Төрүүлсэн хоёр охинтойгоо уулзалгүй гурван жилийн нүүрийг үзэж яваа Дэжид манай сонинд хандсан юм. Тэрээр "Амьдаараа хагацна гэдэг үхлээс ч илүү зовлон юм байна " хэмээн ярьж сууна.

Түүний охидуудын тухай өмнө нь манай сонин "Хятадын шоронд Монгол бүсгүйчүүд тарчилж байна" гэсэн нийтлэлийг гаргаж байсныг уншигч та санаж байгаа биз ээ. Одоогоос дөрвөн жилийн өмнө Хятад улсын "Хөх хотын эмэгтэйчүүдийн хорих газар"-т эгч дүүс болох Ц, М хоёр эмэгтэй хар тамхины хэрэгт холбогдон хоригдож эхэлсэн гэдэг.

Энэ хоёр бүсгүйтэй хамт ял эдэлж байгаад хоригдох хугацаагаа дуусгаад ирсэн Т тэдний тухай ярихдаа "Эгч, дүү хоёр эх орон, ээж, аав дээрээ амьд мэнд очих эрмэлзэлтэй байсан ч жил зургаан сарын өмнөөс эгч нь хоолноос гарч, одоо бүр гуурсаар амь зогоож байгаа. Дүү нь эгчийгээ асарч, илүү дутуу ажил хийж мөнгө олох гэж явсаар байгаад бас л бие нь муудаж эхэлсэн. Энэ хоёр эмэгтэй үнэхээр хүнд байдалтай үлдсэн" хэмээж байсан юм.

Харин одоо хоёр бүсгүй ямар байдалтай байгаа тухай түүний ээжтэй хийсэн ярилцлагаа хүргэж байна.

-Охидуудтайгаа хамгийн сүүлд хэзээ холбоо барьсан бэ?
-Очиж л уулзахгүй бол холбоо барих боломжгүй л дээ. Тиймээс Хөх хотод суугаа манай улсын консулын газраар л дамжуулан хааяа нэг сургийг нь сонсдог юм.

-Консулын газраас юу гэж байх юм?
-Хүүхдүүд чинь хэвийн байгаа гэхээс өөр юу ч хэлдэггүй.

-Хоёр охинтой чинь хамт хоригдож байгаад ирсэн Т-ийн хэлснээр бол хүнд л байдалтай байгаа дуулдсан?
-Тийм ээ. Т Монголд ирсэн даруйдаа надтай уулзаж, охидуудын минь талаар үнэн зөв мэдээллийг өгсөн. Том охин минь бүр хоолоо ч идэхгүй өлсгөлөн зарласан гэсэн. Хамарт нь гуурс суулгаж, тэрүүгээр нь өл залгуулах амин дэм шахдагыг сонсоод элэг минь эмтэрч сууна. Т-г наашаа ирэхэд л охин минь ясан дээр тохсон арьс шиг л турсан байсан гэсэн. Хүн таних чадваргүй, ухаан нь орж, гардаг болчихсон гэж байсан. Одоо ямар байдалтай байгаа нь ойлгомжтой шүү дээ. Хөөрхий охин минь тэгж ч зовох гэж дээ. Муу дүү нь эгчийгээ асрах, дээрээс нь өөрийгөө болгох гэсээр яваад ядарч туйлдаж байгааг сонсоод амьд явах ч хүсэл алга. Одоо элэгний вирүстэй болчихоод хоригдлуудаасаа тусгаарлагдсан гэсэн. Хүүхдүүдээ харийн шоронд ингэж тарчилж байгаа гэж бодохоор бүтэн унтаж, тайван сууж ч чадахгүй юм. Ямар их үйлийн үр гэж байхаараа манайд ийм их зовлон авчрав даа.

-Хэцүү л юм даа. Ер нь хэзээнээс яаж яваад ийм хүнд байдал руу хальтирчихав аа охидууд чинь?
-Манай том охин одоогоос таван жилийн өмнө Бээжин хотыг зорьж, тэнд ажиллаж амьдардаг боллоо. Амьдрал ахуйгаа улам сайхан болгохоор есхөн сартай хүүхэдтэй дүүгээ хүртэл тэнд ажиллуулахаар татаж авсан юм. Хоёр охин минь буруу санаатны атганд орж, эцэстээ мансууруулах сэтгэцэд нөлөөлөх эм бэлдмэлийг зөөхөд хүрсэн юм билээ. Ингэж яваад л Хятадын онгоцны буудал дээр баригдаж, тус улсын хуулийн дагуу шийтгүүлж, өнөөг хүртэл шоронд сууж байна даа.

