Хөөтэй тогоог чинь тостой гэж, харийн бэр болж байна
Ханын плитка нь тустай гэж, Хан улсыг зорьж байна
Хэтэвч чинь нимгээн гэж, хүний нутагт үлдэж байна
Хоосон амьдрал утгагүй гэж, хайр сэтгэлээн зольж байна

Хохь чинь дээ хохь чинь, хонгон дээрээ мэнгэтэй хүү чамаас төрөхгүй
Хазгай муруй хэлэнд чинь, ханилсан амраг чинь татагдахгүй
Хүйтэн жихүүн өдөр, хөх тэнгэр чинь харагдахгүй
Хөлөөн жийгээд суух, эрх чөлөөг чи мэдрэхгүй

Хөмсгөөн зангидаж суухад чинь, хайртай эжий чинь аргадахгүй
Хөгжилтэй багын андууд чинь, ширээг чинь тойроод суухгүй
Хүний нутгийн чулуу, хорсолтой хүйтнээр хайрахад
Хоёр нүдний чинь нулимс унах ч газар олдохгүй

Хадгалж дүрсэн мөнгө чинь, цагийн салхинд хийснэ
Халтайлгаж будсан нүүр чинь, харийн усанд үрчийнэ
Хамаг нандин бүхэн чинь, харь эрд гишгэгдэхэд
Хэн ч чамайг үгүйлэхгүй, харьд ганцаараан үлдэнэ чи

Миний Монголын залуус шижир наран шиг илчтэй
Мэндэлж өссөн нутаг нь мөнхөд дуусашгүй эрдэнэстэй

Лабораторийн аргаар тєрсєн хvvхдийн бие ямар байгаа вэ?
-2010 оны наймдугаар сарын 5 буюу єнгєрєгч пvрэв гаригт эвсэл vр шилжvvлэн суулгах замаар 3200 гр, 52 см охин тєрсєн. Одоогоор эх, хvvхдийн биеийн байдал сайн, гэртээ байгаа. Хуруу шилний хvvхэд тєрсєн нь Монголын эх барих эмэгтэйчvvдийн шинжлэх ухаан дэлхийн жишигт хvрснийг харуулж байгаа юм. Дэлхий дахинд хийгдэж байгаа оношилгоо, эмчилгээ, мэс засал гээд бvх тєрлийн эмчилгээг хийж чаддаг болсон нєхцєлд vр шилжvvлэн суулгах эмчилгээ хийх учиртай. Одооноос эхлэн бид гадагшаа явж, онош тодруулах, эмчилгээ хийлгэх шаардлагагvй боллоо.

-Vр шилжvvлэн суулгах, эвсэл vр шилжvvлэн суулгах гэсэн нэр томъёоны ялгааг тайлбарлаж єгєхгvй юу?
-Vр шилжvvлэн суулгах гэдэг нь эр бэлгийн эсийг умайн хєндийд ойртуулан шахахыг хэлдэг. Эр бэлгийн эс хєдєлгєєн муутай, эхийн биеийн байдал сайн байгаа нєхцєлд хэрэглэдэг энэ арга нь эхийн биеэс гадна болж байгаа зvйлгvй бєгєєд яг л байгалийн жамаараа жирэмсэлж байгаатай адил юм. Харин эвсэл vр шилжvvлэн суулгах буюу хуруу шилний хvvхэд гэдэг нь эсийг эхийн гадна талд авчраад лабораторийн нєхцєлд эр бэлгийн эстэй нийлvvлэхийг хэлнэ. Эхийн биеэс гадна vvссэн энэ vр хєврєлєє 3-5 хоногийн дараа эхийн умайд суулгадаг. Уг аргыг нарийн тоног тєхєєрємжєєр тоноглогдсон тусгай лабораторид хийдэг.

Манай оронд ийм лабораторитой газар зєвхєн "Ануухай" эмнэлэг. 2009 оны есдvгээр сард бид шалгуулж хvний эвсэл vр шилжvvлэн суулгах лицензээ авсан. Ємнє нь хуруу шилний хvvхдvvдийг суулгасан гэдэг яриа олны дунд тархсан байдаг нь худлаа. Анх удаа бид нэвтрvvлж байгаа юм.

