"ӨРГҮЙ БОЛ БАЯН ӨВЧИНГҮЙ БОЛ ЖАРГАЛ..."
-Ýöýããүé îëîí õүүõýä òөðæ áàéãààä ýðýãòýé÷үүäèéí үүðýã îðîëöîî ìàø ÷óõàë. Òýäíèé õүí ÷àíàð, ìýäëýã áîëîâñðîë, үүðýã õàðèóöëàãà ìóóäààä áàéíà óó?
-Õөâãүүäèéí ìөí ÷ëíàð ýíý àñóóäàëä ìàø ÷óõàë þì. Ñүүëèéí үåä ààâ áîëñíîî ìýäýýãүé õөâãүүä, çàëóóñûí òîî òîäîðõîé õýìæýýãýýð îëøèð÷ áàéíà. Ìàíàéä õàíäàæ áàéãàà îõèäûí äóíä õүүõäèéíõýý ýöãèéã õýí ãýäãèéã ìýääýããүé, өөðèéãөө æèðýìñýí áîëæ õүүõäèéã íü ãàðãàñàí ãýäãèéã õýëýýãүé, ÿìàð ÷ õîëáîîãүé îõèä íýëýýäãүé õóâèéã ýçýëäýã.
Áýëãèéí õàðüöààíä îðîõ 3-30-õàí õîðìûí æàðãàëûí òөëөө өөðèéíõөө ýðõ àøãèéã өíäөðò òàâèàä áóñäûã õîõèðîîæ, õàðèóöëàãà õүëýýäýããүé çàëóóñ îëîí áîëæýý. ßàãààä õàìãààëàëò õýðýãëýæ, íàéç îõèíîî áîäîæ áîëîõãүé ãýæ. Õөâãүүä õèéæ áàéãàà үéëäýë, õýëæ áàéãàà үãýíäýý õàðèóöëàãàòàé áàéõ õýðýãòýé. Áýëãèéí õàðüöààíä îðîõ øèéäâýð ãàðãàíà ãýäýã õàðèóöëàãà үүðíý ãýñýí үã.
-Õàìãèéí áàãàäàà õýäýí íàñòàé îõèí ýýæ áîëæ áàéíà âý. Ñóäàëãàà ñóðãàëò õèéãýýä ÿâæ áàéõàä ñýòãýë ýìçýãëýìýýð, õàðàìñìààð òîõèîëäëóóä òààðíà áèç?
-Ýíý õàâàð 12 íàñòàé îõèí ýýæ áîëñîí. Áèä õýä õýäýí óäàà î÷èæ óóëçàí, ÿðèëöàæ áàéñàí. Ìөí áýëãèéí õү÷èðõèéëýëä өðòөæ æèðýìñýí áîëîîä õүүõäýý òөðүүëñýí îõèä áàéäàã. Áèäíèé àæèëëàñàí õî¸ð äүүðýãò ë ãýõýä 5 îõèí áàéñàí. Õî¸ð ñàðä ìàíàéä òөðөõ äөõñөí îõèí àáîðòîä îðîõ ìөíãөөð òóñëàà÷, õү÷èíäүүëæ îëñîí ýíý õүүõäèéã ãàðãàìààðãүé áàéíà ãýæ èðñýí. Òýãýýä äàðàà äîëîî õîíîãò íü òөðñөí. Õàðèí õүүõäýý òөðүүë÷èõýýä ñýòãýë íü çөөëөð÷ îäîî õүүõýäòýéãýý õàìò áàéãàà. Õàìãèéí õàðàìñàëòàé íü õү÷èíäñýí çàëóó ãýìò õýðýã үéëä÷èõýýä ÿìàð ÷ ÿë çýìãүé, äàõèí õýäýí ÷ îõèí õү÷èíäýæ ÿâàà þì áèëýý. Ãýõäýý òýð îõèí өөðөө õýðýã үүñãýõèéã õүñýýãүé ó÷ðààñ өíãөðүүëñýí. Ìөí өñâөð íàñíûõàí íèéëæ äîðãèæ öýíãýõ íü èõýññýí ó÷ðààñ үүíýýñ үүäñýí õýðãүүä ãàð÷ áàéíà. Õүñýýãүé, ìýäýýãүé áàéõàä íü áýëãèéí õàðüöààíä îðñîí òîõèîëäîë ìàíàéä 10 îð÷èì áүðòãýãäñýí. Æèøýý íü, õýñýã îõèä õөâãүүä íýãíèéõýý òөðñөí өäðèéã òýìäýãëýæ íàðãèàä íýã îõèíîî ñîãòîîä óíàíãóóò íü áýëãèéí õàðüöààíä îðäîã. Ãýòýë íөãөө îõèí íü ñàðûí òýìäýã íü èðýõãүé ãóðâàí cap áîëñîí ÷ өөðèéãөө îíãîí ãýæ áîäîîä ÿâäàã. Òýãýýä íàéç îõèíîîñîî õүíòýé óíòñàíàà ñîíñîîä ýìíýëýãò õàíäàõàä àëü õýäèéíý ãóðâàí ñàðòàé áîëñîí áàéæýý. Òýð îõèí æèðýìñýí áîëñíîî ìýäýýä øîêîíä îðæ, àìèà õîðëîõ ãýæ íýëýýä õýä îðîëäñîí ÷ ýöýñò íü õүүõäýý òөðүүëñýí.
-Ñóäàëãàà õèéæ, îõèäòîé ÿðèëöàæ áàéõàä õàìãèéí èõ àíõààðàë õàíäóóëàõ ¸ñòîé àñóóäàë þó áàéñàí áý?
-Өðõèéí ýìíýëãèéí ýì÷ íàðûí òóõàéä ó÷èð äóòàãäàëòàé çүéë ìàø èõ áàéäàã. Òýä ÿëàíãóÿà өñâөð íàñíû õүүõäүүäòýé õóðöààð õàðüöäàã. Îõèä æèðýìñýí áîë÷èõîîä õàìãèéí òүðүүíä өðõèéí ýì÷äýý õàíäàõàä òýä çàãíàäãààñ àéãààä õÿíàëòàíäàà îðîõãүé ÿâñààð òөðæ, үүíýýñ áîëîîä ÿíç áүðèéí õүíäðýë ãàðäàã. Õàìãèéí ãîë íü õàéð ñýòãýë, áýëãèéí õàðèëöààíû àñóóäàë өñâөð íàñíûõàíä ìàø ÷óõàë áàéäàã ó÷ðààñ ýöýã ýõ÷үүä õүүõäýäýý àíõààðëàà õàíäóóëæ, áýëãèéí áîëîâñðîëûí òàëààð íýýëòòýé ÿðèëöàæ áàéãààñàé ãýæ õүñýõ áàéíà. Îõèä õөâãүүä ÷ áýëãèéí õàðüöààíä îðîõ øèéäâýð ãàðãàæ áàéãàà áîë õàðèóöëàãàòàé õàíäàæ, õàìãààëàõ õýðýãñýë õýðýãëýæ ñóðâàë ãàð÷ áîëîõ áүõ ýðñäýëýýñ õàìãààëíà. Îõèä ìààíü ÷ өөðòөө èòãýëòýé áàéæ, ñóð÷ áîëîâñîð÷, àæèëëàæ õөäөëìөðëөõөä àíõààðëàà õàíäóóëæ, ýðýãòýé õүíèé íөìөð íөөëөã äîîð ñàéõàí àìüäàðíà ãýñýí áîäëîîñîî ñàëàõ õýðýãòýé. “Ýìýãòýé õүí ýð÷үүäòýé àäèë ñóð÷, àæèëëàæ ñàéõàí àìüäðàëä õүðýõ áîëîìæ áèé ãýäãèéã õýëìýýð áàéíà.
