мэтээр ангилсан. Хавтгайрсан юм биш. Намайг ЗХУ-д сурч байхад муу сурдаг оюутан 60 рубль, онц сурдаг нь 90 рублийн стипендтэй байсан.
-Тусгай тэтгэлэг гэхээр 70.000 төгрөг дээр хэдийг нэмж олгох вэ?
-Энэ талаар хууль баталсны дараа Засгийн газраас журам гарч зохицуулна.
-Оюутны тоонд өөрчлөлт орох болов уу?
-Манай яамнаас элсэлтийг хянаж байгаа учраас оюутны тоо нэмэгдэхгүй. Тооноос давсан элсэлт авахгүй, бид аль болох цөөлөх бодлого баримталж байна.
