Өндгөвч нь умайн хоёр талаас гарсан үр дамжуулах хоолойн доод талд өөхөн эдийн дотор хучигдсан урт нь 3-4 см, өргөн нь 2 см орчим хос булчирхай юм. Өндгөвчний хэвийн үйл ажиллагаа нь 13-45 насны хооронд мөчлөг байдлаар ажилладаг. Өндгөвч нь эмэгтэй хүний амьдралын туршид 300000-400000 өндгөн эс боловсруулдгаас           200-300 нь өсөж үр тогтоох чадвар бүхий өндгөн эс болдог байна.

Умайн үр дамжуулах хоолой нь умайн ёроолоос 2 тийшээ гарсан, дунджаар 10-12 см орчим урттай нарийхан хоолой юм.  Үр дамжуулах хоолой нь умайн адил гурван давхраас бүтэх бөгөөд нэг онцлог нь хэвлийгээсээ умай тийш чиглэсэн хөдөлгөөн хийх тул боловсорч гүйцээд өндгөвчнөөс гарч ирсэн өндгөн эсийг умай тийш оруулах үүргийг гүйцэтгэнэ. Үр дамжуулах хоолой нь голдоо нүхтэй цацаг хэлбэртэй болж төгсөх бөгөөд тэр цацаг хэлбэрт төгсгөл нь өндгөвчинд ойрхон байх тул боловсорч гадагшаа гарсан өндгөн эсийг хялбархан барьж аваад булчингийн агшилтаараа умайн хөндийд оруулдаг.

Үтрээ нь умайн доод хэсгийн шууд үргэлжлэл бөгөөд 8-10 см урт булчинлаг эдээс тогтсон сунамтхай хоолой юм. Үтрээний дотор хана салстаар хучигдсан байх бөгөөд тэр салстууд нь иржгэр гадаргуутай байдаг. Үтрээний урд, хойд хана ердийн байдалд хоорондоо нийлж байдаг. Үтрээний арын хананы хүнхрээ нь бусдаасаа илүү гүнзгий байдаг тул тэнд эр бэлгийн эс, умайн хөндийгөөс гарсан шингэн зэрэг зүйлс хуралдаж байдаг. Үтрээний ханын өөрийн үйл ажиллагаа ба өндгөвч бусад даавруудын хүчиллэг орчинтой бага хэмжээний цагаан юм гаргаж байдаг.

Энэ хүчиллэг орчинтой бага хэмжээний шингэн нь өөрийгөө цэвэрлэж, гадны өвчин үүсгэгч нянгуудыг устгаж үхүүлж байх үүрэгтэй. Зарим тохиолдолд эрүүл ахуйн дэглэм муу сахих, тогтмол угааж цэвэрлэдэггүйгээс янз бүрийн нянгууд орж үржсэнээс цагаан юм ихсэх, гарч байгаа цагаан юмны өнгө нь ногоон болж өтгөн буюу шингэн зүйл их хэмжээгээр гарах эсвэл тэр нь цусархаг өнгөтэй болно. Энэ нь элдэв үрэвсэлт өвчний шинж мөн тул эмэгтэйчүүдийн эмчид үзүүлж, даруйхан зохих эмчилгээг төгс хийлгэх хэрэгтэй.

Манай зарим эмэгтэйчүүдэд байдаг нэг дутагдал бол эвгүй үнэртэй цагаан юм их хэмжээгээр гарсаар байхад эмчид үзүүлэхгүй удаан хугацаанд явах буюу эсвэл шинжилгээ муу гарч эмчилгээнд орсон боловч эдгэрсэн эсэхээ дахин шинжилгээ хийлгэж шалгуулахгүй орхидог дутагдал нилээд байна.

Энэ нь эцсийн бүлэгт өвчин архагшин улмаар умайн хүзүүнд шархлаа үүсгэх, цаашид умай ба дааврууд нь үрэвсэж архаг үрэвсэлт өвчинтэй болох, гэр бүлдээ бэлэгсийн халдварт өвчин тараах хүртэл аюул учирдагийг ойлгох хэрэгтэй юм.