Õ.Ìөíõæàðãàë
Íèéòëýãäñýí õýâëýë: Õүìүүñèéí àìüäðàë
-Õөâãүүäèéí ìөí ÷ëíàð ýíý àñóóäàëä ìàø ÷óõàë þì. Ñүүëèéí үåä ààâ áîëñíîî ìýäýýãүé õөâãүүä, çàëóóñûí òîî òîäîðõîé õýìæýýãýýð îëøèð÷ áàéíà. Ìàíàéä õàíäàæ áàéãàà îõèäûí äóíä õүүõäèéíõýý ýöãèéã õýí ãýäãèéã ìýääýããүé, өөðèéãөө æèðýìñýí áîëæ õүүõäèéã íü ãàðãàñàí ãýäãèéã õýëýýãүé, ÿìàð ÷ õîëáîîãүé îõèä íýëýýäãүé õóâèéã ýçýëäýã.
Áýëãèéí õàðüöààíä îðîõ 3-30-õàí õîðìûí æàðãàëûí òөëөө өөðèéíõөө ýðõ àøãèéã өíäөðò òàâèàä áóñäûã õîõèðîîæ, õàðèóöëàãà õүëýýäýããүé çàëóóñ îëîí áîëæýý. ßàãààä õàìãààëàëò õýðýãëýæ, íàéç îõèíîî áîäîæ áîëîõãүé ãýæ. Õөâãүүä õèéæ áàéãàà үéëäýë, õýëæ áàéãàà үãýíäýý õàðèóöëàãàòàé áàéõ õýðýãòýé. Áýëãèéí õàðüöààíä îðîõ øèéäâýð ãàðãàíà ãýäýã õàðèóöëàãà үүðíý ãýñýí үã.
-Õàìãèéí áàãàäàà õýäýí íàñòàé îõèí ýýæ áîëæ áàéíà âý. Ñóäàëãàà ñóðãàëò õèéãýýä ÿâæ áàéõàä ñýòãýë ýìçýãëýìýýð, õàðàìñìààð òîõèîëäëóóä òààðíà áèç?
-Ýíý õàâàð 12 íàñòàé îõèí ýýæ áîëñîí. Áèä õýä õýäýí óäàà î÷èæ óóëçàí, ÿðèëöàæ áàéñàí. Ìөí áýëãèéí õү÷èðõèéëýëä өðòөæ æèðýìñýí áîëîîä õүүõäýý òөðүүëñýí îõèä áàéäàã. Áèäíèé àæèëëàñàí õî¸ð äүүðýãò ë ãýõýä 5 îõèí áàéñàí. Õî¸ð ñàðä ìàíàéä òөðөõ äөõñөí îõèí àáîðòîä îðîõ ìөíãөөð òóñëàà÷, õү÷èíäүүëæ îëñîí ýíý õүүõäèéã ãàðãàìààðãүé áàéíà ãýæ èðñýí. Òýãýýä äàðàà äîëîî õîíîãò íü òөðñөí. Õàðèí õүүõäýý òөðүүë÷èõýýä ñýòãýë íü çөөëөð÷ îäîî õүүõýäòýéãýý õàìò áàéãàà. Õàìãèéí õàðàìñàëòàé íü õү÷èíäñýí çàëóó ãýìò õýðýã үéëä÷èõýýä ÿìàð ÷ ÿë çýìãүé, äàõèí õýäýí ÷ îõèí õү÷èíäýæ ÿâàà þì áèëýý. Ãýõäýý òýð îõèí өөðөө õýðýã үүñãýõèéã õүñýýãүé ó÷ðààñ өíãөðүүëñýí. Ìөí өñâөð íàñíûõàí íèéëæ äîðãèæ öýíãýõ íü èõýññýí ó÷ðààñ үүíýýñ үүäñýí õýðãүүä ãàð÷ áàéíà. Õүñýýãүé, ìýäýýãүé áàéõàä íü áýëãèéí õàðüöààíä îðñîí òîõèîëäîë ìàíàéä 10 îð÷èì áүðòãýãäñýí. Æèøýý íü, õýñýã îõèä õөâãүүä íýãíèéõýý òөðñөí өäðèéã òýìäýãëýæ íàðãèàä íýã îõèíîî ñîãòîîä óíàíãóóò íü áýëãèéí õàðüöààíä îðäîã. Ãýòýë íөãөө îõèí íü ñàðûí òýìäýã íü èðýõãүé ãóðâàí cap áîëñîí ÷ өөðèéãөө îíãîí ãýæ áîäîîä ÿâäàã. Òýãýýä íàéç îõèíîîñîî õүíòýé óíòñàíàà ñîíñîîä ýìíýëýãò õàíäàõàä àëü õýäèéíý ãóðâàí ñàðòàé áîëñîí áàéæýý. Òýð îõèí æèðýìñýí áîëñíîî ìýäýýä øîêîíä îðæ, àìèà õîðëîõ ãýæ íýëýýä õýä îðîëäñîí ÷ ýöýñò íü õүүõäýý òөðүүëñýí.
-Ñóäàëãàà õèéæ, îõèäòîé ÿðèëöàæ áàéõàä õàìãèéí èõ àíõààðàë õàíäóóëàõ ¸ñòîé àñóóäàë þó áàéñàí áý?
-Өðõèéí ýìíýëãèéí ýì÷ íàðûí òóõàéä ó÷èð äóòàãäàëòàé çүéë ìàø èõ áàéäàã. Òýä ÿëàíãóÿà өñâөð íàñíû õүүõäүүäòýé õóðöààð õàðüöäàã. Îõèä æèðýìñýí áîë÷èõîîä õàìãèéí òүðүүíä өðõèéí ýì÷äýý õàíäàõàä òýä çàãíàäãààñ àéãààä õÿíàëòàíäàà îðîõãүé ÿâñààð òөðæ, үүíýýñ áîëîîä ÿíç áүðèéí õүíäðýë ãàðäàã. Õàìãèéí ãîë íü õàéð ñýòãýë, áýëãèéí õàðèëöààíû àñóóäàë өñâөð íàñíûõàíä ìàø ÷óõàë áàéäàã ó÷ðààñ ýöýã ýõ÷үүä õүүõäýäýý àíõààðëàà õàíäóóëæ, áýëãèéí áîëîâñðîëûí òàëààð íýýëòòýé ÿðèëöàæ áàéãààñàé ãýæ õүñýõ áàéíà. Îõèä õөâãүүä ÷ áýëãèéí õàðüöààíä îðîõ øèéäâýð ãàðãàæ áàéãàà áîë õàðèóöëàãàòàé õàíäàæ, õàìãààëàõ õýðýãñýë õýðýãëýæ ñóðâàë ãàð÷ áîëîõ áүõ ýðñäýëýýñ õàìãààëíà. Îõèä ìààíü ÷ өөðòөө èòãýëòýé áàéæ, ñóð÷ áîëîâñîð÷, àæèëëàæ õөäөëìөðëөõөä àíõààðëàà õàíäóóëæ, ýðýãòýé õүíèé íөìөð íөөëөã äîîð ñàéõàí àìüäàðíà ãýñýí áîäëîîñîî ñàëàõ õýðýãòýé. “Ýìýãòýé õүí ýð÷үүäòýé àäèë ñóð÷, àæèëëàæ ñàéõàí àìüäðàëä õүðýõ áîëîìæ áèé ãýäãèéã õýëìýýð áàéíà.
Õ.Ìөíõæàðãàë
Íèéòëýãäñýí õýâëýë: Õүìүүñèéí àìüäðàë
