Олон сая жилийн өмнө Монголд амьдарч байсан “Тиранозаурус Батаар”-ын араг ясыг Нью-Йорк хотын “Хэритэж Аукшн” байгууллага дуудлагаар худалдах гэж байсныг шүүхээс түдгэлзүүлсэн билээ. Ерөнхийлөгчийн зөвлөх П. Цагаан, БСШУЯ-ны Соёл, урлагийн бодлогын газрын дарга Б.Наранзун, палеонтологич эрдэмтэн н.Цогтбаатар нар АНУ-д ажиллаж байгаа тухай өмнө нь бид мэдээлсэн. БСШУЯ-ны Соёл, урлагийн бодлогын газрын дарга Б.Наранзунтай холбогдон дараах тодруулгыг авлаа.

-“Тиранозаурус Батаар”-ыг Монголынх гэдгийг баталж чадлаа гэх баяртай мэдээ ирлээ. Энэ үнэн үү?

-Тийм ээ, “Тиранозаурус Батаар”-ын араг ясыг Монголынх гэдгийг өчигдөр (зургаадугаар сарын 5-нд) баталлаа. Монголын талаас палеонтологич эрдэмтэн н.Цогтбаатар, Америкт ажилладаг палеонтологич эрдэмтэн н.Болорцэцэг, Канадын эрдэмтэн, палеонтологич Филп Карри нар судалж шинжлээд манай нутгаас олдсон болохыг баталсан.

-Ямар шинжилгээ хийж баталсан бэ. “Тиранозаурус Батаар”-ын араг ясыг хаана хадгалж байна. Та бүхэн харсан уу?

-АНУ-аас олддог тиранозаурус Монголынхтой төстэй ч ялгагдах шинж тэмдгүүд олон байдаг юм байна. Тухайлбал, биеийн хэмжээ, бүтэц, ясны өнгө гэх мэт 12 зүйлээр нь таньж мэдлээ. Манайхаас олдсон энэ араг яс цайвар шаргал өнгөтэй бөгөөд олон сая жилийн уртад улаан хүрэн туяатай болжээ. Биднээс гадна хуульч Роберт Пентер, албаны бусад хүн өчигдөр агуулахад хадгалагдаж буй “Тиранозаурус Батаар”-ын араг ясыг очиж үзлээ. Төсөөлсөнтэй харьцуулахад жижиг юм байна гэж эрдэмтэд ярьж байсан. Ойролцоогоор дөрвөн метр орчим өндөр. Араг ясыг хууль бусаар малтаж, зөөсөн учраас гэмтээсэн юм билээ.

-“Хэритэж Аукшн” байгууллага зарчихсан гэсэн. Буцааж авах боломж байх уу. Хэнээс аваад, ямар замаар Америкт очсон талаарх мэдээлэл байна уу?

-Энэ байгууллага шүүхийн шийдвэрийг зөрчиж зарсан нь үнэн. Шүүхийн шийдвэр зөрчсөн учир хууль бус үйлдэл гэж хууль хяналтын байгууллага үзэж байгаа юм байна. Тиймээс бидэнд буцааж авах боломж бий. Харин хэзээ, яаж Монгол руу авч явах, ямар замаар энд ирснийг тогтоох ажлын талаар өнөөдөр бид эндхийн хууль хяналтын байгууллагынхантай уулзах гэж байна.

-Монголын хаанаас малтаж гаргасан, хэнээс авсан талаар мэдээлэл байна уу. Та бүхэн хэзээ ирэх вэ?

-Монголоос хэн гэдэг хүнээс авсан тухай мэдээлэл алга. Монголоос Англид, дараа нь Америкт авчирсан юм билээ. Энд ирэхдээ бичиг баримттай байсныг үзлээ. Холбогдох хуулийн байгууллага шалгаж, гэм буруутныг тогтоох байх. Манай Ажлын хэсэг Монголынх гэдгийг баталж чадсандаа баяртай байна. Бид ирэх даваа гаригт Монголд очно.

Х.ОЮУНСҮРЭН