"ӨРГҮЙ БОЛ БАЯН ӨВЧИНГҮЙ БОЛ ЖАРГАЛ..."
Ñòðåññ òàéëàõ àðãóóä
Өөðөө өөðòөө òóøààë өãөõ
Ñòðåññò өðòөæ òààëàìæãүé ñýòãýë õөäëөëä àâòñàí үåä òà áèåý áàðüæ, өөðòөө òóøààë өãөõ àðãààð өөðèéãөө ÿëæ áîëíî. Èíãýõäýý "òóëãàðñàí áýðõøýýëèéã áè çààâàë ÿëæ äèéëýõ áîëíî", "áè äàâíà, òóóëíà" ãýñýí àãóóëãàòàé øèéä ãàðãàõ ¸ñòîé. Ãàðãàñàí øèéäâýðýý õýðýãæүүëýõèéí òóëä өөðөө өөðòөө çîõèõ òóøààë өãөөðýé. Õýí íýã õүí ÷àìä çààâàð өã÷, ÿàõûã ÷èíü õýëæ өãөõèéã áүү õүëýý. ×è өөðөө ë ñàíàà÷èëæ, õүíä áàéäëààñ ãàðàõ àðãà çàìàà îë. Өөðèéãөө çîðèãæóóëàõ ñýòãýë çүéí îëîí àðãà áèé øүү.
Ñýòãýë çîâíèëîî òàéëàõ àðãà
Õèé õîîñîí ñýòãýë òүãøèõ áóþó õýò çîâèíîõ òîõèîëäîëä "Ñàíààãàà áүү çîâîî, òàéâàí áàé. Ñýòãýë çîâîõ þó ÷ àëãà, áүõ þì ñàéõàí áîëíî, Áè òàéâàí áàéíà, Áè õү÷èíäýý èòãýæ áàéíà, Ñýòãýë òүãøèõ íü íàäàä òóñàëæ ÷àäàõãүé, õàðèí ÷ õîð õîõèðîë ó÷ðóóëíà øүү" ãýñýí үã õýëëýãèéã өөðòөө ÷èìýýãүé õýëæ өөðèéãөө ÿòãà.
Ñýòãýëèéí ãàíèõàðëàà òàéëàõ àðãà
Ñýòãýë ãóòðàëûí ýñðýã ÷èãëýñýí ÿòãàëãà õýðýãòýé. Æèøýý íü: үåðõäýã íàéçàà өөðөөñөө õөíäèéðñíөөñ áîëæ ñýòãýëýýð óíàæ áàéãàà áîë "òүүíèéã өì÷ëөõ ýðõ íàäàä áàéõãүé, Õýí ÷ õýíýýñ ÷ õөíäèéð÷ áîëíî, Òүүíèéã íàäààñ õөíäèéðñíөөñ áîëæ óéòãàð ãóíèãò àâòàæ áîëîõãүé ýý, Àìüäðàë ìèíü óðä áàéíà, өөð îëîí íàéçòàé áîëîõ áîëîìæ íàäàä áàéíà" ãýæ õү÷èíäýý èòãýí óëìààð òүүíèéãýý áàòàëñàí àÿëãààð õýëæ áàéãëàðàé.
ßòãàõ àðãà çүé
Ñýòãýëèéí çîðèãèéã íөөöөө äàé÷ëàõ /÷è өөðөө ÷ ìýäýýãүé áàéõàä ÷àìä èéì áîëîìæ èõ áèé/, ñýòãýë òүãøèëòýý íîìõðóóëàõ áîëîîä ãàíèõàðëàà òàéëàõûí òóëä өөðèéãөө ÿòãàõ ñýòãýë çүéí õýëëýãүүäèéã õýðýãëýæ áîëíî. ßòãàõ үã õýëëýãүүä íü öөөõөí ýíãèéí õýëëýãòýé áàéõ íü çөâ.
Óóðàà íîìõîòãîõ àðãà
Óóðëàõ, áóõèìäàõ. ñýòãýë õү÷òýé áà÷èìäàõ үåä "òàéâàí áàé. Óóð áîë òүð çóóðûí ñîëèîðîë. áèåý áàðüæ ÷àäàõãүé áàéãààãèéí ë èëðýë" ãýñýí үãèéã ñýòãýë äîòðîî áîäîõîä ýñâýë àìàíäàà øèâíýõýä àÿíäàà ñýòãýë óóæèð÷ áóõèìäàë òàéëàãäàíà.
