Ýíý õîðâîîä õví áîëîõûã õvñ÷ èðñýí vðñýý áèä ºðºâäºõ ñýòãýëãvéãýýð åãvvòãýæ áàéãàà íü õàìãèéí õàðàìñàëòàé þì äàà. ÁÍÕÀÓ-ààñ îðóóëæ èðñýí, óðàã çóëáóóëäàã ãýõ ýìèéã äóð ìýäýí óóãààä ãýäýñ äîòîð íü èäýýëæ, ýì÷ íàðûí à÷ààð àìüä vëäñýí ávñãvé ýävãýý íèéñëýëèéí I òºðºõºä ýì÷ëvvëæ áàéíà. Òvvíòýé áèä ÿðèëöëàà. Áàñ òvvíä óðàã çóëáóóëäàã ýì õóäàëäñàí ýìýãòýéòýé óóëçñàí. ̺í Óëñûí ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí ãàçðûí áàéöààã÷òàé óóëçàæ, óðàã çóëáóóëäàã ýë ýìèéí ÷àíàðûí òàëààð òîäðóóëñàí áèëýý.

Óðàã çóëáóóëñíààñ õîéø ñàðûí äàðàà…
Ñàðûí äàðàà ávñãvéí áèå ºâäºæ ýõýëæýý. Îãèóëàí Ẻëæèæ, ãýäñýí äîòîð íü òýñâýðëýõèéí àðãàãvé ºâäºõºä ávñãvé õîäîîä, ãýäýñ íü õÿìàð÷ ãýæ áîäîîä äîòðûí ýìíýëýãò õàíäñàí áàéíà. Äîòðûí ýì÷ õàðèí ýìýãòýé÷vväèéí ýìíýëýãò ÿàðàëòàé õàíäàõûã çºâëºæýý. Ýë çºâëºãººíèé äàãóó ýìýãòýé÷vväèéí ãóðâàí ÷ ýìíýëýãò õàíäàõàä, õvëýýæ àâàõààñ òàòãàëçñàí áàéíà. Ýì÷èëæ ÷àäàõãvé ãýäãýý ýì÷ íàð øóóäõàí õýëæýý. Ýöñèéí ãîðüäëîãîî òàâüæ, ávñãvé I òºðºõèéí ýì÷ Ávëòýíä õàíäñàíààð àâðàãäæýý.
Óðàã çóëáóóëäàã ýì óóãààä àìü íàñàà àëäàõ äºõñºí ávñãvéòýé äàðààõ ÿðèëöëàãûã ºðívvëñýí þì.

-Þó áîëñíûã òîâ÷õîí ÿðèõãvé þó?
-Ávëòýí ýì÷ íàìàéã ÝÕÎ-ä õàðààä “Ñàâíû ÷èíü äîòîð ävvðýí èäýý áàéíà. Óðãèéí ÷èíü òàë íü vëäýýä èéì þì áîëæýý” ãýñýí. Òýãýýä ìýñ çàñàëä îðóóëààä ñàâ öýâýðëýýä, èäýýã íü ñîðóóëñàí. Ávëòýí ýì÷ ìýñ çàñëûí äàðàà”Ýä íàðòàé õýðýëäýæ áàéæ ñàâûã ÷èíü àâ÷ vëäëýý” ãýæ ÿðüæ áàéñàí. Õàìò ìýñ çàñàëä îðñîí ýì÷ íàð íü ìèíèé ñàâûã àâíà ãýýä, Ávëòýí ýì÷ “Çàëóó îõèíû ñàâûã àâ÷ áîëîõãvé” ãýýä ìàðãàñàí þì áàéíà ëýý. Võýõèéí äàâààí äýýð ÷àäâàðëàã ñàéí ýì÷ íàðòàé òààðàëäàæ, àìüä ãàðëàà äàà.

-ßàãààä õvvõäýý òºðvvëýõèéã õvñýýãvé þì áý?
-ßàõàâ äýý, çàëóó áàéãàà áîëîõîîð äàõèàä æèðýìñëýõ áàéõ ãýæ áîäñîí. Ãýõäýý ýì÷ íàð äàõèàä æèðýìñýí áîëîõ íàéäâàð áàðàã áàéõãvé ãýñýí ë äýý.

