"ӨРГҮЙ БОЛ БАЯН ӨВЧИНГҮЙ БОЛ ЖАРГАЛ..."
Õîëüæ èäýæ áîëäîããүé 12 òөðëèéí õүíñíèé çүéë
1. Øàðñàí үõðèéí ìàõ áîëîí òөìñèéã õîëèæ èäýõãүé áàéõ: Øàðñàí үõðèéí ìàõ áîëîí òөìñèéã õîëèæ èäâýë õîäîîä ãýäñýíèé ÷àäàâõûã ìóóãààð íөëөөëäөã.
2. Ñîíãèíûã äүôүòýé õîëèæ èäýõãүé áàéõ: Äүôүíä õàäãàëàãäàæ áàéãàà êàëüö áîëîí ñîíãèíûí äîòðîõ өâñíèé õү÷èë íèéëýýä өâñíèé õү÷ëèéí êàëüö áîëæ õîäîîäíû øèíãýýëòèéã õàðøèëäàã.
3. Áóóðöãèéí ýýäìèéã өíäөãòýé õîëèæ èäýõãүé áàéõ: Өíäөãíèé óóðàã áîëîí áóóðöãèéí ýýäýì äýõ èíñóëèí íèéëáýë ýíý õî¸ð ýäèéí øèì òýæýýë àëäàãääàã.
4. Өíäãèéã öàéíä ÷àíàõãүé áàéõ: Öàéíä àìüä áîäèñûí øүëò áàéõààñ ãàäíà áàñ õү÷ëèéí ýä àãóóëàãäàæ áàéãàà òóë ýäãýýð íèéëìýë ýä íü өíäөãíèé òөìөðèéí ýëåìåíòòýé íèéëáýë øèíãýýëòýä ìóó.
5. Øàðñàí өíäөãөíä àìòíû îõü үéõãүé áàéõ: Òàõèàíû øàðñàí өíäөãөíä àìòíû îõü үéâýë òàõèàíû өíäөãíèé æèíõýíý үíýð àìò íü өөð÷ëөãäөõ áóþó äàðàãääàã þì.
6. Óëààí ëóóâàí áîëîí öàãààí ëóóâàíã õîëèæ èäýõãүé áàéõ: Öàãààí ëóóâàíä ìàø èõ àìèí äýì Ñ àãóóëàãäàæ áàéäàã, ãýâ÷ óëààí ëóóâàíä àãóóëàãäàæ áàéãàà ÷èéã áàìûã ýñýðãүүöýõ õү÷ëèéí ýä íü àìèí äýì Ñ-ä õàðø íөëөө үçүүëäýã áàéíà.
7. Ëóóâàí áîëîí æèìñèéã õîëèæ èäýõãүé áàéõ: Ëóóâàí çýðýã õүíñíèé íîãîî íü õîäîîäîíä ÿíç áүðèéí õү÷èë áèé áîëãîäîã. Ýíý үåä æèìñ èäýõ þì áîë æèìñýíä àãóóëàãäàæ áàéäàã ãóóëèéí өðëèéí ýä íü ãýäýñ õîäîîäíû áàêòåðò çàäàð÷ õүíèé áèå öîãöûã òàðãàëóóëàõ þì óó áàìáàé áóë÷èðõàéã òîì áîëãîäîã áàéíà.
8. Äàëàéí ãàðàëòàé õүíñíèé çүéëèéã æèìñòýé õîëèæ èäýõãүé áàéõ: Äàëàéí ãàðàëòàé õүíñíèé çүéëä óóðàã áîëîí êàëüö çýðýã øèì òýæýýëòýé çүéë ýëáýã áàéäàã, õýðýâ õү÷èëëýã çүéë èõ àãóóëàãäñàí æèìñòýé õîëèæ èäâýë ãýäýñ өâäөõ, áөөëæèõ, äóð ãóòàõ çýðýã èëðýë ãàðäàã þì.
9. Үíýýíèé ñүүã æүðæòýé õîëèæ èäýõãүé áàéõ: Ñүүíèé óóðàã íü æүðæèíä àãóóëàãäàæ áàéãàà æèìñíèé õү÷èë áîëîí àìèí äýì Ñ-òýé íèéëáýë ýãøèí õàòóóð÷ õîäîîä ãýäýñíèé øèíãýýëòèéã íөëөөëäөã.
10. Øàð ëóóâàíã àðõèòàé õîëèõãүé áàéõ: Øàð ëóóâàíãèéí  ýä íü ñïèðòòýé õîëèëäâîë õýí õүíèéã ýëýãíèé өâ÷èíä íýðâýãäүүëýõ àþóëòàé.
11. Öàãààí àðõèéã õèéæүүëñýí óíäààòàé õîëèæ óóõãүé áàéõ: Ýíý õî¸ð õàòóó çөөëөí óíäààã õîëèâîë, íүүðñõү÷ëèéí õèé áèé áîëæ, õîäîîä, ýëýã, áөөð çýðãèéã õүíä íîöòîé íөëөөëæ, çүðõ òàðõèíû ñóäàñûã ãýìòýýäýã áàéíà.
12. Ìàõ èäñýíèéõýý äàðàà öàé óóõãүé áàéõ: Ìàõ áîëîí äàëàéí ãàðàëòàé õүíñíèé çүéë çýðýã óóðàã èõòýé èäýý áóäààã èäñýíèéõýý äàðàà öàé óóõãүé áîë áèåä àøèãòàé, öàéíä àãóóëàãäàæ áàéäàã үëýìæ õýìæýýíèé äàííèéí õү÷èë íü óóðàãòàé íèéëýýä äàííèéí õү÷ëèéí óóðàã áүðäүүëæ, ãýäýñíèé àæèëëàãààã óäààøðóóëäàã áàéíà.
