Бага насны охидын биеийг худалддаг сүлжээнийхэн баригдаж, охин үртэй хүн болгоны сэтгэлийг эмзэглүүлж байна. Гэмтнүүд 15 ба түүнээс доош насны охидод их хэмжээний шан харамж амлан, зугаагаа гаргадаг байсан нь олон нийтэд ил боллоо. Энэ хэргийг хэн үйлдсэн нь чухал биш харин ийм бузар явдал байжээ гэдэг нь олон аав, ээжид анхаарал, сургамжийг өгч байна. Бага насны охидын биеийг худалдаж авч, үйлчлүүлдэг, тэднийг зуучилдаг, санхүүгийн бэрхшээлтэй эмзэг байдлыг нь ашигладаг энэ сүлжээний талаар “Хүйсийн тэгш эрхийн төв”-ийн тэргүүн Г.Ганбаясахтай ярилцлаа. Тус төв нь хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогч болон бэлгийн мөлжлөгөд өртсөн охидтой тулж ажилладаг Төрийн бус байгууллага юм.

- Бага насны охидын биеийг үнэлүүлдүүдэг, дамладаг сүлжээ манай улсад байсан нь тогтоогдоод байна. Энд “Мон-Уран”-ы Б.Наранхүү юу, өөр нэгэн зохиомол Наранхүү байсан уу гэдэг нь чухал биш. Харин балчир охидоор 2008 оноос хойш үйлчлүүлж ирсэн сүлжээ байсанд хэргийн учир байна. Үүнд мэргэжлийн байгууллагын зүгээс яаж хандаж байна вэ?
- Энэ асуудалд тодорхой хэмжээний эрх мэдэл, эд хөрөнгөтэй хүн холбогдсон болоод л дуулиан тарьж байна. Манай байгууллага хүн худалдаалах гэмт хэрэгтэй тэмцэх чиглэлээр ажиллаад есөн жил болжээ. Энэ хугацаанд 600 гаруй хохирогчтой уулзсан. Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогч шүү дээ. Тэдний 10 орчим хувь нь бага насны хүүхэд байсан. Энэ нөхцөлд төр нэгдсэн бодлоготойгоор анхаарах ёстой. Цаг нь ч болсон. Бид 2005 онд Нийслэлийн цагдаа нартай хамтран  хүүхдийн биеийг үнэлүүлдэг сүлжээ  байгаа эсэхийг тогтоохоор судалгаа хийж байсан. Тухайн үед тодорхой, цөөн тооны охид байсан уу гэвэл байсан. Харин 2010 онд хууль, хяналтынхантай дахин судалгаа хийхэд илүү далд хэлбэрт шилжсэн болох нь анзаарагдсан. Өөрөөр хэлбэл, бага насны охидын биеийг үнэлүүлдэг зохион байгуулалттай бүлэг байгаа гэдэг нь хэн нэгэн Наранхүү гэдэг хүний үйлдлээр гарч ирлээ. Үүнд ганцхан Наранхүү холбогдсон юм биш. Өөр олон хүн байхыг үгүйсгэх аргагүй. Гэтэл бага насны охидын санхүүгийн бэрхшээлтэй эмзэг байдлыг ашиглаж биеийг нь худалдаж авч байгаа энэ этгээдэд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлага тун  чамлалтай. Хөнгөн ял ногдуулна. Эсвэл Өршөөлийн хуульд хамарч, торгуулийн төдий ялаар шийтгүүлдэг. Хууль, эрхзүйн орчин нь гэмт хэрэгтнүүдээс хоцроод байна. Нөгөө талаас хохирогч нарыг эргээд гэмт хэрэгтэн болгодог асуудал байна. Бэлгийн мөлжлөгт өртсөн охид эргээд энэ төрлийн хэргийн зуучлагч, зохион байгуулагч болж хувирдаг. Практикаар ч батлагдсан. Тэгэхээр хэн гэдэг хүн холбогдож, хэн энэ мэдээллийг гаргаж нийтлэв гэж хэргийг өөрөөс зайлуулахаар оролдох бус харин энэ асуудалтай бүх нийтээрээ тэмцэх хэрэгтэй. Бага насны охидоор зугаагаа гаргадаг, хүсэмжилдэг эрэлт зах зээл дээр байгаа. Ийм хүсэлтэй эрчүүд одоо болих хэрэгтэй. Та мэдээж, ээж, дүү, эгчтэй байж таарна шүү дээ. Хариуцлагатай бай гэж хэлмээр байна. Охид чинь ирээдүйг хөтлөх хүн болно. Нэрээ цэвэрлэх гээд зайлах биш өөрөө энэ төрлийн гэмт хэргийг багасгахад чухал нөлөөтэйгөө мэдэх хэрэгтэй.

