Монголчууд бид ардчилсан ёсыг эрт дээр цагаас тогтоосон болохыг Цэрдийн галвын vеийн олдворууд баталж дэлхийн эрдэмтдийн чихийг дэлэм болтол соотойлголоо. 50 сая жилийн тэртээ, бидний элэнц хуланц нар хадан агуйд тvvхий мах зулгаан байх ахуйдаа Улсын Их Мурил хэмээх хууль тогтоох дээд байгууллагаа сонгож асан байх юм. Тэр vеийн улстєрчид одоогийн соёлтой шударга гишvvдтэй харьцуулашгvй бvдvvлэг хvмvvс байсан болохоор хєєрхий сонгогчдыг гол тєлєв мурьчихдаг байж. Чухам тиймээс “Улсын Их Мурил” гэж Их хурлыг нэрлэж заншсан байв. Эртний галвын эрхэм гишvvдийг “Эрхэм гишvvн” гэх бус, молиго хэмээн дуудна. Молиго гэдэг vг одоогийнхоос шал єєр утга заана. Тvмэн олон: “Эрхэм молиго Хvрэлсvх”, “Эрхэм молиго Гvндалай”, “Эрхэм молиго Идэвхтэн” гэх мэтээр ихэс дээдсээ хvндэтгэн, агуйн хоймортоо єнгєт сvг зургийг нь залдаг байлаа. Молиго гэдэг нь хамгийн тансаг, хамгийн тэнгэрлиг vг учраас энэ нэрийг сонссон хэн бvхэн сєхрєн унаад, толгой дээрээ наманчлан мєргєнє. Гэвч тэр vеийн зэрлэг бvдvvлэг гишvvд сонгогчдыг муриад байсан тул ард тvмний дунд “молигодох” гэдэг хэллэг тарсан аж. Ийнхvv Цэрдийн галав дуусах vест монголчууд хууран мэхлэхийг молигодох гэж ярьж заншсан нь одоог хvртэл уламжлагдан иржээ. Эртний галвын монголчууд Улсын Их Мурилын сонгуулийн сурталчилгааны ажлыг дєрвєн сарын нэгэнд явуулж байв. Молиго нар: “Танай овгийн vнс пургисан гурван чулуутай гал голомтыг чинь сайжруулж, хэт богино долгионы “Монел” шарах шvvгээ олгоно”, “Арслан заан агнах чулуун сvхийг чинь алтан нуухтай зандан иштэй, ган сvхээр сольж єгнє” гэх мэтчилэн ард тvмэндээ амлалт єгнє. Тэд ээлж дараалан индэрт гарч, сонгогчдын толгойг наян найм эргэтэл нь молгидон, сонгогдмогцоо Улсын Их Мурилын хvрэн зандан ширээтэй асар том агуй руугаа шурган ороод, муриад алга болчихдог байлаа. Чухам энэ vеэс монголын ард тvмэн дєрвєн сарын нэгнийг “Инээдмийн баяр” хэмээн нэрийдэж, нэг нэгнээ молигоддог єдєр болгон тэмдэглэж эхэлсэн нь тєдєлгvй нийтийн баяр болон дэлхий даяар тvгэжээ. Энэ баяр тvргэн тархахад тэр vед эхэлж байсан даяаршил хvчтэй тvлхэц болсон гэдэг. Энэ бvх баримт сэлт нь ардчиллыг гадаадаас авсан мэтээр эндvv ташаа ярьдаг улстєрч, эрдэмтэн, судлаач нарын мэдлэг ямаршуу нимгэн болохыг илтгэж, тэднийг ичээж байна. Шинэ жил, мартын найман, олон улсын хvvхдийн єдєр, улаан єндєгний баяр гээд бvх баярууд дєрвєн сарын нэгний адил монголоос гаралтай байхыг vгvй гэх аргагvй.