"ӨРГҮЙ БОЛ БАЯН ӨВЧИНГҮЙ БОЛ ЖАРГАЛ..."
ßìàð ó÷ðààñ үñ èõ óíàäàã þì áý. Òүүíèéã çîãñîîõ àðãà áèé þó?
Öóñ áàãà õүìүүñèéí үñ èõ óíàäàã. Ñèñòåìèéí өâ÷èí, äîòîîä øүүðëèéí ýìãýã, õàëäâàðò өâ÷íèé äàðàà үñ óíàõ ÿâäàë áèé. Үñíèé óóò ãýæ áàéäàã. Òүүíä ÿìàð íýãýí õîðòîé õү÷èí çүéë íөëөөëñíөөñ үñ óíàíà. Æèøýý íü õèìèéí õîð, үñíèé áóäàã, çàðèì òөðëèéí ÷àíàð ìóó øàìïóíü áàðààíû áîëîí ãàð íүүðíèé õàòóó ñàâàí ãýõ ìýòèéí çүéëñýýñ áîëæ үñ óíàõ òîõèîëäîë áàéæ áîëíî. Õóéõ үðýâññýíèé óëìààñ үñ õàãòàõààð áàñ үñ óíàäàã. Îõèäîä ñàðûí òýìäýã èõýýð èðæ öóñ áàãàäàëò үүññýí áîë үñ óíàõ ÿâäàë òîõèîëäîæ áîëîõ þì. Îëîí òөðñөí ýõ÷үүä, ìөí ãåìîððåé өâ÷íèé óëìààñ öóñ àëäñààð áàéãààä öóñ áàãàòàé áîë÷èõñîí õүìүүñèéí үñ èõ óíàäàã. Õîîë òýæýýëèéí áîëîí âèòàìèíû äóòìàãøëûí óëìààñ үñ èõ óíàõ ÿâäàë íèëýýä áàéäàã ë äàà. ×óõàì ÿìàð ó÷ðààñ үñ èõ óíààä áàéãàà ó÷ðûã ýõëýýä ìýäýõ õýðýãòýé. Õèìèéí õîðîîñ áîëñîí áîë îéëãîìæòîé. Òүүíèéã äàõèí õýðýãëýõãүéãýýð õîðäëîãî òàéëàõ ñүү òàðàã óóõ øààðäëàãàòàé.
Íүäíèé äîîãóóð õөõөðäөã, ÿàæ àðèëãàõ âý?
Íүäíèé äîîãóóð ãîë òөëөâ ÿäðàõ үåä íүäíèé äîîãóóð õөõөðäөã. Ýíý íü õү÷èëòөðөã÷ áóþó ýä ýñèéí àìüñãàëûí ÷óõàë òýæýýë äóòàãäñàíòàé õîëáîîòîé. Èõýíõäýý îþóíû õөäөëìөð õèéäýã õүìүүñò õөäөëãөөíãүéãýýð óäààí ñóóñíû äàðàà íүäíèé äîîãóóð õөõөðñөí àðãûã õýðýãëýí òîëãîéíûõîî өâ÷èíã íàìæààæ áîëíî. Õүéòýí óñààð íîðãîñîí àë÷óóð òîëãîé äýýðýý òàâüæ áîëîõ þì. Äýýðõ àðãóóä ÿàãààä ñàéí áý ãýâýë òîëãîé өâäөõ үåä ãîë òөëөâ òàðõèíû ñóäñóóä òýëäýã áөãөөä õүéòýí öîõèëò өãөõөä õÿëãàñàí ñóäñóóä àãøäàã ó÷ðààñ òүð çóóð áîëîâ÷ ýì÷èëãýýíèé үð äүí ìýäðýãäýæ өâ÷èí íàìæäàã áàéíà. Ýíý àæèãëàãääàã. Үүíèéã çàñàõàä òèéì ÷ àðãûã óäààí õýðýãëýæ áîëîõãүé. Өөðөөð òөâөãòýé áèø. Òà íүäýý àíèàä áүëýýí áààõóóãààð íîðãîñîí ñàìáàéã íүäíèéõýý äýýð òàâèàä 20 ìèíóò àìàð. Äàðàà íü öýãýí èëëýã õèéíý. Үүíä: íүäíèé äîòîð áóëàíä õî¸ð ãàðûí äîëîîâîð õóðóóãààð äàðíà. Äàðàà íü íүäíèé ãàäíà òàëûí áóëàíä äàðíà. Õàìãèéí ñүүëä õî¸ð ãàðûíõàà àëãàíû õîíõîðò íүäýý òààðóóëààä çөөëөí äàðíà. Ýíý үåä íүäíèé óõàðõàé äýýä äîîä çîâõèíû öóñàí õàíãàìæ ñàéæèðíà. Õàðààíû ÿäàðãàà àðèëíà. Öóñàí õàíãàìæ ñàéæðàõûí õýðýýð íүäíèé äîîãóóð õөõөðäөã çүãýýð áîëíî.