-Бага охины чинь хүүхэд тань дээр байдаг уу?
-Тийм ээ. Есөн сартай нялх амьтан эхээсээ хоцроод одоо таван нас хүрч байна. Манайх гэдэг айл амьдын хагацалд унахын зовлонг биеэрээ амсч сууна даа. Хөгшин минь хоёр охиноосоо хойш сэтгэл санаагаар унаад хүнд л байдалтай байх болсон.

-Том охин чинь бүх насаараа, харин дүү нь 15 жилийн ял эдлэхээр шийтгүүлсэн гэсэн. Одоо нэгэнт ийм хүнд байдалд орчихлоо. Хоёр орны ялтан солилцох гэрээ ч гэх юм уу, ямар нэгэн аргаар нааш нь авчрах боломж байгаа болов уу?
-Би энэ талаар их хөөцөлдөж байгаа. Харамсалтай нь нааштай бүтэмжтэй юм ганц ч алга. Хий дэмий л ГХЯ орно. Гэвч Монголд авч ирж ялыг нь эдлүүлнэ гэдэг бүтэхгүй л зүйл гэх юм. Хоёр охиныхоо барааг нь ч болов хармаар байвч, тэр бүр урагшаа яваад байх зардал мөнгөгүй болохоор дээшээ тэнгэр хол доошоо газар хатуу гэгчээр арьс махтайгаа хатаж сууна даа эгч  нь. Гурван жилийн өмнө очиж эргэснээсээ хойш өнөөг хүртэл охидуудтайгаа уулзаагүй сууна. Том охины минь бие муу байгаа бүр үхэхдээ тулаад байгааг сонсоод яаж ийж байгаад л хэд хоногоос явах бодолтой байна.

-Та ганцаараа явах уу?
-"Хөх хотын эмэгтэйчүүдийн хорих газар"-т манай хоёр охиноос гадна 15 жилийн ял сонссон монгол охин бий. Тэр охины ар гэрийнхэнтэй холбогдож, уулзаад хамт явахаар болоод байгаа. Очиход охин минь ямар байдалтай угтах бол доо. Хүн таних чадваргүй болсон гэсэн. Ээжийгээ танихгүй бол яана даа гэж бодохоор үнэхээр хэцүү байна. Чадал хүрээд нас минь байдаг бол тэнд нь ажиллаад, ойр, ойрхон л эргэж тойрох юмсан гэж бодох юм.

Хөх хотын шоронд хоригдож байгаа гурван охиныг ар гэрийнхэн нь энэ сарын 20-ноос хэтрэхгүй эргэнэ гэдгээ хэлж байсан. Хүний нутгийн шоронд хар тамаа эдэлж байгаа эдгээр бүсгүйчүүд үнэхээр өрөвдөлтэй юм. Хэрэг хийсэн ялтан ч гэлээ эд чинь хүн шүү дээ. Тэдэнд аав ээж, ах дүүгээс гадна эх орон гэдэг эрхэм зүйл байдгийг мартах учиргүй. Хайран сайхан охидынхоо төлөө шаналж "амьдын хагацлын хүнд хэцүү"-г ярин суух энэ ээжтэй зэрэгцээд эх орон нь бас хайр анхаарлаа хандуулмаар аа. Хоёр, гуравхан сая хүнтэй цөөхүүлээ шүү дээ бид чинь.

Ийм байсаар атал хоёр гурваар нь харийн газарт хөсөр хаях уу. Эх орон гэдэг иргэдээ ийм л цагт нь түшиж, хамгаалмаар санагдана. Тэдэнд яг одоо төр засгаас үзүүлэх анхаарал халамж дутаж байна. Гадаадад явж байгаад гэмт хэрэгт холбогдсон иргэддээ бусад орныхон ямар их анхаарал тавьдгийг ойрын үед гарч байгаа жишээнээс бэлхнээ харж болно. Тэдгээр орноос үлгэр жишээ авахсан даа. Уг нь хальтирсан дээр нь хальтир гээд түлхэх нь Монгол хүний жудаг биш ээ. Ялтан солилцох гэрээ бичиг үйлдэж байгаа сураг гардаг. Ядарсан үед нь л хэрэг болохсон доо.