- Хэлний шалгалтад тэнцсэн хүмүүсээс эрүүл мэндийн шалтгаанаар хасагдвал жагсаалтын дагуу нөхөхөөр болжээ –

БНСУ өнөө жил манай улсаас 3000 ажиллах хүч авах квот тогтоож, хэлний төвшин тогторх шалгалт өгөх хүмүүсийг бүртгэсэн билээ. Энэ дагуу Солонгост хөдөлмөр эрхлэхээр 14 мянган залуус бүртгүүлсэн бөгөөд тэдний 3000 нь шалгалтад тэнцэж, тус улсын Хөдөлмөрийн биржид нэр нь байршихаар болсон. Гэхдээ анхнаасаа 3000 гэрээт ажилчин авах байсан хэрнээ дөрөв дахин их хүн бүртгэж, тус бүрээс нь 26 мянган төгрөг хураасан, шалгалт будлиантай болсон гэхчилэн гомдол тасрахгүй байгаа. Мөн шалгалтад тэнцээгүй хүмүүс хураамжийн 26 мянган төгрөгөө буцааж авахыг хүсэхийн зэрэгцээ хэлний шалгалтын босго 80-аас дээш оноо авсан хүний нэрийг Солонгосын Хөдөлмөрийн биржид байршуулахыг шаардаж буй.

Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн сайд Т.Ганди БНСУ-д ажиллах үеэрээ энэ асуудлын мөрөөр тодорхой санал тавьж, албаны байр суурийг нь тодруулж ирснээ өчигдөр иргэдийн төлөөлөлд дуулгалаа. Тэрбээр, тус улсын үндэсний ассамблейн нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн байнгын хорооны дарга Чү Ми А, Аж үйлдвэр, хүний нөөцийн газрын дарга Ю Зэ Соб, Гадаад ажилчдын хэлтсийн дарга Зон Ил Сон, Гадаад ажилчдын шалгаруулалтын албаны дарга Зон И Хэ нарын албаны хүмүүстэй уулзжээ. Өмнөх хэлний шалгалтад тэнцэж, өнөө хэр ажлын байрны санал нь ирээгүй байгаа 1800 хүний нэр Солонгосын Хөдөлмөрийн биржид байршиж буй аж. үүн дээр саяны шалгалтад тэнцсэн 3000 нэмэгдээд 4800 хүний нэр байршихаар болжээ. Тэгэхээр шалгалтад тэнцээгүй хүмүүсийн нэрсийг нэмж байршуулах боломжгүй гэнэ. Нөгөөтэйгүүр шалгалтын хураамж 26 мянган төгрөгийг буцааж өгөх боломжгүй гэсэн байна.

Солонгосын Хөдөлмөрийн хуульд зааснаар ажиллах хүч авч буй 15 оронд шалгалтын зардлыг тооцсон хураамж тогтоосон байдаг аж. Зөвхөн Монгол Улсын иргэдээс хураамж аваагүй тул буцааж өгөх боломжгүй гэсэн байна. Шалгалтын дүнг засахдаа будлиан гаргасан гэдэг асуудлын тухайд “Тестийг компьютерийн программаар шууд уншуулсан учраас будлиан гарах боломжгүй. Гэхдээ солонгос багш нар авлига авсан нь баримттай бол бид хариуцлага тооцно” гэсэн хариу өгчээ.

БНСУ Вьетнам, Индонез, Филиппин, Монгол зэрэг 15 орноос ажиллах хүч авдаг аж. Тэгэхээр зөвхөн Монголын талаас тавьсан асуудалд зориулж хуулийн заалтаа өөрчлөх боломжгүй гэжээ. Гэхдээ энэ жилийн тухайд солонгос хэлний мэдлэг өндөр байх шалгуур тавьсан нь шалгалтад олон хүн 80-аас дээш оноо авахад хүргэсэн, дээр нь квотоос хэд дахин олон хүн бүртгүүлсэн нь өндөр оноотой хүмүүс хасагдахад хүрснийг хүлээн зөвшөөрчээ. Юутай ч Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн сайд Т.Ганди албаны хүмүүстэй ярилцсанаар нэг асуудлыг шийдвэрлэхээр болжээ.

Тодруулбал, хэлний шалгалтад тэнцсэн ч эрүүл мэндийн шалтгаанаар хасагдах нь олон. Энэ удаагийн шалгалтад тэнцсэн 3000 хүнээс эрүүл мэнд, хувийн амьдралын шалтгаанаар хасагдсан хүмүүсийн оронд жагсаалтын дарааллаар нөхөхөөр болсон гэнэ. үүний зэрэгцээ сайд эх орондоо ажиллах боломжийн талаар залууст танилцууллаа.

Тухайлбал, Оюутолгойд ажиллах хүмүүсийг сургалтад хамруулахаар бүртгэл эхэлсэн бөгөөд Улаанбаатараас 800, аймаг тус бүрээс 100 хүн гэсэн квот тогтоожээ. Төлбөргүй харин ч тэтгэлэгтэй энэ сургалтад хамрагдаад эх орондоо ажиллахыг хүсвэл та бүхэнд боломж олгоно гэж сайд хэлсэн юм.

Мөн Солонгосын тал манай улсаас гэрээгээр ажиллах хүмүүсийг загас агнуур, гахай, шувууны аж ахуйд авахыг хүсдэг. Харин сайд “Бид зам, гүүр, барилга, барилгын материалын үйлдвэрлэл, дэд бүтцийн салбарт түлхүү ажиллуулах сонирхолтой байна” хэмээн санал тавьснаа мөн дуулгалаа.

Монгол иргэдэд бэрхшээл мундахгүй байна

Өдгөө БНСУ-д манай 30 гаруй мянган иргэн гэрээгээр хөдөлмөр эрхэлж, мөн цөөнгүй монгол эмэгтэй солонгос иргэдтэй гэр бүл болон амьдарч буй. Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн сайд тус улсын үжынбү хотод ажиллах үеэрээ монгол залуучууд, эмэгтэйчүүдтэйгээ уулзжээ. Уулзалтад нийт 100 гаруй монголчууд оролцсон бөгөөд нийгмийн даатгалын шимтгэл төлсний ач холбогдол юу болох, ажиллах нөхцөл хүнд тоосжилт их, жижиг компаниуд ажиллагсдынхаа эрх ашгийг зөрчдөг, том компаниудыг сонгож болохгүй юм уу гэхчилэн олон асуудал хөндсөн байна. Солонгост хууль бусаар ажиллаж буй иргэдийн хувьд цалингаа авч чаддаггүй, эмнэлгийн үйлчилгээнээс хол гээд л олон бэрхшээл байдгийг уулзалтад ирсэн хүмүүс онцолжээ.

Тэрчлэн солонгос иргэдтэй гэр бүл болсон монгол эмэгтэйчүүдэд ч хүндрэл их аж. Хэлний бэрхшээлээс болоод зөрчилддөг, тус улсын иргэн болоход хэцүү гэхчилэн. Ер нь гэр бүл зуучлалын байгууллагуудад хяналт тавьж, хариуцлага тооцохгүй бол охидыг хуурч гэрлүүлдэг, салалт их гэнэ. Эмэгтэйчүүдийн эрх ашиг зөрчигддөг ч хандах газаргүй, мэргэжлийн хуульч ажиллуулах, зөвлөгөө өгөх төв нээх хэрэгтэй гэсэн санал ч гарчээ. Мөн монгол эмэгтэйчүүд давхар иргэншилтэй болохыг хүсдгээ илэрхийлсэн байна.