Òîëãîéíû өâ÷èíã ÿàæ íàìæààõ âý?
Òîëãîé өâäөõ øàëòãààí îëîí ÿíç. Íîéð õîîë ìóóãààñ, àãààð äóòàãäñàíààñ өâ÷èí ýìãýãèéí óëìààñ òîëãîé өâääөã. Òîëãîé өâäөõ үåä íîãîîí öàé óóõ ñàéí áөãөөä öîíõîî îíãîéëãîí ýðүүë àãààðò õýñýã çóóð óíòâàë òîëãîéíû өâ÷èí íàìæèõ òàë áèé. Òà ÿàðàí ýì óóõ ãýñíèé õýðýããүé. Ãýðèéí íөõöөëä òîëãîéíû өâ÷èíã íàìæààõ îëîí àðãûã õýðýãëýæ áîëíî. Ýõëýýä áүëýýíäүү ààæìààð õүéòýí óñààð òîëãîé õүçүү äàë ìөðөí äýýãүүð øүðøèõ
õýëáýë õүéòýí óñààð 2-3 ìèíóò øүðøýýä çàâñàðëàí äàõèí 3-5 ìèíóò øүðøèíý. Өâ÷èí íàìæèõãүé òîëãîé ñýðãýõãүé áîë äàðààãèéí òóñëàìæèéã өөðòөө үçүүëýõ õýðýãòýé. Õàëóóí áүëýýí óñàíä õөëөө äүð. Ýíý үåä õөëèéí óëíû ñóäàñ òýëæ, òîëãîé õүçүүíèé ñóäàñ àãøäàã ó÷èðòàé. Áèå òàíü ñàéõàí àìàð÷ ýõýëâýë óíòàõûã áîä. Өâ÷èí íàìæèõãүé áàéâàë òîëãîéíû өâ÷èíã íàìæààõ ýíãèéí èëëýã өөðòөө õèéõèéã çөâëөө. Үүíèé òóëä òàíä ãàâàð õýðýãòýé áîëíî. Ãàâðûã òà õî¸ð ÷àìàðõàé, øèëíèéõýý õîíõîðò òүðõýýðýé. Èëëýã õèéõ àðãà ìàø õÿëáàðõàí áөãөөä òà åðäөө ë äөðөâõөí áàðèëûã ýçýìøèõ øààðäëàãàòàé.
1.Ýõëýýä ãàðûíõàà àëãààð òîëãîéãîî õîéø íü èëíý.
2.Үñýý óãààð íü áàçíà.
3.Àðâàí õóðóóíûõàà өíäãөөð àð òèéø íü èëíý.
4.Õî¸ð ãàðààðàà òîëãîéíûõîî àð òàëààñ äîòîãø íü øàõàõ ìàÿãèéí èëëýã õèéíý.
Áàìáàéí õîðäëîãî ÿàæ èëðýõ âý?