Öýâýð àãààðò çóãààë
Áóõèìäñàí үåäýý öýâýð àãààðòàé ãàçàðò 3-8 êì çàéä òүðãýí àëõààãààð çóãààëàõàä òàðõè õү÷èëòөðөã÷өөð õàíãàãäàí óõààí óëàì ñàðóóë áîëæ ñýòãýë áàÿñíà.
Óõààðàë ÷óõàë
Óóð áóñàä òààëàìæãүé ñýòãýë õөäëөëүүä ìóíõàãèéí óëìààñ òөðæ áîëíî. Óóð áîë þìíû ó÷èð íà÷ðûã óõààð÷ ÷àäààãүéí óëìààñ áóþó õàðèëöàæ áàéãàà ýòãýýäòýé õàðèëöàí îéëãîëöîæ ÷àäàëãүé ìóíõàãëàñíààñ áîëíî. Óóðëàõãүé áàéõ íýã àðãà áîë óóðûí ãýì óóðëàõãүé áàéõûí òóñ õî¸ðûã õàðüöóóïàí áîäîõ ÿâäàë. Ýíý òóõàé áîäîæ áàéòàë óóð àÿíäàà àëãà áîëíî.
Áèåèéí òàìèðûí äàñãàë, áèåèèí õү÷íèé õөäөëìөð õèé
Áүõ áèåèéí áóë÷èíã àæèëëóóëñàí àæèë õèéõ øàë óãààõ ìýòèéí áóë÷èí øөðìөñíèé àæèë õèéõ, ãүéõ, õөë áөìáөã ñàãñ, áèëëèàðä òîãëîõ çýðýã (Áèåèéí òàìèðûí äàñãàë õèéõýä áèå ìàõáîäü, óóðàã òàðõèíû öóñàí õàíãàìæ ñàéæèð÷, ýä ýñүүä õү÷èëòөðөã÷өөð õàíàæ, òààëàìæòàé ñýòãýë õөäëөë үүñíý. Ìөí áóë÷èíãèéí àãøèëòûí ÿâöàä áèåä үëýìæ õýìæýýíèé ñүүíèé õү÷èë õóðèìòëàãäàíà. Ýíý ñүүíèé õү÷èëèéí íөëөөãөөð áóõèìäàë àðèëíà.
Өөðөө өөðòөө òóøààë өãөõ
Ñòðåññò өðòөæ òààëàìæãүé ñýòãýë õөäëөëä àâòñàí үåä òà áèåý áàðüæ, өөðòөө òóøààë өãөõ àðãààð өөðèéãөө ÿëæ áîëíî. Èíãýõäýý "òóëãàðñàí áýðõøýýëèéã áè çààâàë ÿëæ äèéëýõ áîëíî", "áè äàâíà, òóóëíà" ãýñýí àãóóëãàòàé øèéä ãàðãàõ ¸ñòîé. Ãàðãàñàí øèéäâýðýý õýðýãæүүëýõèéí òóëä өөðөө өөðòөө çîõèõ òóøààë өãөөðýé. Õýí íýã õүí ÷àìä çààâàð өã÷, ÿàõûã ÷èíü õýëæ өãөõèéã áүү õүëýý. ×è өөðөө ë ñàíàà÷èëæ, õүíä áàéäëààñ ãàðàõ àðãà çàìàà îë. Өөðèéãөө çîðèãæóóëàõ ñýòãýë çүéí îëîí àðãà áèé øүү.
Ñýòãýë çîâíèëîî òàéëàõ àðãà
Õèé õîîñîí ñýòãýë òүãøèõ áóþó õýò çîâèíîõ òîõèîëäîëä "Ñàíààãàà áүү çîâîî, òàéâàí áàé. Ñýòãýë çîâîõ þó ÷ àëãà, áүõ þì ñàéõàí áîëíî, Áè òàéâàí áàéíà, Áè õү÷èíäýý èòãýæ áàéíà, Ñýòãýë òүãøèõ íü íàäàä òóñàëæ ÷àäàõãүé, õàðèí ÷ õîð õîõèðîë ó÷ðóóëíà øүү" ãýñýí үã õýëëýãèéã өөðòөө ÷èìýýãүé õýëæ өөðèéãөө ÿòãà.
