О.Магнай: Гал тавьж, соёлын үнэт өвүүдийг шатаа гэж турхирч, уриалаагүй шүү

УИХ-ын сонгуулийн 26 дугаар тойрог, Сонгинохайрхан дүүрэгт Иргэний эвслээс нэр дэвшсэн О.Магнайтай өчигдөр 15 цагийн орчимд утсаар холбогдлоо. Түүнээс үүсээд байгаа нөхцөл байдалтай холбогдуулан зарим зүйлийг тодруулав.

-Таныг жагсаал цуглааныг зохион байгуулан үймээнд хүргэсэн гэх хүн олон байна. Үүнд тайлбар өгөөч?
-Өнгөрсөн даваа гаригт буюу зургадугаар сарын 30-ны өдөр БНН-ын дарга, УИХ-ын гишүүн Б.Жаргалсайхан, МСДН-ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга н.Цогтгэрэл, "Эх орон" намын ерөнхий нарийн бичгийн дарга н.Чулуунбаатар, Иргэний хөдөлгөөний намын Сонгинохайрхан дүүргийн зохицуулагч н.Хосбаяр болон миний бие уулзаж ярилцсан. Мөн Ж.Батзандантай утсаар ярьсан юм. Юун тухай ярилцсан гэхээр долдугаар сарын 1-ний өдөр жагсаал зохион байгуулж, МАХН-д шаардах бичиг хүргүүлэх тухай хэлэлцэж тохирсон л доо. Ингээд Үндсэн хуулинд заасан эрхийн дагуу тайван замаар жагсаал зохион байгуулж, МАХН-д шаардах бичиг хүргүүлэхээр болсон. Гэхдээ бид үймээн дэгдээж, самуун тарих ямар ч алхам хийгээгүй.

Жагсаал болдог өдрийн 16 цагийн үед УИХ-ын гишүүн, БНН-ын дарга Б.Жаргалсайхан МАХН-ын байранд орсон юм. Тэрбээр "Энэ байранд хэн ч алга. Тиймээс жагсаалаа одоо зогсооё. Албан бичгээ өгч чадсангүй" гэж хэлээд албан ёсоор тараахаар болсон. Гэвч энэ үеэр хэсэг бүлэг балмад этгээд зохион байгуулалттайгаар үймээнийг улам дэгдээж өнөөдрийн нөхцөл байдалд хүргэлээ. Үүнээс болж эрдэнэт хүний амь нас эрсдэж, соёлын үнэт өвүүд алдагдан галд шатсанд гүнээ харамсаж байна. Жагсаалын үеэр амь насаа алдсан залуусын ар гэрийнхэнд намынхаа нөхдийн өмнөөс болон хувиасаа гүн эмгэнэл илэрхийлье.

-Анх жагсаал зохион байгуулахаар ярьсан та нөхөд одоо холбоотой байна уу?
-Холбоотой байлгүй яахав. Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр хэдхэн хүн буруутай тухай яриад байна. Бид жагсаал цуглааныг зохион байгуулсан ч албан ёсоор тараасан. Гал тавьж, соёлын үнэт өвүүдийг шатаа гэж турхирч, уриалаагүй шүү дээ. Балмад үйл ажиллагаа явуулах зорилго огт агуулаагүй.

-Цаашид юу хийхээр төлөвлөж байна?
-Ямартай ч онц байдал дуусч, хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд хэвийн ажиллаж эхлэхийг хүлээж байна. Одоо гарч байгаа МҮОНТ биднийг яриулахгүй байна. Тиймээс бусад телевизүүд ажилд орохоор ард түмэндээ үнэн зөвийг хэлж, тайлбарлан ойлгуулна.

-Та МАХН-ын удирдлагуудтай холбоо барьсан уу?
-Хараахан холбоо барьж амжаагүй байна.

-Яг юунаас болж үймээн дээд цэгтээ хүрсэн гэж та бодож байна?
-Ард түмний бухимдал дээд цэгтээ хүрээд байлаа шүү дээ, өнгөрсөн дөрвөн жилд. Тэгээд ч биднийг шаардах бичиг хүргүүлэхээр очиход МАХН-ын удирдлагууд уулзаж ярилцаад ам хэлээ ололцон шаардах бичгийг маань авсан бол ийм зүйл болохгүй байлаа. Гэтэл одоо байдал эсрэгээрээ эргэж, анх гаргасан бидний санал буруу тийшээ эргэх вий гэж би хувьдаа хардаж байна. Сонгууль будлиантай боллоо гэж бид жагссан. Харин одоо энэ шударга бус үйл явдал дарагдах вий.

-УИХ-д суудалтай намуудын дарга нар мягмар гаригийн орой Ерөнхийлөгч Н.Энхбаяртай уулзсан шүү дээ. Энэ үеэр МАХН-ын дарга С.Баяр хэлэхдээ "Жагсаал эхлэхээс дуусах хүртэл би намын байрандаа байсан. Намын даргын хувьд хамгийн сүүлд гарлаа" гэж байсан шүү дээ?
-Үүнийг би мэдэхгүй. Ямартай ч Б.Жаргалсайхан гишүүн МАХН-ын байранд орсон. Тэрбээр хүн байхгүй байна гэсээр гарч ирсэн. Тэгээд л тарсан шүү дээ. Би хамт ороогүй болохоор хэлж мэдэхгүй юм.

-Онц байдлын хугацаа дууссаны дараа дахин жагсаал зохион байгуулна гэсэн яриа гадуур тархаад байна. Та нар жагсаал зохион байгуулах уу?
-Бидний зүгээс тийм зүйл яриагүй. Магадгүй онц байдлыг сунгах сонирхолтой хүмүүс зориудаар ийм яриа гаргасан байх гэж би хувьдаа хардаж байна.

-Та яг одоо хаана байна. Таныг эрэн сурвалжилж байгаа болов уу?
-Яалаа гэж биднийг эрэн сурвалжлах билээ. Бид хууль бус зүйл хийгээгүй. Үндсэн хуулинд заасан эрхийнхээ дагуу тайван замаар жагсаал хийгээд л тарсан. Би урьдын адил ажлаа хэвийн үргэлжлүүлээд сууж байна. Яг одоо Иргэний хөдөлгөөний намын Сонгинохайрхан дүүргийн төв байрандаа байна.

-Таны нэр дэвшсэн дүүргийн сонгуулийн дүн гарсан уу. Та хэдэд жагссан байна?
-Миний нэр дэвшсэн тойрог дөрвөн мандаттай байсан. Би 23 хүнээс 11-т бичигдсэн байна лээ.

-Танд олонхийн санал авах боломж байсан болов уу?
-Үүнийг хэлж мэдэхгүй юм. Ард түмний сонголт шүү дээ. Өнөөдөр Батзандан, Магнай нар ялагдах нь гол биш. Бид залуу хүмүүс. Ганц сонгуульд ялагдаад ингэж жагсаал цуглаан хийгээд байна гэж зарим хүн ойлгож болох юм. Гэхдээ бидний жагсаж цуглах, шаардах бичиг хүргүүлэх болсны гол шалтгаан бол ард түмний саналыг улайм цайм луйвардсанд л байгаа юм.

Ярилцсан: Б.Бадмаа