-Энэ хоёр аргыг эхийн биеийн байдлаас шалтгаалж хийдэг vv?
-Vргvйдлийн шалтгаанаас хамаардаг. Эрэгтэй vргvйдэлтэй бол vр шилжvvлэн суулгана. Эр бэлгийн эс хєдєлгєєн муутайн улмаас замынхаа хагасыг туулаад зогсох тохиолдолд ойртуулж, шахснаар хамгийн сайн эр эс єндгєн эстэй нийлнэ. Эсвэл vр шилжvvлэн суулгах арга ч хамгийн сайн эс шилэгдэх нєхцєл бvрдvvлдэг. Харин vр шилжvvлэн суулгах эмчилгээг 2006 оны vед ЭНЭШТ-д хоёр удаа хийсэн байдаг. Эс угаадаг шингэн нь тухайн vед тусламжаар ирсэн юм билээ. Одоо шингэн нь дуусаад хийхгvй байгаа.

-Vр шилжvvлэн суулгах аргаар vргvйдлийг бvрэн эмчилж чадах уу?
-Эмэгтэйчvvдийн ямар ч эмгэгийг оношилж чадна. Мєн бид умайн халдварт болон хавдрын бvх тєрлийн эмчилгээ, дурангийн болон дурангийн бус хагалгааг эмчилж байна. Эрэгтэй vргvйдлийг ч оношилж, эмчилдэг. Vргvйдэл эрэгтэй, эмэгтэй хvний алинаас нь ч шалгаалж болно. Бид эрэгтэйчvvдийн бvх тєрлийн vргvйдлийн шалтгааныг тодруулж эмчилгээ явуулдаг. Эмчилгээний vр дvн дэлхий дахинд 25-30 хувь байдаг бол манайд мєн адил vр дvн гарч байгаа. Одоогоор 22 хvн эмчилгээнд орсны тав нь жирэмсэлсэн. Цаашдаа манайхаар эмчлvvлэгсэд нэмэгдэж, бидний хvvхдvvд улам олон болно гэдэгт итгэлтэй байна. Ирэх хvvхдийн баяраар бид єнєр бvлтэй болж шинэ хvvхдvvдийнхээ хамтаар баяраа тэмдэглэх болно.

-Vргvйдлийн гол шалтгаан юу вэ?
-Эрдэмтэд янз бvрээр судалж, тогтоосон байдаг. Ер нь vргvйдлийн гол шалтгаан нь vрэвсэлт євчин. Сvvлийн жилvvдэд дурангийн хагалгаа болон шинэ тєрлийн шинжилгээнvvд нэвтэрснээс хойш vрэвсэлт євчнєєс илvv єндгєвчний vйл ажиллагааны хямрал, эр бэлэг эрхтэн хийгээд тємсєгний vйл ажиллагааны хямрал давамгайлж байгаа нь тогтоогдсон. Манайхан vр дамжуулах хоолой бєглєрснєєс vvдэж vргvйддэг гэж ойлгодог бол нийт євчтєний 20-25 хувь нь vрэвслээс vvдсэн харин бусад нь ямар нэгэн vрэвсэлгvй байсан. Тэгэхээр vргvйдлийн гол шалтгааныг єєрийн орны нєхцєлд дахин судалж vзэх хэрэгтэй.

-Эвсэл vр шилжvvлэн суулгахад хvндрэл хэр учирсан бэ?
-Хvндрэл байлгvй яахав. Гэхдээ хvндрэл бvхнийг даван туулсан. Одоо хамгийн гол бэрхшээл нь санхvvжилтийн асуудал болоод байна. Vр шилжvvлэн суулгах арга нь манай орны хувьд єндєр vнэтэйд тооцогддог хэдий ч бусад орныхтой харьцуулахад хямд. Бид 6-8 сая тєгрєгєєр vр суулгаж байгаа бол Америкт 15-25, Солонгост 8-10 мянган ам.доллараар хийдэг. Цаашдаа Эрvvл мэндийн яам, тєр засгаас эмчилгээний зардалд анхаарахаа амласан. Бидний эмчилгээний vнэ эмэндээ орчихдог. Єндєр vнэтэй, нанотехнологиор гаргаж авсан цэвэр эмийг хэрэглэдэг болохоор vр дvн ч сайтай байдаг.

