Бичлэгийн тоо 2,391


 










Монгол Улс өөрийн гэсэн бичиг үсэгтэй, тэр бичиг нь өнөөгийн төв Халхын аялгуунд тулгуурласан, нийтээр хүлээн зөвшөөрч, баталсан зөв бичих дүрэмтэй билээ.Гэтэл академич Ц.Дамдинсүрэн нарын зохиосон “Монгол үсгийн дүрмийн толь”-д зөв бичих явдлыг нэг мөр болгох зорилгоор хавсарган заасан монгол бичигт хэрэглэдэг цэг, цэглэлийн дүрмийг МОНГОЛ УЛСЫН ТӨРИЙН ДУУЛАЛД тэр болгон хэрэгсээгүй юм байна.
Та бидний зургаан настайгаасаа эхлээд зургаадай таяг тултлаа баримталдаг монгол хэлний зөв бичих зүйд “шүлэглэсэн зохиолд цэг, таслал, асуух, анхааруулах зэрэг ямарваа тэмдэг тавихгүй” гэсэн дүрэм байхгүй.
Аливаа улсын төрийн дуулал шүлэглэсэн зохиол байдаг болохоор гайхахдаа Орос, Амөрик хоёрын төрийн дууллыг үзлээ.

Тэдгээрийн эхний бадгийг иш татвал:
Гимн Россииы

Россия-свящөнная наша дөржава!
Россия-любимая наша страна!
Могучая воля, вөликая слава-
Твоө достояньө на всө врөмөна.

American national anthem

0! say can you see by the dawn’s early light
What so proudly we hailed at the twilight’s last gleaming.
Whose broad stripes and bright stars through the perilous fight,
O’ er We pamparts we watched were so gallantly streaming.
End the rocKets’red flare, the bombs bursting in air.
Gaүe proof througt the night that our flag was still there.
O’l say dous the star-spangled banner yet waүe
0′ er the land of the free and the home of the braүe?

гэх мэтээр цэг, цэглэлийн дүрмийг ягштал мөрдсөн байх ажээ. Энэ бол дэлхийн соёлт хүн төрөлхтний бичиг үсгийн соёл, дэг журам мөн.
Тийм байтал “&51. а) Хүүрнэсэн өаүүлбэрийн эцэст цэг тавина. &56 Таслал тавихгүй бол өгүүлбэрийн утга хувирах буюу бүрхэг болох газарт таслал заавал тавина”
/Ц.Дамдинсүрэн, Б.Осор. “Монгол үсгийн дүрмийн толь” /424, 426-р тал/ гэснийг зөрчин,

