Хараар ажиллаж байгаа, визийн хугацаагаа хэтрүүлсэн иргэдээ тодорхой хэмжээгээр цөөлөх юм бол харилцан визгүй зорчих, Солонгост ажиллаж амьдарч байгаа иргэдэд байнга оршин суух зөвшөөрөл олгох, гурван сарын визийн хугацааг сунгах, визгүй амьдарч байгаа иргэдэд виз олгох зэргээр асуудлыг аль болох нааштай, эергээр шийдэж болох юм гэдгийг манайд хандаж хэлж байна.Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд өнгөрөгч долоо хоногт БНСУ-ын Ерөнхий сайд Ким Хван Шиг-ийн урилгаар тус улсад албан ёсны айлчлал хийсэн. Энэ үеэр олон чухал асуудлуудыг шийдвэрлэсэн юм. Айлчлалын үр дүнгийн талаар Ерөнхий сайд С.Батболдтой ярилцсанаа хүргэж байна.

- Таны энэ удаагийн айлчлал маш өргөн бүрэлдэхүүнтэй, түүнчлэн их олон чухал асуудлуудыг шийдвэрлэлээ. Ерөнхийдөө айлчлалын үр дүнг та юу гэж үзэж байна вэ?
- Энэ удаагийн айлчлал маань ерөнхийдөө хоёр улсын харилцааг эрчимжүүлэх, идэвхжүүлэхэд нэлээд түлхэц өгсөн айлчлал боллоо.  Ялангуяа хоёр улсын эдийн засгийн харилцааг урагшлуулах чухал шийдвэрт хүрсэн. Тухайлбал, Солонгос улс манай улсад 20 сая ам.долларын буцалтгүй тусламж үзүүлэхээр боллоо. Мөн хөнгөлөлттэй зээлийг Монгол Улсын хөгжлийн тодорхой шаардлагатай салбаруудад зориулахаар гэрээ хэлцлүүд хийгдэж байна. Тухайлбал, Улаанбаатар хотод оношилгооны төв байгуулахаар шийдвэрлэлээ. Төслийг 45 сая ам.долларын өртөгтэйгөөр хэрэгжүүлэхээр болж байна. Худалдаа, эдийн засаг, зээл тусламжтай холбоотой асуудлыг хүний хөгжил, эрүүл байлгах, ая тухтай амьдрах боломжийг хангахад анхаарах ёстой гэж бид үзэж байна.

23 сая ам.доллартай тэнцэх хэмжээний буцалтгүй тусламжаар Яармаг орчмын гэр хорооллыг орон сууцжуулах тохижуулахад зарцуулахаар баримт бичиг болосруулж гарын үсэг зурлаа. Бусад салбарын хүрээнд ялангуяа Улаанбаатарын утааны асуудалд тодорхой технологийг санхүүжүүлэх, хөнгөлөлттэй зээлийн талаар яам хооронд, Засгийн газар хоорондын хэлцэл, гэрээ хийгдэж байна. Цаашид ч үргэлжлүүлнэ.

- Монгол Улс саяхан Хөгжлийн банк байгуулсан. Солонгосын Хөгжлийн банк Тавантолгойн тодорхой төслийн тендерийн эхний шалгаруулалтад тэнцсэн юм байна. Энэ банк хэр туршлагатай юм бол?
- Хөгжлийн банк бол Монголын хөгжилд томоохон хөрөнгө оруулах санхүүгийн механизм юм. Азийн бар орнуудын Хөгжлийн банк, хөгжлийн корпорациудыг төр засгийнхаа дэмжлэгтэйгээр байгуулж, хөгжлийн болон санхүүжилтийн асуудлаа шийдэж байгаа. Солонгосын Хөгжлийн банк бол яг ийм жишээгээр ажиллаж, улс орныхоо хөгжлийг санхүүжүүлж ирсэн жишээ олон юм билээ. Тухайлбал, 1960-1970-аад оны үед Солонгосын хөгжил, тэр дундаа үндэсний томоохон хөтөлбөрүүд, дэд бүтэц, орон сууц, авто болон хурдны зам, гүүрийн санхүүжилтийг Хөгжлийн банк нь хариуцаж ирсэн маш их туршлагатай банк. Тийм учраас Монгол Улсын Хөгжлийн банкийг байгуулахдаа шинэ бүтээн байгуулалт, дэд бүтцийн хөгжил, эрчим хүч, үйлдвэржилт, экспортыг дэмжих агуулгатайгаар УИХ-аас батлуулсны дагуу байгуулсан.