-Õýäýí ñàðòàé æèðýìñýí áàéõäàà òýð ýìèéã ÿìàð õvíýýñ àâ÷ óóâ?
-Õî¸ð ñàðòàé æèðýìñýí áàéõäàà óóñàí. Óã íü àáîðò õèéëãýå ãýæ áîäîæ áàéñàí ë äàà. Íýã ºäºð òåëåâèçèéí õºòºëáºð íèéòýëäýã ñîíèí õàðààä ñóóæ áàéñàí ÷èíü “Õvñýýãvé æèðýìñëýëòèéã çîãñîîæ, ÿìàð ÷ õvíäðýë ñºðºã íºëºº, ºâäºëòãvéãýýð íàéäâàðòàé çóëáóóëàõ 100 õóâèéí áàòàëãààòàé áýëäìýë çàðæ áàéíà” ãýñýí çàð áàéõûã óíøààä óòñààð íü ÿðüñàí. Óòàñ àâñàí ýìýãòýé “Õvíñíèé V äýëãvvðèéí vväýíä õvð÷ èðýýä àâ÷èõ. 15 ìÿíãàí òºãðºãèéí víýòýé, ñàéí ýì áàéãàà” ãýñýí. Õýëñýí ãàçàð íü î÷èæ àâààä óóñàí. ĺðºâ äýõ ºä𺺠äîîøîî Ẻí áººíººð öóñ àëäààä òýð ºäºðòºº òîãòñîí. Áè ÷ çóëáà÷èõëàà ë ãýæ áîäñîí. Ãýòýë ñàðûí äàðàà ãýíýò íýã îðîé Ẻëæèæ, õàëóóðààä ºâäºæ ýõýëñýí.

ßàæ óóõûã õýëæ ºãñºí vv?
-Çóðãààí øèðõýã øàð, ãóðâàí øèðõýã ñààðàë ýì áàéñàí. “Çóðãààí øàðûã íü ºã뺺 îðîéä, ãóðâàí ºäºð óóãààä, äºðºâ äýõ ºäðèéíõºº ºã뺺 ãóðâàí ñààðàë ýìèéã ávãäèéã íü óóãààðàé, òýãýýä øóóä çóëáàíà” ãýñýí. Èíãýæ õýëæ ºãñíèé äàãóó õýðýãëýñýí. I òºðºõèéí ýì÷ íàðò ýíý òóõàé ÿðèõàä “Ýíý ýìèéã àøèãëàõûã áîëèóëàõ þìñàí” ãýæ õýëæ áàéñàí. Íàäààñ ºìíº îëîí ýìýãòýé ÿã èéì óðàã çóëáóóëäàã ýì óóãààä õîðäîæ, ìýñ çàñàëä îðæ, ýì÷ëvvëñýí ãýñýí. Ìàíàé õàæóó òàëûí ºðººíä áàñ óðàã çóëáóóëäàã ýì óóãààä õîðäñîí ávñãvé õýâòýæ áàéãàà. Ýíý ávñãvéãýýñ áèä óðàã çóëáóóëäàã ýì õóäàëääàã ýìýãòýéí óòñûã àâëàà.

Óðàã çóëáóóëäàã ýì õóäàëäààëàã÷ 30-ààä íàñíû ávñãvé áàéëàà. Òýðýýð ýì÷èéí õÿíàëòãvéãýýð, þó íü ìýäýãäýõãvé Õÿòàä ýì óóõààñ àéæ áàéíà ãýõýä “×àìàéã àëáà äàõãvé. Àáîðòîä îðæ ººðèé㺺 çîâîîõ, ýì óóãààä õÿëáàðõàí çóëáàõ õî¸ðûí àë íü äýýð âý ãýäãèéã ãýõäýý ÷è áîäîæ vçýýðýé” ãýýä ÿòãàõûã îðîëäîæ áàéâ. Áèä èéíõvv ÿðèëöëàà.

