"ӨРГҮЙ БОЛ БАЯН ӨВЧИНГҮЙ БОЛ ЖАРГАЛ..."
Ìèíèé ýðүүë ìýíä
Äөíãөæ òөðñөí íÿðàé õүүõäèéí áèå ìàõáîäü áүðýí ãүéöýä õөãæөөãүé үåä õîîëëîõ äýãëýìèéã ñàéí áàðèìòëàõ íü ÷óõàë. Òýäíèé õîîëûã ôèçèëîãèéí îíöëîãò òîõèðóóëàí өãөõ õýðýãòýé áөãөөä õүүõäèéã áóðóó õîîëëîâîë áèå áÿëäàð, ñýòãýë ñàíààíû õөãæèëä ìóóãààð íөëөөëæ, õîîë áîëîâñðóóëàõ ýðõòýíèé öî÷ìîã, àðõàã õÿìðàë үүcax øàëòãààí áîëíî. Íÿðàé õүүõäèéí õàìãèéí çîõèìæòîé õîîë áîë õөõíèé cүү. Òөðñíèé äàðàà ýõíèé 2-3 õîíîãîîñ ýõèéí õөõíèé áóë÷èðõàé îíöãîé áүòýöòýé cүү áîëîâñðóóëíà. үүíèéã óóðàã ãýäýã. Ýíý íü өòãөâòөð, øàð өíãөòýé, óóðàã ýëáýãòýé, өөõíөөñ ãàäíà óóðãèéí áèåíöýð õýìýýõ òîì õýìæýýíèé öàãààí öîãöîñ àãóóëíà. Óóðàã íÿðàé õүүõäèéã ãàäààä îð÷èíäîî äàñàõàä ÷óõàë íөëөөòýé. Xүүõäèéã ýõèéí cүү õөõäөã áîëòîë óóðàã øèëæâýðèéí òýæýýë áîëäîã. Áàãà õýìæýýíèé óóðàã èõ êàëîðè өãөõ áөãөөä ãýäñýýð áàðàã õóâèðàõãүé øèíãýíý. Íýã çóóí ãðàìì óóðàã 140 êàëîðè õàðèí ýõèéí cүү 70 êàëîðè өãíө. Óóðàã, ýõèéí ñүүíä äàðõëàõ óðâàëûí áîäèñ áàéæ õүүõäèéí áèåèéí ýñýðãүүöëèéã ñàéæðóóëäàã áèëýý.
Àìüäðàëûí ýõíèé 3-4 õîíîãîîñ óóðàãíû íàéðëàãà өөð÷ëөãäөæ, õүүõýä õî¸ð äîëîî õîíîãòîéãîîñ øèëæâýðèéí cүү õөõөæ, õîæèì íü òîãòìîë cүүíä øèëæíý. Íÿðàé õүүõäèéí õîîë áîëîâñðóóëàõ ýðõòíèé үéë àæèëëàãàà áүðýí ãүéöýýãүé áàéäàã. Òèéìýýñ õүүõäèéí өñөëòèéã áүðýí ãүéöýä õàíãàõóéö õÿìä øèíãýõ õîîë өãâөë çîõèíî. Èéì õîîë íü ãàãöõүү ýõèéí cүү þì. Ýõèéí ñүүíèé òýæýýëèéí áîäèñûí ñàéí ÷àíàð 19 íàñ õүðòýë áèåä íөëөөëíө. Ýõèéí cүү äàâñ, óóðãààð òóí áàãà.
Íÿðàé õүүõäèéã õýðõýí õөõүүëýõ âý?
Åð íü ýõèéí cүү өөðèéí íàéðëàãà, áèîëîãè, ôèçèê-õèìèéí óíäñýí øèíæýýðýý õүүõäèéí áèåèéí ýñèéí íàéðëàãàòàé îéðîëöîî áàéäàã. Ýõèéí cүү õÿëáàðõàí øèíãýæ, áîëîâñîðäîã ó÷ðààñ õүүõäýä þóãààð ÷ ñîëèøãүé òýæýýë þì. Íÿðàé õүүõäýä õîîëëîõ ðåôëåêñ àìàðõàí үүñäýã ó÷èð õүүõäèéã òîäîðõîé öàãò õîîëëîâîë ñàéí, òýãýõãүé áîë xүүõäèéí õîîëëîëòûí ðåôëåêñ өөð÷ëөãäөíө. Xүүxäýý õîîëëîõäîî äàðààõ æóðìûã áàðèìòëàõ ¸ñòîé:
1. Ýõ ãàðàà óãààæ, õөõíèé òîâ÷îî áóöàëñàí öýâýð óñòàé õөâөíãөөð àð÷èõ
2. Õөõөө õүүõäýä õөõүүëýõèéí өìíө cүүr áàãà çýðýã ñýýõ
3. Õөõèéã õөõүүëýõäýý õөõíèé òîâ÷èéã àìàíä íü ñàéí үìõүүëýõ
4. Õүүõäèéí òîëãîéã õýò ãýäèéëãýí õөõүүëáýë õүүõäèéí àìüñãàëä ñààä îðîõ ó÷èð õүүõäèéã çîõèìæòîé òýâðýõ
6. Õөõүүëæ äóóñìàãö õөõíèé òîâ÷èéã àð÷èæ öýâýðëýí àðèóòãàñàí òîñ òүðõýõ
6. Õөõèéã õөõүүëýõäýý çөâõөí íýã òàëûí õөõèéã íýã óäàà áүðýí ñóëàðòàë õөõүүëýí äàðààãèéí ýýëæèíä íөãөө õөõèéã өãөõ
7. Õýðýâ íýã òàëûí õөõèéã õөõүүëñíèé äàðàà cүү óëäâýë үëäñýí cүүã ñààæ, õөõíèé cүү çàíãèðàõ, òàòðàõ çýðãýýñ ñýðãèéëýõ.