Áàìáàéí õîðäëîãîòîé õүí õýò èõ öî÷ðîìòãîé áîëîõîîñ ãàäíà òóðæ ýöíý, àìàðõàí óéëäàã áîëíî. Íîéð õÿìàðíà. ßäàðíà. Õөëөðíө. Ãàð ñàëãàíàæ, áèå ÷è÷èð÷ çүðõ äýëñýõýýñ ãàäíà çàðèì үåä õàëóóð÷ ìýäíý. Ñàéí àæèãëàâàë áàìáàé áóë÷èðõàé òîìîðñîí áàéíà. Õîðäëîãî ãүíçãèéð÷ өâ÷èí ãàçàð àâñàí òîõèîëäîëä õî¸ð íүä áүëòýð÷ õàðàãäàíà. Íүäíèé àëèìíû õөäөëãөөí ìóóäíà. Өөðөөð õýëáýë íүäýý àíèõ үåä çîâõè äýíäүү ÷ óäààí õөäөëíө. Çîâõè åðөíõèéäөө õàâàãíàñàí áàéíà. Үүíýýñ ãàäíà íүä õàòãóóëæ өâäөíө. Ãýðýëä ãÿëáàí õàðæ ÷àäàõãүé. Үүíýýñ ãàäíà íүä õàòãóóëæ өâäөíө. Ãýðýëä ãÿëáàí õàðæ ÷àäàõãүé. Íóëèìñ ãîîæíî. Òîëãîé өâäөíө. ßâààíäàà õàðàà ìóóäíà. Çүðõ ñóäàñíû ýðõòýí ñèñòåìèéí òàëààñ ãүðýýíèé ñóäàñ öîõèõ áà ñóäàñíû ëóãøèëò îëøèð÷ õýì àëäàãäàíà. Èõ áàãà äàðàëòûí çөðүү èõñýíý. Ãýäñýýð өâäөíө. Çàðèìäàà ãүéëãýíý. Ýëýãíèé үéë àæèëëàãàà àëäàãäàíà. Áóë÷èíãóóä ñóëàðíà. Íүүð ñýâõòýæ, àðüñ áîðëîíî. Ãàðàà óðàãø ñóíãàí íүäýý àíüæ çîãñîõ þì áîë òýíöâýðýý àëäàí ãóéâíà. Çàðèì õүíèé өâäөã, òàâõàéí àðüñ íü çóçààðñàí õàðàãääàã. Áàìáàéí õîðäëîãîòîé ýìýãòýé õүíèé ñàðûí òýìäãèéí ìө÷ëөã àëäàãäàõ ÿâäàë áèé. Ýðýãòýé õүíèé òóõàéä õîðäëîãûí óëìààñ áýëãèéí ñóëðàë үүñýõ òîõèîëäîë öөөíãүé àæèãëàãääàã. Ýäãýýð øèíæ òýìäýã õүí áîëãîíä èæèëõýí èëðýõãүé. Өâ÷íèéõөө õүíä õөíãөíөөñ øàëòãààëíà. Çàðèì õүíä çөâõөí çүðõ äýëñýõ, õýò èõ ìýäðýìòãèé áîëîõ òөäèé öөөõөí øèíæ èëýð÷ áàéõàä çàðèì õүíä өâ÷èí õүíä ÿâàãäàæ äýýðõ øèíæ òýìäãүүäèéí èõýíõ íü èëýðäýã áàéíà. Ýì÷èëãýýã íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èéí õÿíàëòàí äîð 1-1,5 % æèë үðãýëæëүүëýí õèéíý. Øèíæèëãýýãýýð îíîø íü íýãýíò áàòëàãäñàí áîë áàìáàé áóë÷èðõàéí үéë àæèëëàãààã çîãñîîõ үéë÷èëãýýòýé ìåðêàçîëèëûí òөðëèéí ýìèéí áîäèñûã õýðýãëýõ øààðäëàãàòàé áөãөөä өөð áóñàä øèíæ òýìäãèéí ÷àíàðòàé ýì õýðýãëýýä òөãñ үð äүíä õүð÷ ÷àäàõãүé.
