Сонгуулийн маргааш ямар нэгэн бухимдал төрүүлэх зүйл бий боддог нь хууль. Харин энэ удаад буруу сонголт боллоо хэмээн бухимдан жагсаал цуглаан болохын зэрэгцээ гэрэл цахилгаан, шатахууны үнэ өссөн нь хамгийн их бухимдлыг бий болголоо. Сүүлийн үед удаа дараа өсөөд байсан шатахууны үнэ сонгуулийн маргааш гэнэт өссөн нь МАХН буюу С.Баярын Засгийн газрын заль байсан юм. Тэд сонгуульд ялахын тулд шатахууны үнийг Оросын талтай гэрээгээр барьж байгаад ялалт байгуулсныхаа маргааш л зөнд нь орхилоо. Харин Засгийн газар маань Оросын талд хэдий хэмжээний өртэй үлдсэн бол гэдэг нь л нууц үлдэв. С.Баяр ОХУ-д Элчин сайдаар сууж байсан хүн тэр зэргийн зүйлийг хийлгүй яахав гэсэн хардлага ч тэнүүчилж явна. Тэр нь яахын аргагүй ортой зүйл. Нефтийн зах зээл дээр бусдын хараат байдаг эх оронд минь ийнхүү шатахууны үнэ өсөх нь аргагүй зүйл юм. Бид өчнөөн нефтийн ордтой байж түүнийгээ боловсруулж чадахгүй сууж байгаа улс юм хойно арга байж уу. Орос ах нараас шатахууны үнийг барьж байх тал дээр санал тавьсанд тэд Монгол Улсад 100 ширхэг шатахуун түгээх станц байгуулна гэсэн шантааж нь чухам хаанаа бүдэрсэн юм мэдэхгүй. Үүний тухай янз бүрээр л ярьсан. Үнэхээр эх орны шатахуун түгээх станцуудыг зах зээлээс шахсан хэрэг болох нь тодорхой. Энэ бол Орос их гүрний Монголын нефтийн зах зээлийг шахах гэсэн их санаархал ч байж болох талтай. Тэгэхээр орос ах нарын энэ боломжгүй тулгалтыг хүлээж аваагүйгээр ийнхүү шатахууны үнэ өслөө. Одоогийн байдлаар нийслэлд үйл ажиллагаа явуулж байгаа шатахуун түгээх станцууд бүгд АИ 90, АИ 95 бензинийг борлуулахгүй хаагаад байна. Учир нь шатахууны үнэ нэмж байгаатай холбогдуулан ийм үйлдлийг хийж байгаа ажээ. Харин нийт автомашин хэрэглэгчид бензин байхгүйн улмаас АИ 80 хэмээх муу чанарын бензинийг аргагүй эрхэнд хэрэглэж байна. ХУ нам гараад л ийм юм болж байна гэх ч хүмүүс байна. Үнийн өсөлт зөвхөн үүгээр зогссонгүй гэрэл цахилгаан, өргөн хэрэглээний барааны үнэнд ч өөрчлөлт орох нь тодорхой боллоо. Өнөөдөр бидмий өдөр тутмын хүнсний барааны үнэ тэнгэрт хадлаа. Саяхан 250 төгрөгөөр авдаг байсан талх маань 650-800 төгрөг байгаа бол мах 3200-5000 төгрөг, сонгино 800, төмс 500-800 төгрөгт хурчээ. Өнөөдрийн дундач цалинг 250 мянган төгрөг гээд энэ бүгдтэй харьцуулаад үзэхэд түүгээр хүнсээ ч авч чадахгүйд хүрсэн байна. Дэлхийн зах зээл дээр нэг баррель нефть 150 долларт хүрээд байгаатай харьцуулахад бол өнөөдрийн бензиний үнэ өсөх нь аргагүй зүйл. Дэлхийд эдийн засаг болон хөгжлөөрөө тэргүүлэгч орнуудын нэг Япон улсад литр бензин манай ханшаар 1800 төгрөг байна. Тэгэхээр зах зээлийн өндөр хөгжилтэй орон болох зорилттой ажиллаж байгаа бид нар өргөн хэрэглээний барааны болон шатахууны үнэ нэмэхэд бухимдаад байх зүйл биш. Хамгийн гол нь тэр өндөр хөгжилтэй орнуудын жишиг цалинд л хүрэх тэмцэл хэрэгтэй байгаа юм. Түүнээс биш манай төрийн өндөрлөгүүд