Ýõíèé өäðүүäýä íÿðàé õүүõäèéã 20-30 ìèíóò õөõүүëæ, ýõèéí cүү íýìýãäýõèéí õàìò 7-8 õîíîãîîñ 15-20 ìèíóò õөõүүëíý. õүүõäèéã õөõүүëýõèéí өìíө, õөõүүëñíèé äàðàà æèãíýíý. Àíõíû үåä íÿðàé xүүõäèéí õөõñөí cүүã òîäîðõîéëîõ ¸ñòîé. Õýðýâ cүү äóòàæ áàéâàë ýì÷ çààâàë íөõөõ òýæýýë өãíө. Íÿðàé õүүõýä ýõíèé ãóðâàí õîíîãò íýã óäàà 30-35 ã cүү õөõөõ ¸ñòîé. Òóõàéëáàë õîíîãòîî 150-200 ã cүү àâíà. Àìüäðàëûí 3-4 õîíîãîîñ õөõөõ cүү ýðñ íýìýãäýæ 8-9 õîíîã äýýðýý 450-550 ã cүү õөõíө. Íýãýýñ äýýø íàñíû õүүõäèéí çөâ õîîëëîëò Íýãýýñ äýýø íàñíû õүүõäèéí õîîë ãүéöýä íàéðëàãàòàé, àìò ÷àíàð ñàéòàé, өíãө үçýìæ áóõèé áèåä çîõèìæòîé áàéõ íü õүүõäèéí áèå áÿëäàð, ñýòãýõүéí çөâ өñөëò, õөãæèëòèéí õîíîãèéí õýðýãöýýã õàíãààä çîãñîõãүé ãàäààä îð÷íû õàðø íөëөөëëèéã ýñýðãүóöýõ ÷àäâàðòàé áîëãîíî. Ãүéöýä íàéðëàãàòàé õîîë ãýäýã íü õүүõäèéí áèåä øààðäàãäàæ áàéäàã óóðàã, òîñëîã, Hүүpc óñ, òөðөë áүðèéí ýðäñèéí íýãäýë, âèòàìèíóóäûã áүðýí àãóóëñàí àìüòíû, óðãàìëûí ãàðàëòàé õүíñíèé áүòýýãäýõүүíèéã çөâ õîñëîí áýëòãýñýí õîîëûã õýëäýã.
