Монгол
Улсад олборлосон түүхий газрын тосыг экспортолж, БНХАУ-ын CNPC
компанийн Хөх хотын үйлдвэрт боловсруулан гаргасан шатахууныг өчигдрөөс
борлуулж эхэллээ. “Монгол 93” нэртэй уг шатахууныг зах зээлд нийлүүлэх
нээлтийн ёслолын үеэр Монгол Улсын Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг “Олон жил
хүлээсэн түүхэн өдөр ирсэнд баяртай байна. Монголчууд энэ шатахууныг
цаашид байнга хэрэглэнэ.
Хэмжээг нь нэмэгдүүлж, үнийг нь өсгөхгүй байх талаар Засгийн газар анхаарна” гэв. Түүнд “Монгол 93”-ын савласан дээжээс өгсөн юм. Уул уурхайн сайд Д.Ганхуяг “Цаашид газрын тосоо өөрсдөө боловсруулж, мөн нүүрс шингэрүүлэх болон шатдаг занараа ашиглан шатахуун гаргаж авснаар Монгол Улс дотоодын хэрэгцээгээ бүрэн хангаад зогсохгүй газрын тос экспортлогч орон болно” хэмээн ярилаа.
Үүний дараа “Монгол 93” шатахууны анхны хэрэглэгч болсон “Улаанбаатар такси” компанийн жолооч С.Ганбаатарт Ерөнхий сайд “үйлчлэв”. Манай улсаас экспортолж буй түүхий газрын тосыг Сингапурын биржид “Дачин 33” нэрээр үнэлж байгаа гэнэ. Уг ханшид үндэслэн “Монгол 93”-ын үнийг тогтоосон аж. БНХАУ-аас сар бүр 10 мянган тонн “Монгол 93” шатахуун нийлүүлэхээр гэрээ байгуулжээ. Уул уурхайн яамны Түлшний бодлогын хэлтсийн дарга А.Эрдэнэпүрэвийн ярьснаар дээрх тоог 20-25 мянгад хүргэх боломжтой гэнэ.
Монгол Улс өнгөрсөн онд нийт 450 мянган тонн (энэ онд 700-800 мянган тоннд хүрэх төлөвтэй) түүхий тос экспортолсны 80 хүртэлх хувийг нь шатахуун болгон авах гэрээг БНХАУ-тай байгуулжээ. Ийнхүү манай улс сард 20 гаруй мянган тонн шатахуун авах боломж бүрдсэн тул Замын-Үүдийн шингэн түлш шилжүүлэн ачих байгууламжийг өргөтгөж буй гэнэ. Монгол Улс зуны улиралд сард 60 орчим мянган тонн газрын тос хэрэглэдэг аж. Хэрэв сар бүр урд хөршөөс 20 мянган тонн шатахуун авбал хэрэглээний гуравны нэгтэй тэнцэх юм.
Дашрамд дурдахад, монголчууд хойд хөршөөсөө гадна БНСУ-аас сар бүр 10 мянган тонн нефтийн бүтээгдэхүүн импортолж байгаа гэнэ. 2016-2017 он гэхэд Монголын түүхий тосны экспорт нэг сая тоннд хүрэх урьдчилсан тооцоо гарчээ. “Монгол 93” нь хар тугалга, хүхрийн агуулгаараа “Евро-3” стандартын шатахуунтай дүйцэхүйц чанартай гэж байна.
Уг шатахууныг “Шунхлай”, НИК, “Магнай трейд” компани импортлон, АИ-92 бензиний үнэтэй адил буюу литрийг нь 1670 төгрөгөөр борлуулж эхэллээ. Цаашид борлуулах компанийн тоог нэмэгдүүлэх гэнэ. Мөн үнийг нь бууруулах талаар судалж байгаа бөгөөд орон нутагт борлуулахаар төлөвл өжээ. Гэхдээ түгээлт, тээвэрлэлт гээд шийдвэрлэх олон асуудал бий гэсэн. Уул уурхайн сайдын ярьснаар, зургадугаар сард шатахууны жижиглэнгийн үнэ литр тутамдаа 50 төгрөгөөр буурах юм байна.
