"ӨРГҮЙ БОЛ БАЯН ӨВЧИНГҮЙ БОЛ ЖАРГАЛ..."
Àìüñãààäàëò óóøèãíààñ áîëäîã ãýæ vv…?
Óóøèã ãýæ ÿìàð ýðõòýí áý? Òvvíèé ávòýö, vvðýã þó âý? Õví ÿàãààä èõ àìüñãààääàã, íàéòààäàã þì áîë? Öýð óóøèãòàé ÿìàð õîëáîîòîé âý? Ýíý ávõíèé òàëààðõ äýëãýðýíãvé ìýäýýëëèéã áèä Óëñûí êëèíèêèéí II ýìíýëãèéí èõ ýì÷ Ø. Ìÿãìàðcvðýíòýé õàìòðàí áýëòãýëýý
ÓÓØÈÃ ÃÝÆ ÞÓ ÂÝ?
Áèä äóíä ñóðãóóëüä áàéõäàà Àëüáåðò - Ýíøòåéíèéí õàðüöàíãóéí îíîëîîñ àëèâàà á¿õýí çààâàë ýíåðãèòýé áàéäàã ãýäãèéã ìýäýõ áîëñîí. Òýãâýë ýíý ýíåðãè áóþó ìîíãîë÷èëáîë ýð÷èì õ¿÷ íü áàéãàëü äýýðõ àìüä áîäèñ, àìüã¿é áîäèñ õî¸ðûí õóâüä õàðèëöàí ÿëãààòàé áàéäàã àæ. Àìüã¿é ç¿éëñ ººðèéí ýíåðãèéí áàãà ò¿âøèíä áàéõûã ýðìýëçäýã áîë àìüä áîäèñ ººðèéí ýíåðãèéã õàíãàëòòàé ò¿âøèíä áàéëãàõûã çîðüäîã áàéíà. ªºðººð õýëáýë ýíåðãèéí ò¿âøèíã çîõèöóóëàõàä ò¿¿íèé ýõ ¿¿ñâýð áîëñîí õîîë òýæýýëèéí ç¿éëèéã èñýëä¿¿ëýõ øààðäëàãà çàéëøã¿é òóëãàðäàã þì áàéíà. Ýíý íü õ¿÷èë òºðºã÷èéí îðîëöîîòîé ÿâàãäàõ áºãººä ¿¿íèéã áèäíèé áèå ìàõ áîä ãàäààä îð÷íîîñ óóøãààðàà äàìæóóëàí àâäàã àæýý. Òýãýõýýð óóøèã ãýæ ÿìàð ÷óõàë ýðõòýí áîëîõ íü òàíä îéëãîãäîæ áàéãàà áèç ýý.
ÓÓØÈÃÍÛ ¯¯ÐÝÃ
Óóøèãíû ¿íäñýí ¿¿ðýã íü àìüñãàëàõ ¿éë àæèëëàãààã ÿâóóëæ, õèéí ñîëèëöîîíä îðîëöäîã. Àìüñãàëàõ ãýäýã ìààíü õ¿÷èëòºðºã÷ áîëîí í¿¿ðñòºðºã÷èéí ïàðöèàëü äàðàëòûí çºð¿¿ãýýð íºõöºëäñºí ñîëèëöîî áóþó õ¿÷èëòºðºã÷èéã õýðýãëýæ, í¿¿ðñòºðºã÷èéã ãàäàãø ãàðãàõ ¿éë àæèëëàãààíû öîãö íýãäýë þì. ªºðººð õýëáýë àìüñãàëûí ¿ð ä¿íä í¿¿ðòºðºã÷ öóñíààñ ãàð÷ òýð õýìæýýíèé õ¿÷èëòºðºã÷ öóñàíä îðñíîîð âåíèéí öóñ õ¿÷èëòºðºã÷ººð õàíãàãäàí àðòåðèéí öóñ áîëäîã áàéíà.
