Нийгэмд гадуурхагдан, бусдаас өөр гэдгээ алхам тутамдаа мэдрэх хамгийн хэцүү. Ийм л нэгэн хүнтэй уулзаж, амьдралд итгэх цучилыг нь нээх гэж оролдсон юм. Өөрийгөө эдгэшгүй өвчтэй гэдгийг мэдэрсэн 60 гаруй хүн Монгол Улсад амьдардаг. Тэд өөрсдийгөө ДОХ-той гэж хэлүүлэх дургүй, “халдвартай хүмүүс” гэж нэрлүүлдэг юм билээ.

Уулзахыг хүсэж, зорьсон хүнийг маань Г гэдэг. Таван сайхан хүүхдийн ээж. Амьдралд хэзээ ч гутаж байгаагүй, халдвартай гэдгээ мэдсэн ч үр хүүхдийнхээ төлөө байдгаа зориулсан эгэл жирийн л эмэгтэй.

Мэргэжлийн хүмүүсийн зөвлөснөөр Г-тэй уулзаж, оройн хоол идсэн юм. Нийслэлийн төвөөс зайдуухан нэг жижигхэн газар уулзахаар болзлоо. Товолсон цагаасаа түрүүлж очин 20-иод минут хүлээхдээ “Бодлоо гэнэт өөрчлөөд ирэхгүй болчихвол, өвчнийх нь тухай эвгүй зүйл асуугаад сэтгэлд нь юм хийгээд, уурлуулчихвал яана” гэж бодон суутал хижээл насны намбатайхан эмэгтэй утсаар ярисаар орж ирлээ. Гаднаас нь харахад эгэл жирийн л хүн. Ямар нэгэн гаж зүйл харагдсангүй ээ. 

Бид хоорондоо цаг агаар гэх мэт зүйл ярьж байгаад аажмаар дэлхийн улс орныг сөхрүүлсэн ДОХ өвчний талаар ярилцаж эхэллээ. Захиалсан хоолоо зугуухан идэж дууссаны дараа Г эгч маань “Миний бие муудаад байхад нь жирэмсэн болсных л гэж бодож байлаа” гэсээр яриагаа эхэлсэн юм. Тэрбээр цааш нь үргэлжлүүлэн “Би өмнө нь ДОХ-ын тухай сонсож л байснаас биш өөрөө тусчихана чинээ огт бодоогүй. Ингээд жирэмсний хяналтанд орж шинжилгээ өгөхөд эмч намайг дуудаад “ХДХВ-ын халдвар авчээ” гэж хэлэхэд ёстой л тэнгэр газар нийлчих шиг болсон доо. Тэгээд уйлаад л байсан. Олон хоног уйлсаан.
Энэ хүрээд бид хоёрын яриа өндөрлөж түүний ажиллуулдаг цайны газрыг зорьсон юм. Тийм том биш хэрнээ авсаархан, бас тохилог ресторанд бид очилоо. Бас ч үгүй хөлсний ажилчинтай энэ эмэгтэй амьдрдалд үнэхээр хайртай гэдгээ байнга л хэлж явсан. ”Анх халдвратай гэдгээ мэдээд үхмээр санагддаг байсан. Зарим үед би ганцаараа биш бусад хүмүүсийг ч гэсэн хоролчихмоор санагдах үе байсан гэж байгаа ч одоо өдөр хоног бүрийг мэдрэн, бишэрч өнгөрүүлдэг” гэж байлаа.

Бид зорьсон газартаа ч ирж тасалдуулсан яриагаа аяга цай уунгаа үргэлжүүлж эхэллээ. Энэ үед түүнээс доорх асуултад хариулт авлаа.

-Та хэнээс халдвар авсан юм бэ?
-Анх халдвартай гэдгээ мэдэхэд би долоон сартай жирэмсэн байсан. Нөхрөөсөө өөр хүнтэй хавьтаж байгаагүй зөвхөн түүндээ л үнэнч байлаа шүү. Харин нөхрөө шинжилгээнд оруулахад тэр ч бас халдвартай  гэж тогтоогдсон. ДОХ гэдэг энэ өвчнийг зөвхөн биеэ үнэлэгчид, ижил хүйстнүүд л тусдаг тусгай өвчин мэтээр төсөөлж явсан минь эндүүрэл байсныг тэр үед л өөрийн биеэр мэдрээд ойлгосон.