Дархан манай тусгаар улс
Даяар Монголын ариун голомт
Далай их дээдсийн гэгээн үйлс
Дандаа энхжиж, үүрд мөнхөжнө гэсэн байна. Зөв бичих зүйгээр бол:
Дархан манай тусгаар улс,
Даяар Монголын ариун голомт,
Далай их дээдсийн гэгээн үйлс
Дандаа энхжиж, үүрд мөнхөжнө гэх ёстой байсан гэж санаж байна. Юун хэмээвээс, хэрэв тусгаар улс, ариун голомт, гэгээн үйлс гурав дандаа энхжиж, үүрд мөнхөжнө гэсэн утгатай гэж ухаарвал ийм болох. Харин дархан манай тусгаар улс бол даяар Монголын ариун голомт мөн гэсэн утгатай бол зөвхөн голомтын хойгуур таслал тавина.
Мөнхөжнө хэмээн утга төгсч байгаа зэрэщсэн олон өгүүлэгдэхүүнтэй хүүрнэх өгүүлбэр учраас мөнхөжнө гэдгийн ард цэг эсвэл анхаарлын тэмдэг ч тавьж болох талтай.
Дахилт болсон хоёрдугаар бадаг бол бэхжүүлж гэсэн нөхцөл үйл үгийн зэрэгцэх төлвөөр хэлбэржүүлсэн зэрэгцсэн өгүүлхүүн бүхий захирах тушаах үгүүлбэр. Тиймээс бэхжүүлж гэсний хойгуур таслал тавина. Тус толийн “&53. а) Сэтгэл ихэд хөдлөн хэлсэн ( анхааруулах ) өгүүлбэрийн эцэст анхаарлын тэмдэг тавина” гэсэн тул … мандуулъя! гэх нь зөв.
Гуравдугаар бадгийн ивээж, түшиж хоөрын хойно таслал байх учиртай. Яагаад гэвэл” Өндөр төрийн минь сүлд ивээх, Өргөн түмний минь эаяа түших гэсэн хоөр өгүүлбэрийг нөхцөл үйлийн зэрэгцэх төлвөөр хэлбэржүүлэн, энгийн нийлмэл өгүүлбэр болгосных юм аа. Бадраая гэдгийн хойно анхаарлын тэмдэг байх нь мэдээж.
Сүүлчийн дахилтын … эдлэв гэдгийн хойно цэг тавих нь зүйн хэрэг. Тэгээд Жавхлант манай орон мандтугай! хэмээн анхаарлын тэмдгээр төгсөх ёстой. Ямар ч улсын иргэн төрийнхөө дууллыг үлэмж хүндэтгэн, зарим нь зүрх, зарим нь элгэнийхээ тус газар баруун гарыхаа алгыг тавиад дуулдаг нь сэтгэл ихэд хөдөлж буйн тэмдэг болой. Бид ч тэгж л дуулдаг шүү дээ. Тийм учраас л мандуулъя! бадраая! мандтугай! хэмээн анхаарлын тэмдэг талбивал зүйд нийцэхсэн билээ.
Эцэст тэмдэглэхэд төрийнхөө дуулалд “Үндэс язгуур, хэл, соёлоо үрийн үрд өвлөн бадраая!” хэмээн уриалан хуульчилчихаад, өөрсдөө болохоор хэлээ өвлөх нэг чухал хэрэгсэл болсон бичиг үсгийнхээ зөв бичих дүрмийг хөсөр хаяж болохгүй биз дээ?
Энэ дөрвөн бадагт дөрөвхөн таслал байна. Үүнээс үзэхэд дуртай газраа цэг, тэмдэг тавьдаг, дургүй газраа тавьдаггүй ч юм шиг. Дахилт: гэж хоёр, дөрөвдүгээр бадгийн дээр бичих учиртай байх. Яагаад гэвэл тэдгээрийн аяыг нь дахидаг.
Төрийн албаны бичгийн ёс журмыг даасан нөгөө мэргэд хаачсан бэ? Манай улсын төрийн бүх байгууллагын дарга нарын өргөөний хойморт ийм мадагтай ТӨРИЙН ДУУЛАЛ залсан байна. Тэд санаа байвч гap хүрэх эрхгүй. Яагаад гэвэл түүнийг 2006 оны долдугаар сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулж, Монгол Улсын Их хурлын гишүүд баталсан.
Тэр бүхний халааг авсан өнөөгийн их хурлын гишүүд залруулна гэсэн итгэл өвөрлөн, энэхүү тэмдэглэл юүгээ жаргаав.

Утгач овогтой Ц.Цэрэн-Очир


 

profile

 Дууртлаа  ширтэх  тэр  зүгийн  тэнгэрт   
Дууны  цагаан  үүл  ургаад  өгдөггүй ч  байгаа   даа  
Тэвчээрийн  шидээс ханзартал  эгшиг  аялгуу  зайдлан 
Тэрний  минь  бүлээхэн  амьсгаа  хүрээд  ирдэг ч үгүй  байгаа  даа   
Сул  асгарах  нулимсанд  зэрэглээтсэн  уулсын  цаанаас 
Шувуудын  өнцөгeт  цуваа  ганганаад  ирдэггүй  ч  байгаа  даа 
Сууж  жаргаагүй  ч  санаж явах  чиний  минь 
Сүүдрийн   нь  сэмэрхийг  зуугаад ч  ирдэг ч  үгүй  байгаа  даа.  


Холбоотой бичлэг :
http://www.mglclub.com/2032603/881/trackback

profile

~eri~

2009.08.05 13:44:26
*.117.250.200

Төрийн соёрхолт Б.Дамдинсүрэн гуай тэгвэл Монгол бичгийн дүрэм мэддэггүй хүн байсан болж таарах гээд байна уу? кккккк.

Гэхдээ миний байгаасаа заалгасан дүрмэнд ( , )таслал тависан бол шинэ мөрнөөс эхлэх болон өгүүлбэр эхэлж байгаа юм шиг том үсгээр эхэлдэггүй л гэж заалгасан одоо ч би тэр дүрмээрээ бичдэг.Харин дээр бичсэн шиг таслал тавиад шинэ мөрнөөс томоор эхэлж бичсэнийг амьдралдаа хараагүй юм байнаа. emoticonemoticon

profile

~eri~

2009.08.05 13:44:46
*.117.250.200

Төрийн соёрхолт Б.Дамдинсүрэн гуай тэгвэл Монгол бичгийн дүрэм мэддэггүй хүн байсан болж таарах гээд байна уу? кккккк.

