Дэлхийн төмөрлөгийн үйлдвэрүүдийн нэг синпозиум Сөүлд зохиогдох үеэр оролцох завшаан олдсон юм. Хурал эхлэх гээд төв танхим руу хүмүүс цуварч бид ч бас хүмүүстэй холилдон аажмаар урагшилж байтал яг урд нэг жижигхээн биетэй туранхай охин явж байхыг манай хэд харчихаад "энэ Солонгосууд яахаараа ийм туранхай байдаг байнаа, яахаараа ийм майжиг болчихдог байнаа" гэх мэтээр өнөөх охины биеын анатомыг чанга дуугаар сайхан шоолцгоож байтал өнөө охин гэнэт эргэн харж "Сайн байцгаана уу, та нар Монголоос ирсэн төлөөлөгчид үү?" гэж асуун инээмсэглэлээ.
Ах нар ч бантсандаа улайцгааж, ичээд дуугарч чадахгүй байдалд орон танхим руу явж орцгоов. Нээлтийн арга хэмжээ болж дараа нь эрдэмтэн мэргэд илтгэлүүдээ тавьж эхлэв.
АНУ-ын эрдэмтэн доктор профессор Энхцэцэг илтгэлээ тавьнаа гэж зарлахыг сонсоод чихэндээ ч итгэсэнгүй. Манай хэдийн шоолоод байсан нөгөө охин индэр дээр гараад ирэв. Салбартаа нилээн хэдэн том шинэ санаа гаргасан дориун нэр хүндтэй залуу эрдэмтэн юмсанж.
Америкын иргэн солонгос нөхөртэй, орсод төрсөн, монголд хүүхэд насаа өнгөрөөж, хятадад дээд сургуулиа дүүргэж, америкт доктороо хамгаалсан тэр охин "надад орчуулагч шаардлаггүй ээ, би 5 улсын хэлээр чөлөөтэй ярьна, харин орчуулагч нар миний хэлэх гэсэн санааг гуйвуулаад буруу орчуулах хандлага их байдаг тул би хаана ч явсан илтгэлүүдээ өөрөө орчуулаад тавьдаг юм" гэж бардам ярьж зогсох бүсгүй.
Энэ бүсгүй чинь Монгол хүн шүү дээ гэсэн бахархал төрсөн ч бас хажуугаар нь Монголын маань харьяатаас гарцан шүү дээ гэсэн харамсал төрж билээ.
Бас нэг жишээ.
Солонгосын даатгалын нэгэн томоохон компанид ажилдаг бас л залуухан Монгол бүсгүй байх. 2008 онд компаныхаа тэргүүний ажилтнаар шалгарсан энэ бүсгүй, солонгост хөрөнгө оруулсан гадаадын томоохон байгууллагуудтай холбоо тогтоон улмаар өөрийн компаний даатгалд хамруулж чадсан байна. Хамгийн их харилцагчтай, хамгийн сайн ажилтнаар, мэргэшсэн солонгосуудыг хол давж гүйцэт түрүүлсэн, энэ бүсгүйтэй уулзаж байхад "Би уг нь сургуулиа төгсөөд нутагтаа очиж ажиллах гэсэн боловч хоёрхон жил тэсч ажиллаад буцаад хүрээд ирсээн. Хүнд сутрал газар авсан, шинээр ажилд орж байгаа хүмүүс хөгжиж дэвших боломж тун удаан санагдаад, хамт олныхоо хэл ам хэрүүл тэмцэл атаа жотооноос залхаад, энд ингээд л ажиллаад амьдраад сууж байна. Нэгмөсөн насаараа идэх хоолоо базааж аваад л хөгширсөн хойноо Монголдоо очиж нэг уулын аманд гэр бариад хүүхдүүдээ тойруулаад сайхан эмээ болно гэж мөрөөддөг". Бахархмаар чадварлаг мэргэжилтэнээ бас жоохон харамлах шиг...
Бас нэг өөр жишээ.
Оюутны эрдэм шинжилгээний бага хурлын үеэр банк санхүүгийн талаар илтгэл тавьж тэргүүн шагналыг нь хуу хамж авсан Батжаргал гэгч залуугаар бас бахархаж явдаг юм.
Солонгосын тэргүүлэх банкны нэг болох "Шинхан" банкинд зөвлөхөөр ажилдаг энэ залуугын банкны системд шинээр гаргасан туршилт нь Европын томоохон банкнуудыг сонирхолыг татаж хашираас зөвлөгөө авч, туршлага судлахаар ирдэг гэсэн байх шүү.
Энэ мэтээр дурьдаад байвал бахархмаар сайхан Монгол хүмүүс хорвоогоор нэг байгаа гэдэгт итгэлтэй байна. Эдгээр мундаг чадалтай, чадварлаг боловсон хүчнүүд Монголдоо очиж хувь нэмрээ оруулж байсан бол.... гэж бодохоор харамсмаар, харамламаар....