Õүүõäèéí õîîëûã èõäүүëæ áàãàäóóëàõ ýðүүë ìýíäýä íü ìóó
Õîîëíû ÷àíàð ÷àíñàà íü õýðýãëýõ õүíñíèé ìàòåðèàëûã çөâ òýýâýðëýõ, õàäãàëàõ, áîëîâñðóóëàõ àðãà àæèëëàãààòàé õîëáîîòîé. Àìòëàã, үçýìæòýé õîîë òîãîî÷ íàðûí ìýäëýã ÷àäâàðààñ øàëòãààëàõ ó÷èð õîîë áýëòãýõ æîð òåõíîëîãèéí øààðäëàãûã íàðèéí áèåëүүëýõ үүðýãòýé þì. õүүõäèéí õîîë äóðäñàí îíöëîãèéã õàíãààä çîãñîõãүé õүүõäèéí íàñ, õîîë áîëîâñðóóëàõ ýðõòýí ñèñòåìèéí îíöëîãò íàðèéí íèéöñýí, õүíñíèé үíäñýí øèìò áîäèñûí õàðüöàà 1:1:4 áàéõààð òîõèðóóëñàí áàéæ çîõèìæ ñàéòàé áîëäîã ó÷ðààñ íýãýýñ äýýø íàñíû õүүõäèéí õîîë íü ÷àíàðûí áîëîí õýìæýýíèé õóâüä äýýð äóðäñàí ôèçèîëîãèéí óíäýñëýëèéã õàíãàæ áàéæ ë òýäíèé õýâèéí өөëò òîðíèëòûã ñàéæðóóëàõ ¸ñòîé. Õîîë áîëîâñðîëò, òүүíèé áèåä øèíãýõýä õîîëëîõ äýãëýì õýðýãòýé. Õүүõäèéí õîîëûã áàãàäóóëàõ, ýñâýë èõäүүëýõ, íýð òөðөë íü öөөí áàéõ íü íýãýí àäèë ýðүүë ìýíäýä ìóóãààð íөëөөëæ, үүíèé óðøãààð õүүõäèéí áèåèéí æèí áóóð÷, òóðæ ýöýõ, êàëüöè ôîñôîðûí áàëàíñ өөð÷ëөãäөí õүүõäèéí өñөëò íü óäààøèð÷ óëìààð àðàã ÿñíû õýâèéí õөãæèë àëäàãäàí áèåèéí ãàëáèð òөðõ өөð÷ëөãäөõ, áóë÷èíãèéí õó÷ áóóð÷, öóñ áàãàäàõ, ÿäàð÷ öóöàõ çýðýã øèíæ òýìäýã èëýðíý. Îéíäîî õүðñýí õүүõýä çөâõөí øèíãýí, õàãàñ øèíãýí õîîë èäýõ òөäèéãөөð õÿçãààðëàõãүé. Òýäíèé õîîëíû íýð òөðөë õàðüöàíãóé íýìýãäýæ, íóõàø õýëáýðýýð áýëòãýñýí ìàõ, íîãîî, vp æèìñíèé òөðëèéí áүòýýãäýõүүíèéã áîëîâñðóóëàõ ÷àäâàðòàé áîëñîí áàéäàã. Íýã íàñíààñ õîéø õүүõäèéí õîîëíû åðөíõèé íýð òөðөë, õýðýãëýõ õүíñíèé áүòýýãäýõүүíèé áàéäàë íàñàíä õүðýã÷äèéíõòýé îéðîëöîî áîëäîã. Ýíý үåä õүүõäèéí cүүí øóä óðãàæ ãүéöýýä, 5-7 íàñàíäàà òîãòìîë øүäýýð ñîëèãäîõîîñ ãàäíà àìòëàõ, үíýðëýõ, àíàëèçàòîðûí õөãæèë æèãäýð÷, õîîë áîëîâñðóóëàõ øүүñèéí ôåðìåíòүүäèéí õýìæýý, òýäãýýðèéí үéë÷ëýõ èäýâõ íü ñàéæðàí, òөðөë áүðèéí õîîëûã áîëîâñðóóëàõ ÷àäâàðòàé áîëíî. Íýãýýñ äýýø íàñíû õүүõäèéí õîîëûã òөðөë áүðèéí õүíñíèé áүòýýãäýõүүíèéã àøèãëàí áýëòãýõ ó÷èð õүíñýíä áàéõ áîäèñóóä íü íàðèéí ãýäýñíèé ãөðâөëçөõ õөäөëãөөíèéã èäýâõèæүүëäýã þì. Äýýð äóðäñàí îíöëîãèéã õàðãàëçàí íýãýýñ äýýø íàñíû õүүõäèéí õîîëûã çөâ òîõèðóóëàõ ¸ñòîé.
Õîíîã òóòàì àâ÷ áàéãàà Hүүpc-óñíû 50 õóâü íü õÿëáàð øèíãýõ ÷èõýðëýãèéí çүéë, óëäýõ 50 õóâü íü öàðäóóë, äåêñòåðèí çýðýã äèñàõàðèä, ýñëýã, öàðäóóëààð ýëáýã ãóðèë, òàëõ, èäýøíèé íîãîî, vp æèìñ, æèìñãýíýýð íөõөãäөõ áîëíî. Õîîëíû äàâñ íü õүíñíèé 6үòýýãäýõүүíèé àìòûã ñàéæðóóëàõààñ ãàäíà õîäîîäíû õó÷ëèéã áèé áîëãîõ óñ äàâñíû ñîëèëöîîã òýíöâýðò áàéäàëä áàðüæ áàéõ à÷ õîëáîãäîëòîé ó÷ðààñ õүүõäèéí áèåèéí æèíãèéí 1 êã òóòàìä õîíîãò 0.05 ã õîîëíû äàâñ øààðäëàãàòàé. õүүõäèéí óíäíû õýðýãöýý õүүõäèéí íàñ àõèõ òóòàì áàãàñàõ áîëîâ÷ óóõ øèíãýíèé õýìæýýã 1-3 íàñíû õүүõäèéí áèåèéí æèíãèéí 1 êã òóòàìä õîíîãò 90 ìë, 3-7 íàñíû õүүõäèéí 1 êã æèí òóòàìä 60-70 ìë íîãäîõîîð áîäíî. Ãýâ÷ öàã óëèðàë, õүүõäèéí áàéãàà îð÷èí àõóéí õàëóóí, õүéòýí, ýðүүë ìýíäýýñ õàìààð÷ óóë õýìæýý èõñýæ, áàãàñàæ áîëíî. Íýã íàñíààñ íýã íàñ 6 ñàðòàé õүүõäèéã 4 öàãààð õîíîãò 5 óäàà, öààøèä õîíîãò 4 óäàà õîîëëîíî. үүíèé õî¸ð óäààãèéí õîîë íü øөëòýé, øөëãүé õàëóóí õîîë, áóñàä õî¸ð íü õÿëáàð øèíãýõ cүүh õîîë áàéâàë çîõèìæòîé.