Õàðèí óóøèã äàðààõ òóñëàõ ¿¿ðýã ã¿éöýòãýíý. ¯¿íä:
1. Áîäèñûí ñîëèëöîîíû ¿éë àæèëëàãààíä îëîí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýíý. Òóõàéëáàë, öóñàíä áàéãàà áèîëîãèéí èäýâõò îëîí áîäèñóóäûã íººöëºõ, èäýâõã¿éæ¿¿ëýõ, èäýâõæ¿¿ëýõ, ÿëãàðóóëàõ ãýõ ìýò.
2. Äóëààí çîõèöóóëàõ. Óóøèã íü ¿íäñýí õî¸ð çàìààð äóëààíûã çîõèöóóëäàã. Ôèçèêèéí äóëààí çîõèöóóëàëò íü áàãà òåìïåðàòóðòàé àãààð óóøãèíä îðîõîä öóñíû áàãà ýðãýëòèéí õÿëãàñàí ñóäñààð ã¿éõ öóñíû óðñãàë óäààøèð÷ çîõèöóóëàãääàã. Õèìèéí äóëààí çîõèöóóëàëò íü ººõíèé õýò èñýëäýëò ÿâàãäàæ èõ õýìæýýíèé ýíåðãè ÿëãàðóóëàëòààð çîõèöóóëàãääàã.
3. Äîòîîä ø¿¿ðëèéí ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöîõäîî áèîëîãèéí èäýâõò áîäèñóóäûã öóñ óðóó øóóä ÿëãàðóóëíà.
4. Ãàäààä ø¿¿ðëèéí ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöîõäîî áîäèñûí ñîëèëöîîíû ¿ð ä¿íä áèåä ¿¿ññýí èë¿¿äýë áîäèñóóäûã õèé áîëîí óóð áàéäëààð óóøãààð ãàäàãøëóóëäàã.
5. Øèìýãä¿¿ëýõ Ãóóðñàí õîîëîéí ñàëñò á¿ðõ¿¿ë íü øèíãýí áà óóðûã øèíãýýõ ÷àäâàðòàé áàéäàã. ¯¿íä òóëãóóðëàí ýìèéí áîäèñûã óòëàãààð õýðýãëýäýã.
6. Öýâýðëýõ -Àãààðûã ø¿¿æ öýâýðëýäýã.
7. Õàìãààëàõ - ãàäíû ýëäýâ íÿíãààñ õàìãààëäàã.
8. Ø¿¿ðýë ÿëãàðóóëàõ Ãóóðñàí õîîëîé õîíîãò 300-400 ìë ø¿¿ðýë ÿëãàðóóëäàã.
Óóøèãíû á¿òöèéí òàëààð õýäýí ¿ã…
Óóøèã áîë öýýæíèé õºíäèéí èõýíõ çàéã ýçëýí îðøäîã õîñ ýðõòýí þì. Áàðóóí óóøèã 3 õýëòýí, 10 ñåãìåíò, ç¿¿í íü 2 õýëòýí, 10 ñåãìåíòýýñ òîãòäîã. Õýëòýíã¿¿ä õîîðîíäîî õîëáîã÷ ýäýýð òóñãààðëàãäàí õîâèë ¿¿ñãýñýí áàéäàã. Öààø ñåãìåíòýä õóâààãäàíà. Îðîé íü óðóóãàà õàðñàí ïèðàìèä õýëáýðòýé ñåãìåíò¿¿ä íü õîîðîíäîî õîëáîã÷ ýäýí õàëüñààð çààãëàãääàã áàéíà.