Íèéòëýãäñýí õýâëýë: Õàíü
Öóñ áàãà õүìүүñèéí үñ èõ óíàäàã. Ñèñòåìèéí өâ÷èí, äîòîîä øүүðëèéí ýìãýã, õàëäâàðò өâ÷íèé äàðàà үñ óíàõ ÿâäàë áèé. Үñíèé óóò ãýæ áàéäàã. Òүүíä ÿìàð íýãýí õîðòîé õү÷èí çүéë íөëөөëñíөөñ үñ óíàíà. Æèøýý íü õèìèéí õîð, үñíèé áóäàã, çàðèì òөðëèéí ÷àíàð ìóó øàìïóíü áàðààíû áîëîí ãàð íүүðíèé õàòóó ñàâàí ãýõ ìýòèéí çүéëñýýñ áîëæ үñ óíàõ òîõèîëäîë áàéæ áîëíî. Õóéõ үðýâññýíèé óëìààñ үñ õàãòàõààð áàñ үñ óíàäàã. Îõèäîä ñàðûí òýìäýã èõýýð èðæ öóñ áàãàäàëò үүññýí áîë үñ óíàõ ÿâäàë òîõèîëäîæ áîëîõ þì. Îëîí òөðñөí ýõ÷үүä, ìөí ãåìîððåé өâ÷íèé óëìààñ öóñ àëäñààð áàéãààä öóñ áàãàòàé áîë÷èõñîí õүìүүñèéí үñ èõ óíàäàã. Õîîë òýæýýëèéí áîëîí âèòàìèíû äóòìàãøëûí óëìààñ үñ èõ óíàõ ÿâäàë íèëýýä áàéäàã ë äàà. ×óõàì ÿìàð ó÷ðààñ үñ èõ óíààä áàéãàà ó÷ðûã ýõëýýä ìýäýõ õýðýãòýé. Õèìèéí õîðîîñ áîëñîí áîë îéëãîìæòîé. Òүүíèéã äàõèí õýðýãëýõãүéãýýð õîðäëîãî òàéëàõ ñүү òàðàã óóõ øààðäëàãàòàé.
Íүäíèé äîîãóóð õөõөðäөã, ÿàæ àðèëãàõ âý?
Íүäíèé äîîãóóð ãîë òөëөâ ÿäðàõ үåä íүäíèé äîîãóóð õөõөðäөã. Ýíý íü õү÷èëòөðөã÷ áóþó ýä ýñèéí àìüñãàëûí ÷óõàë òýæýýë äóòàãäñàíòàé õîëáîîòîé. Èõýíõäýý îþóíû õөäөëìөð õèéäýã õүìүүñò õөäөëãөөíãүéãýýð óäààí ñóóñíû äàðàà íүäíèé äîîãóóð õөõөðñөí àðãûã õýðýãëýí òîëãîéíûõîî өâ÷èíã íàìæààæ áîëíî. Õүéòýí óñààð íîðãîñîí àë÷óóð òîëãîé äýýðýý òàâüæ áîëîõ þì. Äýýðõ àðãóóä ÿàãààä ñàéí áý ãýâýë òîëãîé өâäөõ үåä ãîë òөëөâ òàðõèíû ñóäñóóä òýëäýã áөãөөä õүéòýí öîõèëò өãөõөä õÿëãàñàí ñóäñóóä àãøäàã ó÷ðààñ òүð çóóð áîëîâ÷ ýì÷èëãýýíèé үð äүí ìýäðýãäýæ өâ÷èí íàìæäàã áàéíà. Ýíý àæèãëàãääàã. Үүíèéã çàñàõàä òèéì ÷ àðãûã óäààí õýðýãëýæ áîëîõãүé. Өөðөөð òөâөãòýé áèø. Òà íүäýý àíèàä áүëýýí áààõóóãààð íîðãîñîí ñàìáàéã íүäíèéõýý äýýð òàâèàä 20 ìèíóò àìàð. Äàðàà íü öýãýí èëëýã õèéíý. Үүíä: íүäíèé äîòîð áóëàíä õî¸ð ãàðûí äîëîîâîð õóðóóãààð äàðíà. Äàðàà íü íүäíèé ãàäíà òàëûí áóëàíä äàðíà. Õàìãèéí ñүүëä õî¸ð ãàðûíõàà àëãàíû õîíõîðò íүäýý òààðóóëààä çөөëөí äàðíà. Ýíý үåä íүäíèé óõàðõàé äýýä äîîä çîâõèíû öóñàí õàíãàìæ ñàéæèðíà. Õàðààíû ÿäàðãàà àðèëíà. Öóñàí õàíãàìæ ñàéæðàõûí õýðýýð íүäíèé äîîãóóð õөõөðäөã çүãýýð áîëíî.