Íýìýãäýë õîîë
õүүõäèéí 6 ñàðòàé áîëîõûí õàìò өäðèéí 2 öàãò õөõүүëýõèéã õàñ÷ îðîíä íü õүүõäèéí øèíãýí áóäàà өãíө. Òýãýõäýý ýõíèé өäөð 1/4 àÿãà áóäàà өã÷ äýýðýýñ íü õөõөө õөõүүëíý. 2 äàõü өäөð 1/2 àÿãà áóäàà, 3 äàõü өäөð 1/3 àÿãà, 4 äýõ өäөð áүòýí àÿãà áóäàà өã÷, õàðèí õөõөө íýìæ õөõүүëýõãүé. Øèíãýí áóäààíààñ àëãóóðõíààð íèëýýä өòãөí áóäààíä øèëæèíý. Íýã àÿãà áóäàà ÷àíàõàä íýã öàéíû õàëáàãà õүүðàé áóäàà õýðýãëýæ áàéñàí áîë 7 ñàðòàé õүүõäýä íýã õîîëíû õàëáàãà áóäàà õýðýãëýæ áîëíî.
Õүүõäýä 7 ñàðòàéãààñ íýã öàéíû ãààñ ýõëýí äàñãàñààð ãóðâàí õàëáàãà õүðòýë ñүүòýé, òîñòîé, ÷èõýðòýé ÿíç áүðèéí íîãîîíû íóõàø, 8 ñàðòàéãààñ íýã õөõүүëýõèéí îðîíä óõðèéí cүү, äýâòýýñýí öàãààí òàëõòàé өã÷, õүүõäèéí áóäààíû îðîíä ñàãààäàéí (ãóðâàëæèí) áóþó îâú¸îñíû үéðìýã áóäàà өãíө. 8-9 ñàðòàé õүүõäýä õàãàñ àÿãà ìàõíû áóþó íîãîîíû øөë, үéðìýã íîãîî áóþó òàëõòàé өãíө. Îíöãîé үåä óñàí øөëèéã үүíýýñ өìíө ÷ өã÷ áîëíî. Òүүíýýñ ãàäíà ñàðòàéãààñ íýã õөõүүëýõèéã õàñ÷ îðîíä íü óõðèéí cүү áóþó ñүүòýé áóäààíû êîôå өãíө. 11 ñàðòàéãààñ õүүõäýä ìàõ өãíө. Ýõëýýä òàòñàí ìàõ (ÿëç ÷àíàñàí ìàõûã 2 äàõèí ìàøèíààð òàòàõ áóþó øèãøүүðýýð үéðүүëíý) öààøäàà ìàõàí áөөðөíöөãòýé øөë өã÷, íýã íàñíû үåä ìàõàí êîòëåò өãíө. Õàðèí ìàõíû îðîíä ýëýã өã÷ áîëîõ þì. õүүõäýä ýõíèé æèëèéí 2-ð õàãàñò ýýäýì 20-50 ãð õүðòýë өãâөë çүéòýé. Íýã íàñ õүðñýí õүүõäèéã õөõíөөñ ãàðãàæ áîëîõ áөãөөä òýãýõäýý ãýäýñíèé өâ÷íөөñ áîëãîîìæëîí çóíû õàëóóí öàãò ìөí õүүõäèéí өâ÷òýé áàéõàä õýðõýâ÷ ãàðãàæ áîëîõãүé. Õýðýâ õүүõäèéí áèå ñóë áàéâàë íýã íàñíû äàðàà ÷ íýìýãäýë õîîëûã çөâ çîõèîæ, õîíîãò íýã õî¸ð óäàà õөõүүëæ áàéâàë çîõèìæòîé áàéäàã. õүүõäèéã íýã íàñ õүðòýë äàí õөõөөð òýæýýõ íü ýõèéí ñүүíèé íàéðëàãàíä òөìөð õàíãàëòãүé ó÷èð öóñ áàãàäàæ áîëíî
Äөíãөæ òөðñөí íÿðàé õүүõäèéí áèå ìàõáîäü áүðýí ãүéöýä õөãæөөãүé үåä õîîëëîõ äýãëýìèéã ñàéí áàðèìòëàõ íü ÷óõàë. Òýäíèé õîîëûã ôèçèëîãèéí îíöëîãò òîõèðóóëàí өãөõ õýðýãòýé áөãөөä õүүõäèéã áóðóó õîîëëîâîë áèå áÿëäàð, ñýòãýë ñàíààíû õөãæèëä ìóóãààð íөëөөëæ, õîîë áîëîâñðóóëàõ ýðõòýíèé öî÷ìîã, àðõàã õÿìðàë үүcax øàëòãààí áîëíî. Íÿðàé õүүõäèéí õàìãèéí çîõèìæòîé õîîë áîë õөõíèé