1. Øàðñàí үõðèéí ìàõ áîëîí òөìñèéã õîëèæ èäýõãүé áàéõ: Øàðñàí үõðèéí ìàõ áîëîí òөìñèéã õîëèæ èäâýë õîäîîä ãýäñýíèé ÷àäàâõûã ìóóãààð íөëөөëäөã.
2. Ñîíãèíûã äүôүòýé õîëèæ èäýõãүé áàéõ: Äүôүíä õàäãàëàãäàæ áàéãàà êàëüö áîëîí ñîíãèíûí äîòðîõ өâñíèé õү÷èë íèéëýýä өâñíèé õү÷ëèéí êàëüö áîëæ õîäîîäíû øèíãýýëòèéã õàðøèëäàã.
3. Áóóðöãèéí ýýäìèéã өíäөãòýé õîëèæ èäýõãүé áàéõ: Өíäөãíèé óóðàã áîëîí áóóðöãèéí ýýäýì äýõ èíñóëèí íèéëáýë ýíý õî¸ð ýäèéí øèì òýæýýë àëäàãääàã.
4. Өíäãèéã öàéíä ÷àíàõãүé áàéõ: Öàéíä àìüä áîäèñûí øүëò áàéõààñ ãàäíà áàñ õү÷ëèéí ýä àãóóëàãäàæ áàéãàà òóë ýäãýýð íèéëìýë ýä íü өíäөãíèé òөìөðèéí ýëåìåíòòýé íèéëáýë øèíãýýëòýä ìóó.
5. Øàðñàí өíäөãөíä àìòíû îõü үéõãүé áàéõ: Òàõèàíû øàðñàí өíäөãөíä àìòíû îõü үéâýë òàõèàíû өíäөãíèé æèíõýíý үíýð àìò íü өөð÷ëөãäөõ áóþó äàðàãääàã þì.
6. Óëààí ëóóâàí áîëîí öàãààí ëóóâàíã õîëèæ èäýõãүé áàéõ: Öàãààí ëóóâàíä ìàø èõ àìèí äýì Ñ àãóóëàãäàæ áàéäàã, ãýâ÷ óëààí ëóóâàíä àãóóëàãäàæ áàéãàà ÷èéã áàìûã ýñýðãүүöýõ õү÷ëèéí ýä íü àìèí äýì Ñ-ä õàðø íөëөө үçүүëäýã áàéíà.
7. Ëóóâàí áîëîí æèìñèéã õîëèæ èäýõãүé áàéõ: Ëóóâàí çýðýã õүíñíèé íîãîî íü õîäîîäîíä ÿíç áүðèéí õү÷èë áèé áîëãîäîã. Ýíý үåä æèìñ èäýõ þì áîë æèìñýíä àãóóëàãäàæ áàéäàã ãóóëèéí өðëèéí ýä íü ãýäýñ õîäîîäíû áàêòåðò çàäàð÷ õүíèé áèå öîãöûã òàðãàëóóëàõ þì óó áàìáàé áóë÷èðõàéã òîì áîëãîäîã áàéíà.
8. Äàëàéí ãàðàëòàé õүíñíèé çүéëèéã æèìñòýé õîëèæ èäýõãүé áàéõ: Äàëàéí ãàðàëòàé õүíñíèé çүéëä óóðàã áîëîí êàëüö çýðýã øèì òýæýýëòýé çүéë ýëáýã áàéäàã, õýðýâ õү÷èëëýã çүéë èõ àãóóëàãäñàí æèìñòýé õîëèæ èäâýë ãýäýñ өâäөõ, áөөëæèõ, äóð ãóòàõ çýðýã èëðýë ãàðäàã þì.
9. Үíýýíèé ñүүã æүðæòýé õîëèæ èäýõãүé áàéõ: Ñүүíèé óóðàã íü æүðæèíä àãóóëàãäàæ áàéãàà æèìñíèé õү÷èë áîëîí àìèí äýì Ñ-òýé íèéëáýë ýãøèí õàòóóð÷ õîäîîä ãýäýñíèé øèíãýýëòèéã íөëөөëäөã.
10. Øàð ëóóâàíã àðõèòàé õîëèõãүé áàéõ: Øàð ëóóâàíãèéí  ýä íü ñïèðòòýé õîëèëäâîë õýí õүíèéã ýëýãíèé өâ÷èíä íýðâýãäүүëýõ àþóëòàé.
11. Öàãààí àðõèéã õèéæүүëñýí óíäààòàé õîëèæ óóõãүé áàéõ: Ýíý õî¸ð õàòóó çөөëөí óíäààã õîëèâîë, íүүðñõү÷ëèéí õèé áèé áîëæ, õîäîîä, ýëýã, áөөð çýðãèéã õүíä íîöòîé íөëөөëæ, çүðõ òàðõèíû ñóäàñûã ãýìòýýäýã áàéíà.
12. Ìàõ èäñýíèéõýý äàðàà öàé óóõãүé áàéõ: Ìàõ áîëîí äàëàéí ãàðàëòàé õүíñíèé çүéë çýðýã óóðàã èõòýé èäýý áóäààã èäñýíèéõýý äàðàà öàé óóõãүé áîë áèåä àøèãòàé, öàéíä àãóóëàãäàæ áàéäàã үëýìæ õýìæýýíèé äàííèéí õү÷èë íü óóðàãòàé íèéëýýä äàííèéí õү÷ëèéí óóðàã áүðäүүëæ, ãýäýñíèé àæèëëàãààã óäààøðóóëäàã áàéíà.