-Санхvvгийн боломжгvй ч хvvхэдтэй болох хvсэлтэй эхчvvд эмчилгээнд хамрагдах боломжтой болно гэсэн vг vv?
-Санхvvжилтын асуудлыг шийдэж єгєх асуудлыг ЭМЯ нааштай хvлээж авсан. Гэр бvлийн сайн сайхан байдал нь нийгмийн сайн сайханд хєтєлдєг учраас тєрєєс санхvvжилтийг шийдэх талаар яригдаж байгаа. Энэ намрын чуулганаар Эрvvл мэндийн хууль, Эрvvл мэндийн даатгалын хуульд нэмэлт єєрчлєлт орно. Vvгээр vр шилжvvлэн суулгах эмчилгээний зардлыг тєрєєс даадаг эсвэл тал хувийг нь нийгмийн даатгалаас шийддэг болох байх. Гадны орнуудад бараг 100 хувь даатгалаас санхvvждэг. Франц, Англи, Гєрман, Солонгосыг нэрлэж болно. Одоогоор бидэнд 30-аас дээш насныхан хандаж байна. Учир нь ийм насныхан харьцангуй эдийн засгийн бололцоотой болсон хэрэг. Тэдний ихэнх нь нєхрєєсєє салсан, дараагийн нєхєртэйгєє суучихсан байдаг. Vнэндээ бид 30-аас доош насныханд vйлчлэхийг илvvд vздэг. Нєхрєєсєє салахаас нь ємнє тэдэнд тусалж, vр хvvхэдтэй болгох нь чухал шvv дээ.

-Vр шилжvvлэн суулгах эмэгтэйд ямар нэгэн шаардлага тавих уу?
-Тухайн эх хvvхэд тээх бололцоотой байх шаардлагатай. Єєр онцгой шаардлага байхгvй.

-Хvvхдийн тоо болон хvйсийг сонгох боломж бий юу?
-Боломжтой. Гэхдээ хvмvvс хvvхэдтэй болохыг л хvсдэгээс биш эрэгтэй, эмэгтэй нь хамаагvй гэдэг. Хэрэв эцэг, эх нь хvсвэл бид эрэгтэй, эмэгтэй, ихэр тєрvvлж болно. Энэ арга эсийг задалж шинжилгээ хийдэг болохоор эхэд нь суулгахад хvндрэл учирдаг гэмтэй. Дэлхийн дунджаар хvйс сонгож суулгасан хvмvvсийн 60 хувь нь эцэг эхийн сонголтоор шийдэгддэг.

-Vр шилжvvлэн суулгах аргаар тєрсєн эх дахин тєрєх боломжтой юу?
-Дахиад энэ аргаараа тєрж болно. Харин єндгєвчний vйл ажиллагааны дутагдалтай байгаад жирэмсэлсэн хvний єндгєвч хєгждєг. Ийм хvмvvс жирэмслэх боломжтой. Дээр vед "Хvvхэд дагуулсан хvvхэд" гэж ярьдаг байсан даа. Хvvхэд харахаар єндгєвчний vйл ажиллагаа сэргэх тохиолдол гардаг. Тэгэхээр єєрєє тєрєх боломж эхчvvдэд vvсдэг. Жирэмсэлнэ гэдэг эмэгтэй хvний хувьд дээд зэргийн эмчилгээ юм.

-Эмэгтэйчvvд жирэмснээс хамгаалах эм бэлдмэл их хэрэглэдэг. Энэ нь хэр зєв бэ?
-Хорвоо ертєнцєд тогтсон дэг жаяг гэж байхаа больсон шvv дээ. Миний бодлоор жирэмснээс хамгаалах арга болон vр хєндvvлэх зэргийг хориглохын оронд чанарын єндєр тєвшинд гvйцэтгэхэд анхаарах цаг болсон. Жирэмслэлтээс урьдчилан сэргийлэх олон янзын арга гарч ирээд дээд хэмжээндээ хvрчихлээ. Одоогийнхоос илvv жирэмслэлтээс хамгаалах сайн эм гарч ирэхгvй болов уу. Ер нь манайхан эм гэхээр айдаг нь буруу. Дэлхийн хєгжилтэй орнуудын эмэгтэйчvvдийн 80 хувь нь эм хэрэглэж байна. Vнэхээр зєв эм хэрэглэж чадвал ашигтай. Жирэмснээс хамгаалах хамгийн сайн арга нь эм.

Єндгєвчний vйл ажиллагааг жигдрvvлэх, зарим алдагдалтай зvйлийг нєхєн сэргээх vйлчилгээтэй эмvvд бий. Тиймээс жирэмслэлтээс хамгаалах эмнээс зугатах хэрэггvй. Тэглээ гээд сардаа нэг хэрэглэдэг ч юм уу, чанар муутай эм хэрэглэж болохгvй. Харин суулгац гармоныг их тунгаар хийчихдэг болохоор сєрєг нєлєє vзvvлдэг. Ялангуяа ерєндєг гадны биет учраас бас л муу нєлєєтэй. Манай эмэгтэйчvvд нэг тавиад мартчихдаг. Энэ нь эрvvл мэндээ л дордуулж байгаа хэрэг.

http://lovelytiara.blog.banjig.net/post.php?post_id=27036