cүү. Òөðñíèé äàðàà ýõíèé 2-3 õîíîãîîñ ýõèéí õөõíèé áóë÷èðõàé îíöãîé áүòýöòýé cүү áîëîâñðóóëíà. үүíèéã óóðàã ãýäýã. Ýíý íü өòãөâòөð, øàð өíãөòýé, óóðàã ýëáýãòýé, өөõíөөñ ãàäíà óóðãèéí áèåíöýð õýìýýõ òîì õýìæýýíèé öàãààí öîãöîñ àãóóëíà. Óóðàã íÿðàé õүүõäèéã ãàäààä îð÷èíäîî äàñàõàä ÷óõàë íөëөөòýé. Xүүõäèéã ýõèéí cүү õөõäөã áîëòîë óóðàã øèëæâýðèéí òýæýýë áîëäîã. Áàãà õýìæýýíèé óóðàã èõ êàëîðè өãөõ áөãөөä ãýäñýýð áàðàã õóâèðàõãүé øèíãýíý. Íýã çóóí ãðàìì óóðàã 140 êàëîðè õàðèí ýõèéí cүү 70 êàëîðè өãíө. Óóðàã, ýõèéí ñүүíä äàðõëàõ óðâàëûí áîäèñ áàéæ õүүõäèéí áèåèéí ýñýðãүүöëèéã ñàéæðóóëäàã áèëýý.
Àìüäðàëûí ýõíèé 3-4 õîíîãîîñ óóðàãíû íàéðëàãà өөð÷ëөãäөæ, õүүõýä õî¸ð äîëîî õîíîãòîéãîîñ øèëæâýðèéí cүү õөõөæ, õîæèì íü òîãòìîë cүүíä øèëæíý. Íÿðàé õүүõäèéí õîîë áîëîâñðóóëàõ ýðõòíèé үéë àæèëëàãàà áүðýí ãүéöýýãүé áàéäàã. Òèéìýýñ õүүõäèéí өñөëòèéã áүðýí ãүéöýä õàíãàõóéö õÿìä øèíãýõ õîîë өãâөë çîõèíî. Èéì õîîë íü ãàãöõүү ýõèéí cүү þì. Ýõèéí ñүүíèé òýæýýëèéí áîäèñûí ñàéí ÷àíàð 19 íàñ õүðòýë áèåä íөëөөëíө. Ýõèéí cүү äàâñ, óóðãààð òóí áàãà.
Íÿðàé õүүõäèéã õýðõýí õөõүүëýõ âý?
Åð íü ýõèéí cүү өөðèéí íàéðëàãà, áèîëîãè, ôèçèê-õèìèéí óíäñýí øèíæýýðýý õүүõäèéí áèåèéí ýñèéí íàéðëàãàòàé îéðîëöîî áàéäàã. Ýõèéí cүү õÿëáàðõàí øèíãýæ, áîëîâñîðäîã ó÷ðààñ õүүõäýä þóãààð ÷ ñîëèøãүé òýæýýë þì. Íÿðàé õүүõäýä õîîëëîõ ðåôëåêñ àìàðõàí үүñäýã ó÷èð õүүõäèéã òîäîðõîé öàãò õîîëëîâîë ñàéí, òýãýõãүé áîë xүүõäèéí õîîëëîëòûí ðåôëåêñ өөð÷ëөãäөíө. Xүүxäýý õîîëëîõäîî äàðààõ æóðìûã áàðèìòëàõ ¸ñòîé:
1. Ýõ ãàðàà óãààæ, õөõíèé òîâ÷îî áóöàëñàí öýâýð óñòàé õөâөíãөөð àð÷èõ
2. Õөõөө õүүõäýä õөõүүëýõèéí өìíө cүүr áàãà çýðýã ñýýõ
3. Õөõèéã õөõүүëýõäýý õөõíèé òîâ÷èéã àìàíä íü ñàéí үìõүүëýõ
4. Õүүõäèéí òîëãîéã õýò ãýäèéëãýí õөõүүëáýë õүүõäèéí àìüñãàëä ñààä îðîõ ó÷èð õүүõäèéã çîõèìæòîé òýâðýõ
6. Õөõүүëæ äóóñìàãö õөõíèé òîâ÷èéã àð÷èæ öýâýðëýí àðèóòãàñàí òîñ òүðõýõ
6. Õөõèéã õөõүүëýõäýý çөâõөí íýã òàëûí õөõèéã íýã óäàà áүðýí ñóëàðòàë õөõүүëýí äàðààãèéí ýýëæèíä íөãөө õөõèéã өãөõ
7. Õýðýâ íýã òàëûí õөõèéã õөõүүëñíèé äàðàà cүү óëäâýë үëäñýí cүүã ñààæ, õөõíèé cүү çàíãèðàõ, òàòðàõ çýðãýýñ ñýðãèéëýõ.