-Ñîíèíä óðàã çóëáóóëäàã ýì çàðíà ãýæ ãàðãàñàí çàðûí àðä “À÷ëàëò” ýìíýëýã ãýæ áè÷ñýí áàéñàí. Òýð ýìíýëýãò ýíý ýìýýð óðàã çóëáóóëäàã þì óó?
-Ìàíàé íàñòàé õî¸ð ýì÷ áàéäàã þì. պ人 àìðàõààð ÿâñàí ó÷èð ýìíýëýã öîîæòîé áàéãàà.

-Òà òýð ýìíýëãèéí ýì÷ þì óó?
-Òèéì ýý, áè ýì÷ õví.
-Òàíàé ýìíýëýã õààíà áàéäàã þìáý?
-Véëäâýð êîìáèíàòàä.
-Ýíý ýìèéã ÷àíàðûí áàòàëãààòàé ãýäãèéã ìýäýõ ÿìàð ÷ áîëîìæãvé þì áàéíà øvv äýý. Òýãýõýýð áè àâàõàà áîëèëîî?
-×è ººðºº ë ìýä. Õî¸ð æèë áè ýíý ýìèéã çàðæ áàéíà. Õýí ÷ íàä äýýð èéì òèéì þì áîëëîî ãýæ èðýýãvé. Õýðâýý ÷àíàðãvé ýì çàðæ áàéñàí áîë ºäèéä õýâëýë ìýäýýëëýýð ãàðààä Ẻí þì áîëæ áàéãàà øvv äýý. Òýãýýä ÷ ÷è cap ãàðóéòàé æèðýìñýí þì áîë ýíý ýìýýð øóóä çóëáàíà, ÿã òîõèðîìæòîé õóãàöààí äýýðýý áàéãàà þì áàéíà…ãýõ çýðãýýð ávñãvé íàäàä ýìýý çàðàõ ãýæ íýëýýä ÿòãàëàà. Òvvíèé övíõýíä õÿòàä õýëýýð áè÷ñýí, öààñàí õàéðöàãòàé ýì áàéñàí íü ìºíººõ óðàã çóëáóóëàã÷ áýëäìýë àæ. I òºðºõºä áèäíèé óóëçñàí ávñãvé ÿã èéì öààñàí õàéðöàãòàé ýì óóæýý. Òýðýýð õàéðöãèéã íü õàäãàëñíàà áèäýíä vçvvëñýí þì.

“Ìîíãîë óëñàä õýðýãëýõ ýìèéí æàãñààëòàä ýíý ýì îðîîãvé, áàñ ÷àíàðûí áàòàëãààãvé”
Áèä Óëñûí ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí ãàçðûí Ýì áèî áýëäìýëèéí ÷àíàðûí õÿíàëòûí áàéöààã÷ Ì.Óðàí÷èìýãòýé óóëçàæ, óðàã çóëáóóëäàã ýíý ýìèéí òàëààð òîäðóóëàõàä,

-Óëñûí ávðòãýëä ávðòãýãäýýãvé. ßàãààä ãýâýë ýíý ýì õÿòàä õýë äýýð áè÷èãòýé þì áàéíà. Ìàíàé óëñûí ýìèéí ávðòãýëèéí ävðýìä ìîíãîë, àíãëè, îðîñ õýë äýýð áè÷èãòýé ýìèéã óëñûí ávðòãýëä ávðòãýõýýð çààñàí áàéäàã. Òýãýõýýð ýíý ýì Ìîíãîë óëñàä õýðýãëýõ ýìèéí æàãñààëòàä îðîîãvé, áàñ ÷àíàðûí ÿìàð ÷ áàòàëãààãvé áàéíà. Óðàã çóëáóóëäàã ýìèéã õýðõýí õýðýãëýõ òóõàé ñòàíäàðòàä “çºâõºí ýìíýëýã, ýìèéí ñàíãóóäààñ àâ÷, ýì÷èéí õÿíàëòàí äîð õýðýãëýíý” ãýæ çààñàí áàéäàã. Òýãýõýýð ýíý ýìèéã õóâü õví çàðæ áàéíà ãýäýã íü ÷àíàðûí ÿìàð ÷ áàòàëãààãvé ãýñýí vã ãýëýý. Òýðýýð ìºí “À÷ëàëò” ãýäýã ýìíýëýã ávðòãýëãvé áàéíà ãýäãèéã õýëñýí. Áèäíèé Õvíñíèé V äýëãvvðèéí ºìíº óóëçñàí ýìýãòýé ýìíýëãèéí íýð áàðüæ, õvìvvñèéã èòãýí víýìøvvëäýã áîëîõ íü òîäîðõîé áîëñîí þì.