Гэхдээ миний байгаасаа заалгасан дүрмэнд ( , )таслал тависан бол шинэ мөрнөөс эхлэх болон өгүүлбэр эхэлж байгаа юм шиг том үсгээр эхэлдэггүй л гэж заалгасан одоо ч би тэр дүрмээрээ бичдэг.Харин дээр бичсэн шиг таслал тавиад шинэ мөрнөөс томоор эхэлж бичсэнийг амьдралдаа хараагүй юм байнаа. emoticonemoticon

DEVSHILT_TRADE

2009.08.05 19:39:10
*.101.75.141

Arunaagiin hooloi turiin duulal duulah hooloi bish bnoo.muuhai nariin gonginoo yumoo
profile

sarmisxan

2009.08.06 22:54:15
*.158.119.234

daruuhan  ah , ta  uuruu  tseg  taslalaa  meddegiimuu?

omogshlol

2009.08.10 11:30:37
*.145.80.167

Manai   turiin   duuLaL-n    ug   uneheer   saihan   shuu.   DAYAR    MONGOLiin    ariun   gaL   goLomt ,  Daisnii   huLd   hezee  ch   sugduhgui  -  gedeg     muruud....bid    chini   DELHii     deerhi   10-garui   saya   MONGOLchuudiinhaa     ariun   GAL   goLomtiig    sahigch   2-saya     700   myangachuuL   ni    biLee....
List of Articles
Дугаар Гарчиг Нэр Date Уншсан
Зарлал ӨМНӨД СОЛОНГОС УЛСАД МОНГОЛ УЛСААС ТӨЛӨӨЛӨН СУУГАА ЭРХЭМ ЭЛЧИН САЙД АА [14] monh-monk 2013-03-31 23314
Зарлал богино долгионы радио (FM) нэвтрүүлэг хийнэ [3] monh-monk 2012-10-23 26807
Зарлал Бүгдээрээ хэлэлцвэл буруугүй...үнэт саналыг тань хамтдаа сонсъя [46] [17] admin 2008-06-27 114569
1266 <<<<МУУХАЙ МОНГОЛ ........................ !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Ц.ЭЛГЭМСҮҮ 2009-08-16 1955
1265 ТҮРГЭН ТУСЛАМЖ БУЮУ ГҮЙХ НОХОЙД ГҮЙХГҮЙ НОХОЙ СААД [1] Monh-monh 2009-08-16 2277
1264 Энэ одоо юу вэ?..... болимоор юмaa.... [48] .Sarnai. 2009-08-16 6962
1263 "Таны үгийг сонсъё!" нэвтрүүлэг [1] .Sarnai. 2009-08-15 2106
1262 <<<СОЛОНГОСТ АЖИЛЛАЖ АМЬДАРДАГ БҮГДЭД МЭДЭЭЛЭЛ>>>???? [3] Ц.ЭЛГЭМСҮҮ 2009-08-15 2148
1261 SHUDRAGA HUN SHUU NOYON B.BAABAR [1] zurgaa 2009-08-15 1861
1260 ene S.BATBOLD saidiin gawyaa shuu [1] zurgaa 2009-08-15 1856
1259 eleg neg "mongol" ahan duus mini uuniig zaawal unshij duusgaarai. [6] zurgaa 2009-08-15 1897
1258 БНСУ-д байгаа Бурханы шашинтан Монголчуудад (урилга) [3] Monh-monh 2009-08-14 7862
1257 Монгол орны минь эрэлхэг зоригт эх оронч эрлийз хүмүүсээ хүндэл [1] Monh-monh.http://www.nominsan.webs.com 2009-08-14 1739
1256 ЭХ ОРОНЧ БОЛОХОД ХООЛЛОХ НӨЛӨӨЛЛӨХ ҮҮ? Monh-monh.http://www.nominsan.webs.com 2009-08-14 1484
1255 Ерөнхийлөгчийн Тамгын газраас Monh-monh.http://www.nominsan.webs.com 2009-08-14 1849
1254 Газар тариалангийн технологи тайлбар сургалт [3] Narchig 2009-08-14 1928