Ýõíèé өäðүүäýä íÿðàé õүүõäèéã 20-30 ìèíóò õөõүүëæ, ýõèéí cүү íýìýãäýõèéí õàìò 7-8 õîíîãîîñ 15-20 ìèíóò õөõүүëíý. õүүõäèéã õөõүүëýõèéí өìíө, õөõүүëñíèé äàðàà æèãíýíý. Àíõíû үåä íÿðàé xүүõäèéí õөõñөí cүүã òîäîðõîéëîõ ¸ñòîé. Õýðýâ cүү äóòàæ áàéâàë ýì÷ çààâàë íөõөõ òýæýýë өãíө. Íÿðàé õүүõýä ýõíèé ãóðâàí õîíîãò íýã óäàà 30-35 ã cүү õөõөõ ¸ñòîé. Òóõàéëáàë õîíîãòîî 150-200 ã cүү àâíà. Àìüäðàëûí 3-4 õîíîãîîñ õөõөõ cүү ýðñ íýìýãäýæ 8-9 õîíîã äýýðýý 450-550 ã cүү õөõíө. Íýãýýñ äýýø íàñíû õүүõäèéí çөâ õîîëëîëò Íýãýýñ äýýø íàñíû õүүõäèéí õîîë ãүéöýä íàéðëàãàòàé, àìò ÷àíàð ñàéòàé, өíãө үçýìæ áóõèé áèåä çîõèìæòîé áàéõ íü õүүõäèéí áèå áÿëäàð, ñýòãýõүéí çөâ өñөëò, õөãæèëòèéí õîíîãèéí õýðýãöýýã õàíãààä çîãñîõãүé ãàäààä îð÷íû õàðø íөëөөëëèéã ýñýðãүóöýõ ÷àäâàðòàé áîëãîíî. Ãүéöýä íàéðëàãàòàé õîîë ãýäýã íü õүүõäèéí áèåä øààðäàãäàæ áàéäàã óóðàã, òîñëîã, Hүүpc óñ, òөðөë áүðèéí ýðäñèéí íýãäýë, âèòàìèíóóäûã áүðýí àãóóëñàí àìüòíû, óðãàìëûí ãàðàëòàé õүíñíèé áүòýýãäýõүүíèéã çөâ õîñëîí áýëòãýñýí õîîëûã õýëäýã.
Õүүõäèéí õîîëûã èõäүүëæ áàãàäóóëàõ ýðүүë ìýíäýä íü ìóó
Õîîëíû ÷àíàð ÷àíñàà íü õýðýãëýõ õүíñíèé ìàòåðèàëûã çөâ òýýâýðëýõ, õàäãàëàõ, áîëîâñðóóëàõ àðãà àæèëëàãààòàé õîëáîîòîé. Àìòëàã, үçýìæòýé õîîë òîãîî÷ íàðûí ìýäëýã ÷àäâàðààñ øàëòãààëàõ ó÷èð õîîë áýëòãýõ æîð òåõíîëîãèéí øààðäëàãûã íàðèéí áèåëүүëýõ үүðýãòýé þì. õүүõäèéí õîîë äóðäñàí îíöëîãèéã õàíãààä çîãñîõãүé õүүõäèéí íàñ, õîîë áîëîâñðóóëàõ ýðõòýí ñèñòåìèéí îíöëîãò íàðèéí íèéöñýí, õүíñíèé үíäñýí øèìò áîäèñûí õàðüöàà 1:1:4 áàéõààð òîõèðóóëñàí áàéæ çîõèìæ ñàéòàé áîëäîã ó÷ðààñ íýãýýñ äýýø íàñíû õүүõäèéí õîîë íü ÷àíàðûí áîëîí õýìæýýíèé õóâüä äýýð äóðäñàí ôèçèîëîãèéí óíäýñëýëèéã õàíãàæ áàéæ ë òýäíèé õýâèéí өөëò òîðíèëòûã ñàéæðóóëàõ ¸ñòîé. Õîîë áîëîâñðîëò, òүүíèé áèåä øèíãýõýä õîîëëîõ äýãëýì õýðýãòýé. Õүүõäèéí õîîëûã áàãàäóóëàõ, ýñâýë èõäүүëýõ, íýð òөðөë íü öөөí áàéõ íü íýãýí àäèë ýðүүë ìýíäýä ìóóãààð íөëөөëæ, үүíèé óðøãààð õүүõäèéí áèåèéí æèí áóóð÷, òóðæ ýöýõ, êàëüöè ôîñôîðûí áàëàíñ өөð÷ëөãäөí õүүõäèéí өñөëò íü óäààøèð÷ óëìààð àðàã ÿñíû õýâèéí