Èõ àìüñãààäàõ íü óóøèãòàé ÿàãààä õîëáîîòîé ãýæ…? Ìîíãîë÷óóä áèäíèé õóâüä àìüñãààäàõ ãýæ ÿðèõààð þóí ò¿ð¿¿í ç¿ðõòýé õîëáîí îéëãîõ íü áèé. Ýñâýë òàðãàí õ¿í èõ àìüñãààääàã ãýõ îéëãîëò ÷ áàñ áàéäàã. Òýãâýë áèäíèé õóâüä õàìãèéí îëîíòîé òîõèîëäîõ ýìãýã àìüñãàë áîë àìüñãààäàëò þì áàéíà ãýæ õýëæ áîëîõ íü. Àìüñãààäàõ ¿åä àìüñãàëûí äàâòàìæ, äàëàéö ººð÷ëºãäºõèéí çýðýãöýý àìüñãàë áà÷èìäàõ øèíæ èëýðíý. ªºðººð õýëáýë àìüñãààäàëò áîë öóñàíä õ¿÷èëòºðºã÷ áóóð÷, í¿¿ðñòºðºã÷ èõýññýíòýé õîëáîîòîéãîîð àìüñãàëûí òºâ öî÷èðñîíîîñ ¿¿ñäýã àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ôèçèîëîãèéí óðâàë þì. Àìüñãàë ò¿ðãýññýíòýé õîëáîîòîé óóøèãíû áàãòààìæ, àøèãò ¿éë àæèëëàãàà áóóðäàã. Àìüñãààäàëòûã èíñïèðàòîð áà ýêñïèðàòîð ãýæ 2 àíãèëäàã áºãººä èíñïèðàòîð àìüñãààäàëòûí ¿åä àìüñãàëûí çàìä íàðèéñàëò ¿¿ññýíòýé õîëáîîòîé àìüñãàë àâàëò ñààäòàé, óäààí áîëäîã áîë ýêñïèðàòîð àìüñãààäàëòûí ¿åä óóøèãíû óÿí õàòàí áàéäàë àëäàãäàí àìüñãàëàõ òàëáàé áàãàññàíòàé õîëáîîòîé àìüñãàë ãàðãàëò íü ñààäòàé óäààí áîëäîã. Äýýðõ õî¸ð õýëáýð íü õàâñàðñàí áàéäëààð òîõèîëäîæ ÷ áîëîõ þì áàéíà.
Íàéòààõ ãýæ þó âý? Ýíý íü íýã ¸ñíû ðåôëåêñ áºãººä íàéòààõ ðåôëåêñèéí á¿ñ íü õàìðûí õºíäèéí ñàëñò á¿ðõýâ÷èíä áàéäãààðàà õàíèàõààñ ÿëãàãääàã. Íàéòààõ ðåôëåêñ íü õàìðûí ñàëñò á¿ðõýâ÷èéí ðåöåïòîðóóä öî÷ðîñíîîñ èìïóëüñ ãóðâàëñàí ìýäðýëèéí ñàëààãààð óðòàâòàð òàðõèí äàõü àìüñãàëûí òºâèéã öî÷ðîîæ íóãàñíû ºìíºõ ñàëààãààð õºäºëãºõ ìýäðýëæèë õèéæ àìüñãàëûí áóë÷èíãóóä àãøèí, óóøèãíû äîòîðõè äàðàëò èõýñ÷, íàéòààëò ¿¿ñäýã.
Öýð ãàðàõ ãýæ þó âý? Ýíý íü àìñãàëûí çàìààñ ÿëãàðäàã ñàëñ þì. Ãóóðñàí õîîëîéí öýð ñàëñòàíä ÿëàíãóÿà íîãîîí öýðýíä áàêòåð, ëåéêîöèò ìàêðîôàãààñ ãàðàëòàé èõ õýìæýýíèé óóðàã çàäëàõ ôåðìåíò¿¿ä áàéäàã. Óóðàã çàäëàõ ôåðìåíò íü òîì ìîëåêóëò óóðãèéí íýãäëèéã çàäàëæ, öýðíèé óðñàõ ÷àíàðûã ñàéæðóóëàõ áà ìèêðîáûí ýñðýã ¿éë÷èëäýã.
