Монголчууд нь урьд нь зажлуур үүсгэж, булчингийн үйл ажиллагааг идэвхжүүлдэг харьцангуй хатуу хоол хүнс болох борц, ...мах, боорцог, цагаан идээг маш их хэрэглэдэг байсан учир тэр хэмжээгээр шүд нь бат бөх байдаг байв. Тэгээд ч шүдээрээ хэр баргийн хатуу зүйлийг тасалдаг байсан гэж ярьдаг. Гэтэл, монгол хүмүүсийн шүд 20 нас хүртлээ цоордоггүй байсан үе аль хэдийнээ өнгөрч, хоёр настай хүүхдийн ихэнхи шүд цоорчихсон байгаа нь өдгөө хэвийн үзэгдэл болжээ.

              Учир нь эцэг эхчүүд хүүхдээ хайрлаж байгаа нь энэ гээд чихэрлэг, зөөлөн хоол хүнс шилж идүүлэх төдийгүй талхны захыг хүртэл авч, алимны хальсыг арилгаж өгөх, хоолыг хэт ялз болтол чанаж өгч байгаа нь шүд хэврэгшихэд ихээхэн нөлөөлж байна. Шүлс бага ялгаруулдаг хүнс болох жигнэмэг, ундаа, жүүс их хэргэлэснээр амны хөндий зунгааралдаж, шүлс багасч, энэ хэмжээгээр хацар, завьжинд наалдсан хоолны үлдэгдэл шүдэнд бэхлэгдэж, үүнийг бүрэн цэвэрлэх механизм алдагддаг. Зажлуур ихтэй хоол хүнс болох мах, бүлх, борц, талхны зах зэргээс гадна исгэлэн айраг, тараг, аарууд лимон гэх мэт хүнс нь шүлсийг маш сайн ялгаруулж тэр хэмжээгээр шүдийг цэвэрлэж, бат бөх болгож байдаг.

Зажлуурын хүчийг хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ?

                  Сүүлийн үед хүүхдүүд мах идэх нь маш бага болсоор байна. Тиймээс юуны өмнө махыг олон удаа зажилж идүүлж сургах нь чухал. Мөн үүнээс гадна бяслаг, ааруул, ээзгий идүүлж байгААРАЙ. Хатуу ааруул, ээзгийг хүүхэд шууд идэж чадахгүй учир хүчээр идүүлэх гэвэл халширч дургуйцдэг. Тиймээс ааруулыг дэвтээж, дараагийн удаад дэвтэлтийн хугацааг богиносгож, ингэснээр хатуу ааруул, ээзгий, бяслаг зажилж даадаг болдог. Ингэж эхэн үед нь зажлуурын хүчийг нэмэгдүүлэх зорилгоор бага багаар дасгаж өгөх хэрэгтэй.

Хүүхдийнхээ шүдийг угааж өгөхийн ач тус

              Хүүхдийн шүдийг дөнгөж ургасан цагаас нь эхлээд зургаан нас хүртэл нь угааж өгөх, 6-8 насанд нь хамтарч угаагаад, есөн наснаас нь өөрөөр нь угаалгаж сургах, үүнээс гадна хүүхдийнхээ шүдийг дөрвөн сард нэг удаа эмчид үзүүлж занших нь чухал. Шүдийг хэрэхн зөв угаах талаар ээжүүд шүдний эмчээс зөвлөгөө авч, шүд угаахад юуг мэдрэх ёстой вэ тэр бүхнийг өөрөө мэдэрсний дараа яг тийм байдлаар хүүхдийнхээ шүдийг угааж өгөх, бас яаж угаахыг зааж өгвөл илүү үр дүнтэй. Хүүхэд "Би чадна" гээд бүх юмыг өөрөө хийх гээд байдаг учир эхлээд ээж нь хүүхэдтэйгээ зэрэгцээд шүдээ угаана. Дараа нь хүүхдийнхээ шүдийг сайн угаагдсан эсэхийг шалгана. Мэдээж ээж нь шүдний хаана юу үлддэг, хаана нь сойзоо илүү даралттай хүргэх вэ, яаж угаавал эвтэйхэн бэ гэдгийг мэддэг байх ёстой. Ингэж угаахыг ээжтэйгээ хамтарч угаах гэдэг. Хүүхэд 5-6 нас хүрээд шүдээ сайн угаагдсан эсэхийг хэлээрээ тэмтрээд өөрөө шалгаж мэддэг болдог.

                Ээж нь хүүхдийнхээ шүдийг угааж өгсөнөөр хаана ямар шүд шинээр ургаж, хаана ямар шүд цоорч байна вэ гэдгийг байнга хянаж, ямар нэгэн өөрчлөлт орвол эрт үед нь эмчид үзүүлэх болмжтой болдог. Үүнээс гадна ээжээрээ шүдээ угаалгаснаар "ингэж угаадаг юм" гэдэг ойлголтыг хүүхэд өөртөө хоногшуулж авдаг юм. Ээжээрээ угаалгаж сурсан хүүхэд эмчид үзүүлэхдээ айж уйлж, эмчилгээ хийхэд төвөг учруулдаггүй.

Шүд угаах арга техник

       Монголчууд сүүлийн 10 жилд чанартай сайн оонуудыг ихээхэн хэрэглэх болсон. Тэгээд ч зар сурталчилгаанд өгүүлдэг шиг тийм үр дүнд хүрэх хугацаа хэдийнээ өнгөрчээ. Гэтэл яагаад шүдний цооролт ихсээд байна вэ гэвэл, хэрэглэж байгаа сойзны хэмжээ нь зохимжгүй том, угаалт хийж байгаа арга нь буруугаас ооныхоо "ид шидийг" хүртэж чаддаггүйтэй холбоотой. Ихэнх хүмүүс шүдээ сайн угаах гээд маш их даралттайгаар ширүүн угаадаг. Ингэснээр буйл гэмтэхээс гадна шүдний гадаргууд бичил зураас гэмтэл үүсэж, шүд цоорох эх үүсвэр  болох нь бий. Энэ бол шүд угаах техникийн алдаа юм. Шүд бүрээ нэг бүрчлэн мэдэрч угаахад 15-20 минут зарцуулагддаг. Хэрэв та хурдан хугацаанд бүрэн гүйцэд угааж сурвал 5 минутанд багтааж болно.

       Шүдний өнгөрийг эхлээд оогүйгээр сайтар арилгаад, дараа нь оогоо түрхэж угаавал оо шүдэнд сайн шингэж, шүдийг өнгөлөг цэвэр сайхан болгоод зогсохгүй ооны олон давхар үйлчилгээг бүрэн үзүүлдэг. Мөн хүүхдийнхээ шүдийг угаахдаа, ээж нь газар суугаад, өвөр дээрээ хүүхдээ дэрлүүлж хэвтүүлээд, шүдийг дээрээс нь өнгийн харж угаах нь хамгийн тохиромжтой байдаг. Учир нь хүүхдийн шүд урдаасаа бүрэн харагддаггүй, арынхаа байрлалаас илүү сайн харагддаг.