Ñýòãýëèéí ãàíèõàðëàà òàéëàõ àðãà
Ñýòãýë ãóòðàëûí ýñðýã ÷èãëýñýí ÿòãàëãà õýðýãòýé. Æèøýý íü: үåðõäýã íàéçàà өөðөөñөө õөíäèéðñíөөñ áîëæ ñýòãýëýýð óíàæ áàéãàà áîë "òүүíèéã өì÷ëөõ ýðõ íàäàä áàéõãүé, Õýí ÷ õýíýýñ ÷ õөíäèéð÷ áîëíî, Òүүíèéã íàäààñ õөíäèéðñíөөñ áîëæ óéòãàð ãóíèãò àâòàæ áîëîõãүé ýý, Àìüäðàë ìèíü óðä áàéíà, өөð îëîí íàéçòàé áîëîõ áîëîìæ íàäàä áàéíà" ãýæ õү÷èíäýý èòãýí óëìààð òүүíèéãýý áàòàëñàí àÿëãààð õýëæ áàéãëàðàé.
ßòãàõ àðãà çүé
Ñýòãýëèéí çîðèãèéã íөөöөө äàé÷ëàõ /÷è өөðөө ÷ ìýäýýãүé áàéõàä ÷àìä èéì áîëîìæ èõ áèé/, ñýòãýë òүãøèëòýý íîìõðóóëàõ áîëîîä ãàíèõàðëàà òàéëàõûí òóëä өөðèéãөө ÿòãàõ ñýòãýë çүéí õýëëýãүүäèéã õýðýãëýæ áîëíî. ßòãàõ үã õýëëýãүүä íü öөөõөí ýíãèéí õýëëýãòýé áàéõ íü çөâ.
Óóðàà íîìõîòãîõ àðãà
Óóðëàõ, áóõèìäàõ. ñýòãýë õү÷òýé áà÷èìäàõ үåä "òàéâàí áàé. Óóð áîë òүð çóóðûí ñîëèîðîë. áèåý áàðüæ ÷àäàõãүé áàéãààãèéí ë èëðýë" ãýñýí үãèéã ñýòãýë äîòðîî áîäîõîä ýñâýë àìàíäàà øèâíýõýä àÿíäàà ñýòãýë óóæèð÷ áóõèìäàë òàéëàãäàíà.
Öýâýð àãààðò çóãààë
Áóõèìäñàí үåäýý öýâýð àãààðòàé ãàçàðò 3-8 êì çàéä òүðãýí àëõààãààð çóãààëàõàä òàðõè õү÷èëòөðөã÷өөð õàíãàãäàí óõààí óëàì ñàðóóë áîëæ ñýòãýë áàÿñíà.
Óõààðàë ÷óõàë
Óóð áóñàä òààëàìæãүé ñýòãýë õөäëөëүүä ìóíõàãèéí óëìààñ òөðæ áîëíî. Óóð áîë þìíû ó÷èð íà÷ðûã óõààð÷ ÷àäààãүéí óëìààñ áóþó õàðèëöàæ áàéãàà ýòãýýäòýé õàðèëöàí îéëãîëöîæ ÷àäàëãүé ìóíõàãëàñíààñ áîëíî. Óóðëàõãүé áàéõ íýã àðãà áîë óóðûí ãýì óóðëàõãүé áàéõûí òóñ õî¸ðûã õàðüöóóïàí áîäîõ ÿâäàë. Ýíý òóõàé áîäîæ áàéòàë óóð àÿíäàà àëãà áîëíî.
Áèåèéí òàìèðûí äàñãàë, áèåèèí õү÷íèé õөäөëìөð õèé
Áүõ áèåèéí áóë÷èíã àæèëëóóëñàí àæèë õèéõ øàë óãààõ ìýòèéí áóë÷èí øөðìөñíèé àæèë õèéõ, ãүéõ, õөë áөìáөã ñàãñ, áèëëèàðä òîãëîõ çýðýã (Áèåèéí òàìèðûí äàñãàë õèéõýä áèå ìàõáîäü, óóðàã òàðõèíû öóñàí õàíãàìæ ñàéæèð÷, ýä ýñүүä õү÷èëòөðөã÷өөð õàíàæ, òààëàìæòàé ñýòãýë õөäëөë үүñíý. Ìөí áóë÷èíãèéí àãøèëòûí ÿâöàä áèåä үëýìæ õýìæýýíèé ñүүíèé õү÷èë õóðèìòëàãäàíà. Ýíý ñүүíèé õү÷èëèéí íөëөөãөөð áóõèìäàë àðèëíà.