Òîëãîéíû өâ÷èíã ÿàæ íàìæààõ âý?
Òîëãîé өâäөõ øàëòãààí îëîí ÿíç. Íîéð õîîë ìóóãààñ, àãààð äóòàãäñàíààñ өâ÷èí ýìãýãèéí óëìààñ òîëãîé өâääөã. Òîëãîé өâäөõ үåä íîãîîí öàé óóõ ñàéí áөãөөä öîíõîî îíãîéëãîí ýðүүë àãààðò õýñýã çóóð óíòâàë òîëãîéíû өâ÷èí íàìæèõ òàë áèé. Òà ÿàðàí ýì óóõ ãýñíèé õýðýããүé. Ãýðèéí íөõöөëä òîëãîéíû өâ÷èíã íàìæààõ îëîí àðãûã õýðýãëýæ áîëíî. Ýõëýýä áүëýýíäүү ààæìààð õүéòýí óñààð òîëãîé õүçүү äàë ìөðөí äýýãүүð øүðøèõ
õýëáýë õүéòýí óñààð 2-3 ìèíóò øүðøýýä çàâñàðëàí äàõèí 3-5 ìèíóò øүðøèíý. Өâ÷èí íàìæèõãүé òîëãîé ñýðãýõãүé áîë äàðààãèéí òóñëàìæèéã өөðòөө үçүүëýõ õýðýãòýé. Õàëóóí áүëýýí óñàíä õөëөө äүð. Ýíý үåä õөëèéí óëíû ñóäàñ òýëæ, òîëãîé õүçүүíèé ñóäàñ àãøäàã ó÷èðòàé. Áèå òàíü ñàéõàí àìàð÷ ýõýëâýë óíòàõûã áîä. Өâ÷èí íàìæèõãүé áàéâàë òîëãîéíû өâ÷èíã íàìæààõ ýíãèéí èëëýã өөðòөө õèéõèéã çөâëөө. Үүíèé òóëä òàíä ãàâàð õýðýãòýé áîëíî. Ãàâðûã òà õî¸ð ÷àìàðõàé, øèëíèéõýý õîíõîðò òүðõýýðýé. Èëëýã õèéõ àðãà ìàø õÿëáàðõàí áөãөөä òà åðäөө ë äөðөâõөí áàðèëûã ýçýìøèõ øààðäëàãàòàé.
1.Ýõëýýä ãàðûíõàà àëãààð òîëãîéãîî õîéø íü èëíý.
2.Үñýý óãààð íü áàçíà.
3.Àðâàí õóðóóíûõàà өíäãөөð àð òèéø íü èëíý.
4.Õî¸ð ãàðààðàà òîëãîéíûõîî àð òàëààñ äîòîãø íü øàõàõ ìàÿãèéí èëëýã õèéíý.
Áàìáàéí õîðäëîãî ÿàæ èëðýõ âý?