Банкны менежментийг зөв туршлагаас авч хийх, өөрийн улсын онцлогт тохируулж хийх ёстой. Хөгжлийн банкны менежментийг шалгаруулах тендерт Япон, Солонгосын нөлөө бүхий банк, санхүүгийн байгууллагууд оролцсоноос төрийн эзэмшлийн, Засгийн газрын мэдэлд байдаг Солонгосын Хөгжлийн банк шалгарч байгаа.  Монголын эдийн засгийн өсөлт, хөгжлийн хүлээлтийг шийдвэрлэхэд Солонгос улсын Хөгжлийн банкны туршлага, дэмжлэг, хамтын ажиллагаа их хэрэг болох байх гэсэн үүднээс энэ банкны удирдлагуудтай уулзлаа. Хөгжлийн банкийг Солонгосын Сангийн сайдаар ажиллаж байсан туршлагатай хүн толгойлдог юм байна. Энэ улсын хөгжлийн загвар, хурдацтай хөгжсөн туршлага, боловсон хүчний сургалт, том төслүүдийг санхүүжүүлсэн туршлага, менежментийг харгалзаж хамтран ажиллах ёстой гэж бид үзэж байгаа. Ерөнхийдөө УИХ-аас яаж ажиллах зарчмыг батлаад өгчихсөн байгаа.  Тухайлбал, Тавантолгойн орд газрыг ашиглахдаа гадны нэгдсэн нэг л консорциум бий болгоё. Энд гадны найрсаг хамтын харилцаатай, түншийн харилцаатай орны нэг консорциум байх ёстой гэж үзсэн учраас Засгийн газраас олон улсын нээлттэй тендерийг Тавантолгойн тодорхой нэг хэсэг дээр олборлолт, маркетинг явуулах болзолтойгоор зохион байгуулсан. Гэхдээ өмчлөх эрхгүйгээр. Тодорхой хугацаанд олборлолт хийх юм. Гуравдагч хөршийн компани Засгийн газрынхаа дэмжлэгтэйгээр нэгдсэн консорциум болж нэгдэж оролцож байгаа. Арваад компани нь нэгдсэн. Энд засгийн газрын мэдлийн компани толгойлж оролцоод эхний жагсаалтад тэнцсэн. Цаашид өрсөлдөх чадвартай, Монгол Улсын УИХ-аас баталсан шалгуурын хүрээнд нэгдсэн консорциум болж чадах юм бол, санхүү, технологи, зохион байгуулалт сайтай байж чадвал шалгарах боломжтой.