õөãæèë àëäàãäàí áèåèéí ãàëáèð òөðõ өөð÷ëөãäөõ, áóë÷èíãèéí õó÷ áóóð÷, öóñ áàãàäàõ, ÿäàð÷ öóöàõ çýðýã øèíæ òýìäýã èëýðíý. Îéíäîî õүðñýí õүүõýä çөâõөí øèíãýí, õàãàñ øèíãýí õîîë èäýõ òөäèéãөөð õÿçãààðëàõãүé. Òýäíèé õîîëíû íýð òөðөë õàðüöàíãóé íýìýãäýæ, íóõàø õýëáýðýýð áýëòãýñýí ìàõ, íîãîî, vp æèìñíèé òөðëèéí áүòýýãäýõүүíèéã áîëîâñðóóëàõ ÷àäâàðòàé áîëñîí áàéäàã. Íýã íàñíààñ õîéø õүүõäèéí õîîëíû åðөíõèé íýð òөðөë, õýðýãëýõ õүíñíèé áүòýýãäýõүүíèé áàéäàë íàñàíä õүðýã÷äèéíõòýé îéðîëöîî áîëäîã. Ýíý үåä õүүõäèéí cүүí øóä óðãàæ ãүéöýýä, 5-7 íàñàíäàà òîãòìîë øүäýýð ñîëèãäîõîîñ ãàäíà àìòëàõ, үíýðëýõ, àíàëèçàòîðûí õөãæèë æèãäýð÷, õîîë áîëîâñðóóëàõ øүүñèéí ôåðìåíòүүäèéí õýìæýý, òýäãýýðèéí үéë÷ëýõ èäýâõ íü ñàéæðàí, òөðөë áүðèéí õîîëûã áîëîâñðóóëàõ ÷àäâàðòàé áîëíî. Íýãýýñ äýýø íàñíû õүүõäèéí õîîëûã òөðөë áүðèéí õүíñíèé áүòýýãäýõүүíèéã àøèãëàí áýëòãýõ ó÷èð õүíñýíä áàéõ áîäèñóóä íü íàðèéí ãýäýñíèé ãөðâөëçөõ õөäөëãөөíèéã èäýâõèæүүëäýã þì. Äýýð äóðäñàí îíöëîãèéã õàðãàëçàí íýãýýñ äýýø íàñíû õүүõäèéí õîîëûã çөâ òîõèðóóëàõ ¸ñòîé.
Õîíîã òóòàì àâ÷ áàéãàà Hүүpc-óñíû 50 õóâü íü õÿëáàð øèíãýõ ÷èõýðëýãèéí çүéë, óëäýõ 50 õóâü íü öàðäóóë, äåêñòåðèí çýðýã äèñàõàðèä, ýñëýã, öàðäóóëààð ýëáýã ãóðèë, òàëõ, èäýøíèé íîãîî, vp æèìñ, æèìñãýíýýð íөõөãäөõ áîëíî. Õîîëíû äàâñ íü õүíñíèé 6үòýýãäýõүүíèé àìòûã ñàéæðóóëàõààñ ãàäíà õîäîîäíû õó÷ëèéã áèé áîëãîõ óñ äàâñíû ñîëèëöîîã òýíöâýðò áàéäàëä áàðüæ áàéõ à÷ õîëáîãäîëòîé ó÷ðààñ õүүõäèéí áèåèéí æèíãèéí 1 êã òóòàìä õîíîãò 0.05 ã õîîëíû äàâñ øààðäëàãàòàé. õүүõäèéí óíäíû õýðýãöýý õүүõäèéí íàñ àõèõ òóòàì áàãàñàõ áîëîâ÷ óóõ øèíãýíèé õýìæýýã 1-3 íàñíû õүүõäèéí áèåèéí æèíãèéí 1 êã òóòàìä õîíîãò 90 ìë, 3-7 íàñíû õүүõäèéí 1 êã æèí òóòàìä 60-70 ìë íîãäîõîîð áîäíî. Ãýâ÷ öàã óëèðàë, õүүõäèéí áàéãàà îð÷èí àõóéí õàëóóí, õүéòýí, ýðүүë ìýíäýýñ õàìààð÷ óóë õýìæýý èõñýæ, áàãàñàæ áîëíî. Íýã íàñíààñ íýã íàñ 6 ñàðòàé õүүõäèéã 4 öàãààð õîíîãò 5 óäàà, öààøèä õîíîãò 4 óäàà õîîëëîíî. үүíèé õî¸ð óäààãèéí õîîë íü øөëòýé, øөëãүé õàëóóí õîîë, áóñàä õî¸ð íü õÿëáàð øèíãýõ cүүh õîîë áàéâàë çîõèìæòîé.