-Халдвартай эхээс гарсан хүүхэд мөн л халдвартай байдаг гэж хүмүүс боддог л доо?
-Би ч бас тэгж бодоод  их айсан. Тэгээд эмчдээ хандсан чинь эмнэлэгт, эмчийн хяналтанд төрөхийг зөвөлсөн юм. Ингээд өвдөж эхлэмэгц зориулалтын эмийг хоёр цагийн зайтай уугаад байвал халдвар дамжихаас сэргийлдэг юм билээ. Харин охиноо төрүүлсний дараа хөхөө хөхүүлж, гал шар уургийг нь амлуулж чадаагүй дээ. Учир нь халдвар эхийн сүүгээр дамждаг гэсэн. Бурханы аварлаар миний охин өнөөдөр ямар ч халдваргүй эрүүл саруул боожиж байна.

-Нөхөр тань юу болсон бэ?
-Нөхөр маань өөрийгөө ДОХ-той гэдгийг хэзээ ч хүлээн зөвшөөрөөгүй. Бүр сүүлдээ хадмууд маань биднийг бусдын хараал хүрсэн гэж боддог байсан. Нөхрийн маань бие цаг ирэх тутамд муудаад л байсан ч хадмууд түүнийг дагуулан мэргэлдэг, үздэг хардаг гэсэн болгоноор баахан явсан даа. Эмнэлгийн зүгээс, эмчийн заавраар эм уух шаардлагатай гэсэн боловч огт зөвшөөрөөгүй  явсаар халдвартай гэдгээ мэдсэнээс хойш нэг жил нэг сарын дараа өөд болсон.

-Харин та яасан бэ?
-Би ч гэсэн хань ижлээ дагаад бурхан номын газраар их явсаан. Эхний гурван сар нэг үздэг хүн дээр очоод мөнгө төлөөл ариутгаад л яваад л байсан ямар ч нэмэр болоогүй. Дараа нь “Маш сайн мэддэг, өвчнийг анагаах чадвартай хүн байна” гэхээр нь очиж үзүүлтэл “Танай хөршүүд чамайг цайны газартай болохоор чинь атаархаад хорлосон байна” гэж хэлсэн дээ. Би ч түүнд итгээд өгсөн шившлэгтэй идээ, рашааныг өдөр бүр л хэрэглэж байсан боловч ямар ч нэмэр болоогүй (инээв).

-Эхнээсээ л эмчдээ ханддаг байж дээ?
-Гэхдээ л би хожимдоогүй. Бие маань улам бүр л муудаж, ядарч сульдаад тураад ирэхийн хэрээр би шууд л эмчдээ хандсан. Би одоо ч гэсэн эмээ тасралтгүй ууж байгаа. Эм л миний амийг аварсан. Энэ бол жинхэнэ гайхамшиг.

Ингэж хэлээд тэр надад ууж байгаа эмээ харууллаа. “Энэ вирус хэдий хараал идсэн ч надад шинэ амьдрал бэлэглэсэн” гэж хэлсэн нь уйлж, гашуудаж суугаа өвчтэй нэгэн биш сэтгэлээ тайвшруулан, амьдрал өөд тэмцэж, зүтгэж яваа зоригтой эмэгтэйг бий  болгосон юм. Г маань халдвартай гэдгээ мэдсэнээс хойш ингэж л сэтгэлээ тайвшруулан таван хүүхдээ гарыг нь ганзганд хүртэл шантрахгүй явж ирсэн гэдэг. Дээр хэлсэнчлэн шинэ амьдрал бэлэглэсэн халдварт вирус хорвоо дэлхийг өөр өнгөөр харахад хүргэсэн гэнэ. “Энэ миний амьдралын хамгийн сүүлийн өдөр ч байж магадгүй гэсэн бодолтой өглөө болгоныг угтаж, тэгээд тэр өдрөө чинээнд нь тултал амьдрахыг хичээж явна” гэж байгаа түүнийг харахад өрөвдмөөр ч бас бахархамаар.
Үнэхээр л тэр хэлсэн шигээ цаг хугацаа, минут бүрийг ашиггүй өнгөрөөхгүй гэсэндээ өөртөө зав гарган цайгаа ууж, тайван амгалан суугаад эд эс бүхэндээ амьдралыг шингээхийг оролдож байлаа. Долоо хоногт өнжөөд нэг удаа эмчилгээндээ явдаг. Өөртэйгөө адилхан нэгэнтэй уулзаад, эмчлэгч эмчтэйгээ хамтран зовлон жаргалаа ярьцгаадаг юм билээ.

Зүгээр л бид тэднийг авсан халдвараас нь болоод хүний тооноос хасч, гадуурхан муулцгаадаг бол харин тэд өнөөдөр яг л бидэн шиг амьдралын төлөө алхам бүртээ тэмцэж, хүнээс дутахгүй амьдарсаар яваа эгэл жирийн хүмүүн заяатнууд юм билээ.