үнийн хөөрөгдлийг зогсооно энэ тэр гэх бүгд худлаа зүйл. Жамаараа явж байгаа зүйлийг тэд яалтай ч билээ. Үүгээр далимдуулан сонгуулиа хийгээд авлаа. Зохих байр сууриа эзэлчихлээ. Одоо тэд ард олноо хэсэг хугацаанд мартдаг нь зүй ёсны хэрэг буй заа. Бид америк үнээр талхаа идээд, япон үнээр бензийээ хийгээд монгол цалингаар нэг хэсэгтээ л амьдрах зүдүүхэн цаг хугацаа биднийг хүлээж байна. Энэ бол бидэнд ирэх зайлшгүй хүндрэлтэй асуудал учраас төр, засаг ч тэр ард түмэн ч тэр аль аль нь эрсдэл багатай замыг хайсан нь дээр юм. Бид хэл ам хийж байж сая нэг юм цалингаа бага зэрэг өсгөдөг бол маргааш нь л өргөн хэрэглээний барааны үнэ цалингаасаа даваад нэмэгддэг тийм жишигтэй. Манай улстөрчид өөрсдөө халааснаасаа гаргаад цалин нэмэх гэж байгаа юм шиг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр баахан “шоудаж” байж сая нэг юм нэмсэн болно. Тэр Солонгос орон цагтаа манай улс шиг зүдэрч байсан улс. Тиймээс улсынхаа төсвийг бүрдүүлэхийн тулд ард түмнээсээ үнэт эд зүйлсийг нь банкаар дамжуулан авч байсан түүхтэй. Тэгэхэд тэр зүдэрсэн ард түмэн улс эх орныхоо төлөө үнэт эд зүйлсээ өгөх гэж өдөр, шөнийг үл харгалзан урт дарааллыг үүсгэн зогсож байсан үнэнч ард түмэн. Гэтэл манай ард түмэн ийм байдал үүсвэл чухам хэд нь ийнхүү үйлчлэхийг хэлэхэд бэрх. Гудамж талбайд жагсаал цуглаан хийж ард түмэн, төрийнхөө төлөө гээд хашгираад байгаа амьтад нь цагаа ирэхэд хамгийн арчаагүй дорой байна гэдгийг хэлэх нь зөв буй заа. Тэр жагсагчид зөвхөн өөрсдийнхөө төлөө л жагсч байгаа хэрэг. Харин ингэж эд зүйлсээ мулзлан эх орныхоо төлөө зогсч байсан ард түмний жолоодогч нар зөв зүйтэй бодлого хэрэгжүүлж эдийн засгийн хямралаас нэг л өглөө гарсан түүхтэй. Тэд чинь цалин нэмнэ, нэмэхгүй гэж манайхан шиг хэрэлдээд байдаггүй юм байна. Албан хаагч маань нэг өдөр цалингаа авахаар очтол 300 долларын цалинтай цэвэрлэгч 600 долларын цалинг авахад гайхаж байжээ. Дээдсүүд нь зурагтаар яриад л ард түмэн нь горьдоод л суудаггүй л юм байна. Аливаа төрийн ажил нууц байдалд ийнхүү өрнөж, зөв зохистойг нь ард түмнийхээ дунд дэлгэдгийн тод жишээ энэ буюу. Бид өргөн хэрэглээний барааны болон шатахууны үнийн талаар ч тэр, цалингийн талаар ч тэр зөв бодлого хэрэгжүүлэхгүй бол ард түмэн чинь өлсч үхэх нь байна шуу. Өнөөдрийн энэ сонгуулийн дуулиан шуугианыг хараач ээ. Будэрсэн нэг нь гомдсон дуулиан дээр давсан нэгний баярласан хэрээ бахирахын үлгэрийг эсгэж яваа дүр зураг яавч өөдлөхийн шинж биш. “Өөдлөх айлын өнгө үүднээсээ” гэсэн сайхан үг бий. Нийгмийн нүүр царай болсон гудамж талбайд нэг ийм л зүйлүүд харагдаж, сонсогдож байгаа нь эмгэнэлтэй. Ийм байхад бүх зүйлийн үнэ нэмэгдэж л таарна. Нэмэх нь ч нийгмийн тогтолцооны хэрэг. Харин бид цалингаа нэмэгдүүлэх тэмцлийг дуу хоолой нэгтэйгээр хийх цаг нэгэнт болжээ. Тэгэхээр зүдэрсэн түмэн минь шатахууны үнэ 2000-д хүрэхэд огт гайхах хэрэггүй.