Áàìáàéí õîðäëîãîòîé õүí õýò èõ öî÷ðîìòãîé áîëîõîîñ ãàäíà òóðæ ýöíý, àìàðõàí óéëäàã áîëíî. Íîéð õÿìàðíà. ßäàðíà. Õөëөðíө. Ãàð ñàëãàíàæ, áèå ÷è÷èð÷ çүðõ äýëñýõýýñ ãàäíà çàðèì үåä õàëóóð÷ ìýäíý. Ñàéí àæèãëàâàë áàìáàé áóë÷èðõàé òîìîðñîí áàéíà. Õîðäëîãî ãүíçãèéð÷ өâ÷èí ãàçàð àâñàí òîõèîëäîëä õî¸ð íүä áүëòýð÷ õàðàãäàíà. Íүäíèé àëèìíû õөäөëãөөí ìóóäíà. Өөðөөð õýëáýë íүäýý àíèõ үåä çîâõè äýíäүү ÷ óäààí õөäөëíө. Çîâõè åðөíõèéäөө õàâàãíàñàí áàéíà. Үүíýýñ ãàäíà íүä õàòãóóëæ өâäөíө. Ãýðýëä ãÿëáàí õàðæ ÷àäàõãүé. Үүíýýñ ãàäíà íүä õàòãóóëæ өâäөíө. Ãýðýëä ãÿëáàí õàðæ ÷àäàõãүé. Íóëèìñ ãîîæíî. Òîëãîé өâäөíө. ßâààíäàà õàðàà ìóóäíà. Çүðõ ñóäàñíû ýðõòýí ñèñòåìèéí òàëààñ ãүðýýíèé ñóäàñ öîõèõ áà ñóäàñíû ëóãøèëò îëøèð÷ õýì àëäàãäàíà. Èõ áàãà äàðàëòûí çөðүү èõñýíý. Ãýäñýýð өâäөíө. Çàðèìäàà ãүéëãýíý. Ýëýãíèé үéë àæèëëàãàà àëäàãäàíà. Áóë÷èíãóóä ñóëàðíà. Íүүð ñýâõòýæ, àðüñ áîðëîíî. Ãàðàà óðàãø ñóíãàí íүäýý àíüæ çîãñîõ þì áîë òýíöâýðýý àëäàí ãóéâíà. Çàðèì õүíèé өâäөã, òàâõàéí àðüñ íü çóçààðñàí õàðàãääàã. Áàìáàéí õîðäëîãîòîé ýìýãòýé õүíèé ñàðûí òýìäãèéí ìө÷ëөã àëäàãäàõ ÿâäàë áèé. Ýðýãòýé õүíèé òóõàéä õîðäëîãûí óëìààñ áýëãèéí ñóëðàë үүñýõ òîõèîëäîë öөөíãүé àæèãëàãääàã. Ýäãýýð øèíæ òýìäýã õүí áîëãîíä èæèëõýí èëðýõãүé. Өâ÷íèéõөө õүíä õөíãөíөөñ øàëòãààëíà. Çàðèì õүíä çөâõөí çүðõ äýëñýõ, õýò èõ ìýäðýìòãèé áîëîõ òөäèé öөөõөí øèíæ èëýð÷ áàéõàä çàðèì õүíä өâ÷èí õүíä ÿâàãäàæ äýýðõ øèíæ òýìäãүүäèéí èõýíõ íü èëýðäýã áàéíà. Ýì÷èëãýýã íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èéí õÿíàëòàí äîð 1-1,5 % æèë үðãýëæëүүëýí õèéíý. Øèíæèëãýýãýýð îíîø íü íýãýíò áàòëàãäñàí áîë áàìáàé áóë÷èðõàéí үéë àæèëëàãààã çîãñîîõ үéë÷èëãýýòýé ìåðêàçîëèëûí òөðëèéí ýìèéí áîäèñûã õýðýãëýõ øààðäëàãàòàé áөãөөä өөð áóñàä øèíæ òýìäãèéí ÷àíàðòàé ýì õýðýãëýýä òөãñ үð äүíä õүð÷ ÷àäàõãүé.
Íèéòëýãäñýí õýâëýë: Õàíü
