БНСУ-д 8000 залууг гэрээ­гээр ажиллуулахаар Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр байгуулсны дагуу ажил амьд­ралаа дээшлүүлэхээр олон мян­ган монгол залуу Гадаад ажил­лах хүч илгээх төвийн үүдийг сахин сууна. Аз жаргал мөнгөн дээр тогтдог, тэр мөнгө нь  тэгээд харьд байдаг хэмээн итгэсэн болохоор л ийнхүү монгол залуус хүний нутаг, гүний газрыг шүтсэн хэвээр л. Харамсалтай нь хям­рал гэгч хаа сайгүй нүүрлэж буй болохоор харийг шүтэх залуусын хүслийг хясал дагах болсныг нуух юун. БНСУ-д суугаа манай Элчин сайдын яам тэнд ажиллаж амьдарч бай­гаа монголчууддаа хандан уриалга гаргажээ. Хямралыг хамтдаа давцгаая нэртэй уг уриалгад дурдсанаар бол тус улс ажиллах хүчээ 200-300 мянгаар цөөрүүлэх шийдвэр гаргаад байгаа ажээ. Хямралаас шалтгаалан БНСУ гадаадаас ажиллах хүч 2009 онд шинээр хүлээж авахаа түр зогсоогоод байгаа юм байна. Мөн тус улсад ажилгүйдэл ч нэлээд ихэсч байгаа бололтой. Нөхцөл байдал хүндрэхийн хэрээр манай иргэдийн дотроос гэмт хэрэгт холбогдох явдал нэмэгдэх  хандлагатай байгаа юм байна.

  Тиймээс  тус улсад суугаа Элчин сайдын яам хямралыг аль болохоор бага хохиролтойгоор гэтлэн давахад туслах зорилгоор ажлын хэсгийг байгуулан, эхний ээлжинд “Ажлын байрны мэдээлэл” буланг ажиллуулж эхлээд байгаа  аж. Эдийн засгаа хэмнэхийн тулд эхлээд харийн цагаачдыг хөөж байгаа  нь  ганц БНСУ ч биш. Дэлхий даяар туссан эдийн засгийн халдварт өвчнийг даван туулахын тулд олон орон гадаадын цагаачдыг нүд үзүүрлэх болоод байгаа билээ. Чeхэд гэхэд л ажилгүй болсон монгол залуус, архидаж, бүр амиа хорлох явдал гарч байгаа талаар тус улсын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдээр цацагдах болсон. Түүнчлэн АНУ, Англид ч ажилгүйдэл өдрөөс өдөрт нэмэгдэж, өөрийн хүмүүсийнхээ амьдралыг аварч үлдэхийн тулд өчнөөн орон өрөөлийн хүмүүсээс нүүрээ буруулж эхэлснийг ч бас буруутгах аргагүй. Ийм үeд эх орноосоо явж, эдийн засгаа сайжруулна хэмээн горьдолтгүй нь бололтой дог.  “Сиймхий ч гэсэн гэр минь сэгсгэр ч гэсэн ээж минь” гэгчээр харийн дарангуйлал дор хямралтай “зодолдож” сууснаас эх орондоо элэг бүтэн амьдарвал яасан юм. Хаа сайгүй хямрал нүүрэлсэн энэ үeд мөнгө хураана гэдэг юу л бол. Нөгөө их санасан газар eсөн шөнө хоосон хонохын үлгэр болох вий.

БНСУ-ын хувьд сүүлийн үeд баривчилгаа нэлээд ши­рүүсч байгаа . Тиймээс баривчилгаанд  өртчихгүйн тулд тус улсад хууль бусаар амьдарч буй монголчууд  маань хулгана шиг л нуугдаж, гэтэж амьдарч байгаа юм байх. Чeх улсын хувьд нутаг буцсан харийн иргэнд 500 евро олгохоо амлаад байгаа. Эдийн засгийн хямралтай энэ үeд ийнхүү харийнхан монголчуудыг гадуурхаж, харин  мон­голчууд маань эх орноосоо явахын бөөн мөрөөдөл суух.  Өнөөд­рийн байдлаар Өмнөд Солонгос улсын Хөдөлмөрийн бирж дээр 11 мянган монгол иргэний нэр байршсан. Тэдгээр 11 мянган монгол иргэн хэзээ тус улсыг хилийг давахаа хором тоолон хүлээж суугаа нь нууц биш ээ. Хүлээлт, горьд­лого тээсэн монголчуудын маань хүслийг хясаж буй хямралт энэ цагаар харийг шүтээд хэрэггүй л баймаар. Мөнгө олохын тулд харийг зорих нь хямралын энэ үeд зөв юм уу даа, үгүй л болов уу.

Ж.ЭРХЭС