- Бага насны охидын биеийг худалдан авах явдал 2008 оноос эхэлсэн гэдэг. Гэтэл энэ хугацаанд яагаад илрэхгүй байсан юм бол. Хохирогчдын тоо энэ байдлаар 20 байтугай гарна гэдгийг холбогдох мэргэжилтнүүд хэлж байсан?
- Энэ төрлийн хэрэг маш далд хэлбэрээр явагддаг. Түүнийг дагаад их хэмжээний мөнгөний  асуудал байдаг учраас тэр. Зохион байгуулагч болон үйлчлүүлэгч нь энэ хэрэгт холбогдсон болгоны амыг мөнгөөр таглана гэсэн үг. Дээрээс нь тухайн үйлдлийг хийхдээ заавал хэн нэгнийг барьцаалж хийдэг. Өөрөөр хэлбэл, гудам-жинд яваа хэн нэгэнд “Би чамд 500 ам.доллар өгье. Надтай бэлгийн харьцаанд ор” гэж хэзээ ч хэлэхгүй. Заавал хэн нэгнээр дамжуулж, зохион байгуулалттай, илрүүлэхгүй байх бүх талыг тооцоолж байж энэ хэргийг үйлддэг. Ийм хэргийг үйлддэг эцэг хүн байна гэдэгт үнэхээр их харамсаж байна. 

- Манай улсад бага насны охидоор зугаагаа гаргадаг сүлжээ цагдаагийн байгууллагад анх удаа бүртгэгдлээ?
- Бэлгийн мөлжлөгөд ашиглагдсан охид анх хүчиндүүлж бэлгийн харьцаанд ордог. Тэд сэтгэл санааны маш том хямралд орж, амьдралаас уйдан, сэтгэлийн дарамттай болдог. Хэрэв гэр бүлийн хүрээнд хүчингийн гэмт хэрэгт золиослогдсон бол гэрээсээ дайждаг. Энэ үед өнөөх гэмт этгээдийн өгөөш болж байгаа юм. Манай төвд хандсан олонхи охин ийм байдлаар хохирсон байдаг.

- Охидын биеийг үнэлдэг нь найз нөхөд, ангийн охидоор дамжиж үйлдэгддэг гэсэн. Энэ нь эцэг, эх, сургуулийн анги удирдсан багш, нийгмийн ажилтны охидод тавих анхаарал халамж муу байна гэсэн үг үү?
- Хүүхдүүд цэцэрлэг, бага ангид байхдаа эцэг, эхдээ бүх зүйлээ ярьдаг. Харин сургуульд ороод ирэхээрээ дуугүй болчихдог. Энэ үед эцэг, эхчүүд хүүхдээ бие дааж байна гэж ойлгодог. Үүнээс болоод нууцаа танд биш, найздаа  яриад эхэлдэг.  Энэ бол эцэг, эхийн алдаа. Тэд өсвөр нас буюу шилжилтийн насандаа яваа охид, хөвгүүдтэйгээ чин сэтгэлийн яриа өрнүүлэх хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол муу хүнд татагдах, хууртагдах, улмаар гэмт хэргийг золиос, холбогдогч болох аюултай. Нөгөө талаас энэ нь төрийн алдаа. Яагаад гэвэл төр нь иргэдээ санаа амар сайхан амьдрах боломж, нөхцлийг нь хангахгүй байна. Тэд иргэнээ яаж сайхан амьдруулах вэ, яаж гэмт хэрэгт холбогдохгүй байлгах талаар шаналж явах ёстой. Гэтэл нэдэр дээрээ өөр.

- Бүртгэгдээд байгаа хэргийн хохирогч охид өөрсдөө шийдвэр гаргаж биеэ үнэлчихсэн болохоор цагдаагийн байгууллагад хандвал гэмтэн болох байх гэсэн эргэлзээтэй байгаа байх.  Энэ тохиолдолд яах ёстой вэ?
- Гэмтэн яасан ч болохгүй. Бусдад биеэ үнэлсэн, зуучилсан бага насны охид байвал манай төвд хандах хэрэгтэй. Та хэдэн төгрөгөөр ч үнэлсэн байж болно. Гагцхүү таны эрхийг ноцтойгоор зөрчсөн гэдгийг ойлгох хэрэгтэй.  Бидэнд хандсан охид хүсвэл бид цагдаа, хуулийн байгууллагад мэдэгддэг. Хүсээгүй бол зөвлөгөө өгөөд, нэр төр, аюулгүй байдлыг нь хамгаалж ажилладаг. Нөгөө талаар бага насны охидыг садар самуунд уруу татаж, оролцуулахад ногдуулах хууль, эрхзүйн орчныг сайжруулмаар байна. Цагдаа нар энэ төрлийн гэмт хэрэгт өртсөн охидоос мэдээлэл худалдаж авах ёстой.

- Ер нь эрчүүд яагаад бага насны охидыг сонирхох болов. Энэ нь байж боломгүй үйлдэл шүү дээ?
- Үүнийг мэргэжлийн үүднээс тайлбарлавал бага насны охидыг сонирхогч нар  молопил, садист өвчнөөр өвчилсөн байна. Ямар ч цоо эрүүл хүнээс ийм гаж бодол, үйлдэл төрөх ёсгүй. Ийм сонирхолтой хүмүүс сэтгэцээ эмчлүүлэх хэрэгтэй.