- Засгийн газрын тэргүүний айлчлалын хүрээнд шийдэгдэхийг хүлээж байгаа, хамгийн сонирхол татаж байгаа асуудал бол Солонгост байгаа монголчууд болон визийн асуудал. Энэ тал дээр хоёр улсын Засгийн газар хооронд ямар шийдэлд хүрсэн бэ?
- Хоёр улсын иргэдийг харилцан зорчих, ялангуяа монгол иргэдийг зорчуулах  асуудлыг хөнгөвчлөх асуудлыг байнга ярьж байна. Өнгөрсөн хугацаанд бид харилцан ярьж байж гурван сарын визтэй болгож чадсан. Ингэснээр чөлөөтэй зорчих боломжтой болсон байх. Иргэдэд бухимдал хүлээлт багассан гэж болно. Одоо харин улам хөнгөвчлөх тухай ярьж байна. Манай иргэдийг хуулийнхаа хугацаанд буюу гурван сарын визийн хугацаандаа ирж очихыг Солонгосын тал хүсч байгаа юм. Хараар ажиллаж байгаа, визийн хугацаагаа хэтрүүлсэн иргэдээ тодорхой хэмжээгээр цөөлөх юм бол харилцан визгүй зорчих, Солонгост ажиллаж амьдарч байгаа иргэдэд байнга оршин суух зөвшөөрөл олгох, гурван сарын визийн хугацааг сунгах, визгүй амьдарч байгаа иргэдэд виз олгох зэргээр асуудлыг аль болох нааштай, эергээр шийдэж болох юм гэдгийг манайд хандаж хэлж байна. Хоёр талын иргэдийн хэрэгцээ шаардлагыг харгалзан үзэж хоёр улсын Ерөнхий сайд нарын хүрээнд энэ асуудлыг ярьсан байгаа. Иргэд харилцан зорчих нь ихэсч байна. Зөвхөн уул уурхай, дэд бүтцийн асуудлаар ч биш. Аялал жуулчлал, хөдөө аж ахуй, үйлдвэрлэлийн чиглэлээр Монгол Улс руу зорчих иргэдийн тоо ихэсч байна. Үүнийг зохицуулахын тулд агаарын нислэгийн тоог нэмэх, зардлыг бууруулах, нислэгийн компанийн үйл ажиллагааг олон улсын төвшинд хүргэх шаардлагатай гэдгийг ч харилцан ярилаа.

Монгол иргэд Солонгост маш  олноор ажиллаж амьдарч байна. Тэдэнд мэргэжлийн үнэмлэх олгооч гэдгийг манай тал хүссэн. Энэ ажил дөнгөж эхэлж байна. Цөөхөн иргэдэд мэргэжлийн үнэмлэх олгосон байгаа. Солонгосын тал үүнийг их зөв зүйтэй алхам гэдгийг цохон тэмдэглэсэн. Монголын иргэд Солонгос улсын хөгжил цэцэглэлтэд маш их үүрэг гүйцэтгэж байгаа гэдгийг онцолж хэлж байна. Солонгост байгаа монгол иргэдийн хувьд ажлын дадлага туршлага их хуримтлуулж байгаа. Энэ чадварыг нь бид баримтжуулах, баталгаажуулах ёстой. Монгол Улсынхаа шинэ бүтээн байгуулалтад оролцох залуусаа бид дэмжих болно. Тийм нөхцөлийг ч бүрдүүлнэ. Дахин хэлэхэд, их бүтээн байгуулалтын төсөлд нарийн мэргэжлийн ажилтнуудаа бэлтгэх ажлыг их анхаарч ажиллахаар ярилцаж байна. Удахгүй ажил хэрэг болж эхэлнэ.

- Оюутан солилцоо болон Солонгост суралцах оюутны тоог нэмэгдүүлэх талаар ярьж тохиролцсон юм бий байх. Удахгүй манай улс шинэ Оюутны хотхоныг барьж байгуулах гэж байна. Энэ талаар?
- Тэтгэлгээр суралцах оюутнуудын тоог нэмэгдүүлэх талаар бас хоёр улсын Засгийн газрын хэмжээнд ярилцсан. Солонгос Улсын Ерөнхий сайд нааштай хандаж байгаа. Оюутнуудыг тодорхой нарийн мэргэжлүүдээр суралцуулах тал дээр санал нэгдсэн. Боловсролын яам хооронд ярих асуудал их байна. Тэтгэлгийг нэмэгдүүлэх, нарийн мэргэжлээр сургах оюутнуудынхаа тоог гаргахыг санал болгосон. Инчоны их сургуульд зочиллоо. Шинэ оюутны хотхон хоёр жилийн өмнө баригдсан юм байна. Шинэ өргөтгөлийг яаж хийж байгаа, ямар хэлбэрээр хийж байгааг үзэж сонирхлоо. Авах, хэрэгжүүлэх санаа их байна. Манай Засгийн газрын төлөвлөгөөний хувьд боломжтой гэдэг нь харагдлаа. Энэ хавар Монголын оюутны хотхоныг Налайх орчимд барьж эхэлнэ