1253 БИ УЛААНБААТАР ХОТЫН ИРГЭН Monh-monh.http://www.nominsan.webs.com 2009-08-13 1399
1252 Салаа замын эхэнд [2] Monh-monh.http://www.nominsan.webs.com 2009-08-12 2224
1251 Монгол улс дэлхийн тавцанд ганцаардаагүй, ганцаардах боломж бол байсан Monh-monh.http://www.nominsan.webs.com 2009-08-12 2558
1250 Өнгөө хувиргасан Өршөөлийн хууль [2] daruuhan01 2009-08-12 1801
1249 -Халх голын 70 жилийн ойд- [3] Monh-monh 2009-08-12 6368
1248 Рио Тинто 68 хувийн татварыг хүлээн зөвшөөрөхөөр болжээ. Гэвч... /шуурхай мэдээ/ [1] Monh-monh 2009-08-12 1686
1247 Газар тариалангийн технологи тайлбар сургалт [2] Narchig 2009-08-11 1558
1246 АН МИН ӨМГӨӨЛӨГЧИЙН НЭГДСЭН ХОЛБООНЫ ТЭРГҮҮЛЭХ ӨМГӨӨЛӨГЧ ПАК ЧАНЬ ЖУН танай [2] Monh-monh.http://www.nominsan.webs.com 2009-08-11 1717
1245 HUNII NAIMAA [2] zurgaa 2009-08-10 4532
1244 SHINE ERONHIILOGDH TS.ELBEGDORJIIN AJILIIN UR DUN IIMERHUU .....BH SHIW DEE zurgaa 2009-08-10 1775
1243 ALT [1] zurgaa 2009-08-10 1681
1242 Ноцтой мэдээ [2] MUZZ 2009-08-10 1492
1241 Австралийн Ногоон карт-PR [1] Monh-monh 2009-08-10 7164
1240 Баривчилгаа Sarah3 2009-08-10 1647
1239 ОРЦ [9] Monh-monh 2009-08-09 1918
1238 ХОББИ & Hobby [4] Monh-monh 2009-08-09 2316
1237 Хойч үеэсээ уучлал гуйя [1] ss_sniper 2009-08-07 1479
1236 Австралид Бизнес Эрхлэх & Солонгост бол мэдэхгүй!!! [1] Monh-monh 2009-08-07 3415
1235 ХУДАЛДАГДСАН БҮСГҮЙ ЗАЯА [6] uujuu 2009-08-07 2404
1234 Х.Эрдэнэт-Од, О.Гүндэгмаа, Н.Баярмаа нар үрийн зулай үнэрлэжээ lollipop976 2009-08-07 1780
1233 ХАРАНГА СОЛОНГОСТ ( санал, асуулга) [14] Monh-monh 2009-08-06 9892
1232 ОЮУ ЭРДЭНЭСТЭЙ ТОЛГОЙ ОЮУН УХААНТАЙ ТОЛГОЙ Monh-monh 2009-08-06 2089
1231 Хятадын иргэд хууль бус ан хийгээд баригдлаа [2] 1932 2009-08-06 2736
1230 Хадам эх хүргэнүүдтэйгээ яагаад таардаггүй вэ ji he 2009-08-05 1783
» Төрийн дууллаас түүсэн алдаа, төрсөн бодол [5] daruuhan01 2009-08-04 7396
1228 МОНТЕ КРИСТО ГҮН сэтгэлд тэнхээ нэмдэг үү? [12] Monh-monh 2009-08-04 2669
1227 ИХ ДЭЭД СУРГУУЛИУДЫН ТҮВШИНГ ХАРАХ УУ? (world & Asia) Monh-monh 2009-08-03 1660
1226 ЭХ ОРОНЧ БОЛОХОД ХООЛЛОХ НӨЛӨӨЛЛӨХ ҮҮ? Monh-monh 2009-08-03 1538
1225 ~~~БИДНИЙ ХҮҮХДҮҮДЭД ПАРК ХЭРЭГТЭЙ~~~ [2] ***Энxзaяa*** 2009-08-02 2965
1224 БОЛОМЖ бол СҮҮДЭР /Асар СОНИРХОЛТОЙ/ [3] jooyo 2009-08-02 4209
1223 Монгол хотхоны анхдугаар *Монгол наадам* өргөн дэлгэр болж өнгөрлөө [2] :::БӨХ::: 2009-08-02 2569
1222 ЗҮГЭЭР, ЗҮГЭЭР. [3] Monh-monh 2009-07-31 2122
배너신청
자생병원

배너신청