“Õàìãèéí ñàéí õvvõýä ÷èíü áàéõàà àìëàÿ.
Õàòóó ìýñýýð õýð÷èæ, õîðòîé ýìýýð õàéëóóëæ íàìàéã ávv åãvvòãýý÷, ãóéÿ”

Õýäèé ýíý õîðâîîä õví áîëæ ìýíäýëæ àìæààãvé ÷ ãýñýí ººðèéã íü õºíººõ ãýæ áàéãààã ìýäýýä ýýæ, ààâààñàà õvvõýä íü èíãýæ ãóéæ áàéäàã ãýæ íýã íàéç ìààíü øvëýã áè÷èæ áèëýý. Õvñýýãvé æèðýìñëýëò ávñãvé÷vväèéã çîâîîäîã õàìãèéí òîì àñóóäëûí íýã ÷ õvvõäýý åãvvòãýíý ãýäýã àéìøèãòàé òîì àëäàà. Ìîíãîë÷óóä ñvñýã áèøðýëòýé àðä òvìýí. Õví áîëæ ýðãýæ òºðºõèéã õvññýí õýí íýãíèé ààâ, ýýæèéã, àõ ävvñèéã, vð õvvõäèéã õîðâîîä äàõèí èðýõ ãýõýä íü õºíºº÷èõºæ áàéãàà ÷ þì áèëvv ãýñýí áîäîë íàäàä ëàâ òºðäºã.

Òýãýõýýð ávñãvé÷vväýý, õýðâýý õvvõýä òºðvvëìýýðãvé áàéãàà áîë æèðýìñëýëòýýñ õàìãààëàõ ýì òàðèàíààñ ýõëvvëýýä çºí人 áîëîìæ áàéíà øvv äýý ãýäãèéã ýíý íèéòëýëýýðýý õýëýõèéã õvñëýý. Õvñýýãvé õvvõäýý çóëáóóëàõ ãýýä 15 ìÿíãàí òºãðºãººð võýë õóäàëäàæ àâàõûí îðîíä áîëîìæèéã àøèãëàÿ. Õýðâýý I òºðºõºä ýì÷ëvvëæ áàéãàà ávñãvé øèã íýãýíò õîõèðñîí áîë øvvõýä õàíäàõ õýðýãòýé. Òýãýõãvé áîë ëóéâàð÷èä óëàì öàãààíäàà ãàð÷, àëíà ÷ ãýæ áàéãàà íü ìýäýãäýõãvé, àâàðíà ÷ ãýæ áàéãàà íü ìýäýãäýõãvé õÿòàä ýì îðóóëæ èðýí, õýí íýã ÿäàð÷, öºõºðñºí ávñãvéí òàðõèéã óãààæ áàéãààä õýäýí òºãðºãèéã íü ñàëãààä áàéõ íü.

Õýðâýý ýìýíä õîðäîîä àìü íàñàà àëäâàë ávñãvé ÷èíèé ë õîõü áîëíî. Ãýòýë õví áîëîõ ãýæ õvñ÷ èðñýí vðýý õÿòàäûí õîðòîé ýìýýð õàéëóóëæ çóëáóóëàõûã àéìøèãòàé ÿâäàëä òîîöäîããvé çàðèì íýã ávñãvé áèäíèé äóíä áàéõ þì. Ýíý äîëîî õîíîãèéí òåëåâèçèéí ìýäýý íèéòýëñýí ñîíèíä óðàã çóëáóóëäàã ýì õóäàëäàíà ãýñýí çàðàà ìºíººõ ávñãvé äàõèàä ë ãàðãàñàí áàéíà ëýý.

Ìàãàäãvé, òvvíýýñ õýí íýã ávñãvé òýðõvv ýìèéã íü àâ÷ óóãààä, òýð ÷ çàðààä ë, åðºíõèé人 òýãýýä óðàã çóëáóóëàã÷ ýìèéí áèçíåñ öýöýãëýñýýð áàéõ áèç ýý.


I want to