Íýìýãäýë õîîë
õүүõäèéí 6 ñàðòàé áîëîõûí õàìò өäðèéí 2 öàãò õөõүүëýõèéã õàñ÷ îðîíä íü õүүõäèéí øèíãýí áóäàà өãíө. Òýãýõäýý ýõíèé өäөð 1/4 àÿãà áóäàà өã÷ äýýðýýñ íü õөõөө õөõүүëíý. 2 äàõü өäөð 1/2 àÿãà áóäàà, 3 äàõü өäөð 1/3 àÿãà, 4 äýõ өäөð áүòýí àÿãà áóäàà өã÷, õàðèí õөõөө íýìæ õөõүүëýõãүé. Øèíãýí áóäààíààñ àëãóóðõíààð íèëýýä өòãөí áóäààíä øèëæèíý. Íýã àÿãà áóäàà ÷àíàõàä íýã öàéíû õàëáàãà õүүðàé áóäàà õýðýãëýæ áàéñàí áîë 7 ñàðòàé õүүõäýä íýã õîîëíû õàëáàãà áóäàà õýðýãëýæ áîëíî.
Õүүõäýä 7 ñàðòàéãààñ íýã öàéíû ãààñ ýõëýí äàñãàñààð ãóðâàí õàëáàãà õүðòýë ñүүòýé, òîñòîé, ÷èõýðòýé ÿíç áүðèéí íîãîîíû íóõàø, 8 ñàðòàéãààñ íýã õөõүүëýõèéí îðîíä óõðèéí cүү, äýâòýýñýí öàãààí òàëõòàé өã÷, õүүõäèéí áóäààíû îðîíä ñàãààäàéí (ãóðâàëæèí) áóþó îâú¸îñíû үéðìýã áóäàà өãíө. 8-9 ñàðòàé õүүõäýä õàãàñ àÿãà ìàõíû áóþó íîãîîíû øөë, үéðìýã íîãîî áóþó òàëõòàé өãíө. Îíöãîé үåä óñàí øөëèéã үүíýýñ өìíө ÷ өã÷ áîëíî. Òүүíýýñ ãàäíà ñàðòàéãààñ íýã õөõүүëýõèéã õàñ÷ îðîíä íü óõðèéí cүү áóþó ñүүòýé áóäààíû êîôå өãíө. 11 ñàðòàéãààñ õүүõäýä ìàõ өãíө. Ýõëýýä òàòñàí ìàõ (ÿëç ÷àíàñàí ìàõûã 2 äàõèí ìàøèíààð òàòàõ áóþó øèãøүүðýýð үéðүүëíý) öààøäàà ìàõàí áөөðөíöөãòýé øөë өã÷, íýã íàñíû үåä ìàõàí êîòëåò өãíө. Õàðèí ìàõíû îðîíä ýëýã өã÷ áîëîõ þì. õүүõäýä ýõíèé æèëèéí 2-ð õàãàñò ýýäýì 20-50 ãð õүðòýë өãâөë çүéòýé. Íýã íàñ õүðñýí õүүõäèéã õөõíөөñ ãàðãàæ áîëîõ áөãөөä òýãýõäýý ãýäýñíèé өâ÷íөөñ áîëãîîìæëîí çóíû õàëóóí öàãò ìөí õүүõäèéí өâ÷òýé áàéõàä õýðõýâ÷ ãàðãàæ áîëîõãүé. Õýðýâ õүүõäèéí áèå ñóë áàéâàë íýã íàñíû äàðàà ÷ íýìýãäýë õîîëûã çөâ çîõèîæ, õîíîãò íýã õî¸ð óäàà õөõүүëæ áàéâàë çîõèìæòîé áàéäàã. õүүõäèéã íýã íàñ õүðòýë äàí õөõөөð òýæýýõ íü ýõèéí ñүүíèé íàéðëàãàíä òөìөð õàíãàëòãүé ó÷èð öóñ áàãàäàæ áîëíî
