Монголд илэрсэн хүн худал­даа­лах гэмт хэргүүд хэрхэн ший­дэгд­дэг вэ. Хучний байгуу­ла­гын­х­ны дуулиан шуугиантай илрүүлсэн хэргийн холбогдогч нарт ямар ял шийтгэл ногдуулдгийг хууль хянал­тын ажилтнууд мэдээлэх нь ховор. Магадгүй энэ төрлийн гэмт хэрэг хувь хүний нууцтай холбогддог учраас олон нийтэд мэдээлэх нь зохимжгүй байж болох. Тиймээс ч Эрүүгийн хуулийн 113 дугаар зүйл буюу “Хүн худалдаалах, худалдан авах” гэсэн зүйлчлэлээр яллах дүгнэлт үйлдэгдсэн хэргүүдийн шүүх хурлыг хаалттай явуулдаг. Сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд дээрх төрлийн зургаан холбог­догчтой таван хэргийг шүүх хүлээн авснаас гурвыг нь эцэслэн шийд­вэрлэжээ. 2007 онд Сүхбаатар, Баянзүрх дүүргүүдийн шүүхээр гурван хэрэг хэлэлцэгдсэн байна. Тэдний дунд Английн иргэн С.Жино болон Ч.Сарангэрэл нарын хэрэг бий. Тэд хамтран монгол охидыг Макаод аваачин худалдаж байсан нь нэлээд хожим илэрсэн. С.Жино, Ч.Сарангэрэл нар “2-3 мянган ам.долларын цалинтай массажист, үйлчлэгчийн ажилд оруулна” хэмээн хоёр эмэгтэйг мэхэлж, 2003 оны есдүгээр сард хил давуулан худалджээ. Шүүхээс тус бүрд нь 10 жил нэг сарын хорих ял ногдуулсан байна. Харин өнгөрөгч онд хоёр хэрэг шүүхийн шатанд хэлэлцэгдсэнээс нэгийг нь шийдвэрлэж, нөгөөг нь мөрдөн байцаалтад буцаажээ. Сонгинохайрхан дүүргийн шүүхээс Ц.Энхчимэг гэдэг эмэгтэйг хүн наймаалсан хэргээр 10 жил арав хоногийн хорих ялаар шийтгэсэн байна.

Харин энэ онд Жижгээ хочтой М.Пүрэвбаатар нарын долоон хүний хэргийг Сонгинохайрхан дүүргийн шүүхээр шийдвэрлэсэн нь олны анхаарлыг татсан. Охид, эмэгтэйчүүдийн биеийг хүчээр үнэлүүлж, бусдад худалдаж байсан хэрэгт багагүй үүрэг оролцоотой М.Пүрэвбатад 15, бусдад нь 2-12 жил хорих ял ногдуулсан бол тэдний дунд байсан ганц эмэгтэйд хоёр жилийн тэнсэн харгалзах шийтгэл ногдуулсан юм. Давж заалдах шатны шүүхэд хэргийг хянаад анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээсэн. М.Пүрэвбат нар охид, эмэгтэйчүүдийг бэлгийн дарамтад байлгахаас гадна зодож, дээрэмдэж байсан нь тогтоогджээ. Мөрдөн байцаалт болон шүүхийн шатанд хохирогч эмэгтэйчүүд гомдлоо буцааж байсан гэдэг. Үүнээс үзэхэд зохион байгуулалттай гэмт хэрэг үйлддэг байсан Жижгээгийн хамсаатнууд хохирогчдыг дарамталсан байхыг үгүйсгэх аргагүй. Цагдаа, шүүхийн ажилтнууд ч үүнтэй санал нийлдэг.

Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хамгийн ойрын жишээ нь Э.Алтанзал, БНХАУ-ын харьяат Чун Ян нарын хэрэг юм. Урд хөршид суралцдаг байсан 18 настай Э.Алтанзал охин сургалтын төлбөрөө төлөх боломжгүй болсноос монгол охидыг хуурч, хил давуулах худалдах арга олжээ. Тэрбээр дээрх санааг өөрийгөө Цэцгээ гэж нэрлэсэн Чун Ян гэгч сэдсэн хэмээн мэдүүлж байсан. Тэд “Хятадад өндөр цалинтай онгоцны үйлчлэгчийн ажилд оруулна” гэсэн зар тараасан аж. Зарын дагуу хандсан охидоос нэгийг нь дагуулан Замын-Үүдийн боомтоор хил давах гэж байгаад баригджээ. Өнөөдөр энэ хэрэг УМБГ-т шалгагдаж байгаа. Мөрдөн байцаалт дуусаагүй учир Э.Алтанзал, Чун Ян нарыг Ганцхудаг дахь урьдчилан хорих төвд саатуулж байгаа аж.

“Солонгост аваачиж, өндөр зэрэглэлийн зочид буудалд массажистаар ажиллуулна” гэсэн зар тарааж таван эмэгтэйг дагуулж яваад, нэгийг нь худалдсан М.Тунгалагийн хэргийг давж заалдах шатны шүүхээр уржигдар хэлэлцжээ. Хуралдаанаар анхан шатны шүүхээс түүнд ногдуулсан 12 жил хорих ялыг долоон жил болгон хөнгөлөх шийдвэр гаргасан байна.