Óãààðò öîõèóëàõ ãýæ þó âý? Àëèâàà øàòàëûí ä¿íä í¿¿ðñòºðºã÷ ÿëãàðäàã. Õ¿÷èëòºðºã÷ õàíãàëòã¿é áîë í¿¿ðñòºðºã÷ áóþó óãààðûí õèéã ÿëãàðóóëäàã. Õàðèí áèä ººðèéí àìñüãàëààð õ¿÷èëòºðºã÷èéã àâ÷ í¿ðòñºðºã÷èéã ÿëãàðóóëäàã áàéíà. Áèäíèé àìüñãàëàõ àãààðò í¿¿ðñòºðºã÷èéí õýìæýý èõñýõ òóñàì áèäíèé öóñàíä ýíý õèé õóðèìòëàãääàã. Èíãýñýíýýð öóñàí äàõü õ¿÷èëòºðºã÷, í¿¿ðñòºðºã÷èéí õàðèëöàà ººð÷ëºãäºíº. ýíãèéí ¿ãýýð õýëáýë í¿¿ðñòºðºã÷ èõäñýíýýñ õ¿÷èëòºðºã÷èéí õèéã áàãòààõ çàéã¿é áîëäîã áàéíà. Ýíý òîõèîëäîëä àìüñãàëûí äóòìàãøèëä îðäîã áºãººä áèä ¿¿íèéã óãààðòàõ ãýñýí ¿ãýýð íýðëýæ, ìýääýã áèëýý.
Óóøèã ãýæ ÿìàð ýðõòýí áý? Òvvíèé ávòýö, vvðýã þó âý? Õví ÿàãààä èõ àìüñãààääàã, íàéòààäàã þì áîë? Öýð óóøèãòàé ÿìàð õîëáîîòîé âý? Ýíý ávõíèé òàëààðõ äýëãýðýíãvé ìýäýýëëèéã áèä Óëñûí êëèíèêèéí II ýìíýëãèéí èõ ýì÷ Ø. Ìÿãìàðcvðýíòýé õàìòðàí áýëòãýëýý
ÓÓØÈÃ ÃÝÆ ÞÓ ÂÝ?
Áèä äóíä ñóðãóóëüä áàéõäàà Àëüáåðò - Ýíøòåéíèéí õàðüöàíãóéí îíîëîîñ àëèâàà á¿õýí çààâàë ýíåðãèòýé áàéäàã ãýäãèéã ìýäýõ áîëñîí. Òýãâýë ýíý ýíåðãè áóþó ìîíãîë÷èëáîë ýð÷èì õ¿÷ íü áàéãàëü äýýðõ àìüä áîäèñ, àìüã¿é áîäèñ õî¸ðûí õóâüä õàðèëöàí ÿëãààòàé áàéäàã àæ. Àìüã¿é ç¿éëñ ººðèéí ýíåðãèéí áàãà ò¿âøèíä áàéõûã ýðìýëçäýã áîë àìüä áîäèñ ººðèéí ýíåðãèéã õàíãàëòòàé ò¿âøèíä áàéëãàõûã çîðüäîã áàéíà. ªºðººð õýëáýë ýíåðãèéí ò¿âøèíã çîõèöóóëàõàä ò¿¿íèé ýõ ¿¿ñâýð áîëñîí õîîë òýæýýëèéí ç¿éëèéã èñýëä¿¿ëýõ øààðäëàãà çàéëøã¿é òóëãàðäàã þì áàéíà. Ýíý íü õ¿÷èë òºðºã÷èéí îðîëöîîòîé ÿâàãäàõ áºãººä ¿¿íèéã áèäíèé áèå ìàõ áîä ãàäààä îð÷íîîñ óóøãààðàà äàìæóóëàí àâäàã àæýý. Òýãýõýýð óóøèã ãýæ ÿìàð ÷óõàë ýðõòýí áîëîõ íü òàíä îéëãîãäîæ áàéãàà áèç ýý.
ÓÓØÈÃÍÛ ¯¯ÐÝÃ
Óóøèãíû ¿íäñýí ¿¿ðýã íü àìüñãàëàõ ¿éë àæèëëàãààã ÿâóóëæ, õèéí ñîëèëöîîíä îðîëöäîã. Àìüñãàëàõ ãýäýã ìààíü õ¿÷èëòºðºã÷ áîëîí í¿¿ðñòºðºã÷èéí ïàðöèàëü äàðàëòûí çºð¿¿ãýýð íºõöºëäñºí ñîëèëöîî áóþó õ¿÷èëòºðºã÷èéã õýðýãëýæ, í¿¿ðñòºðºã÷èéã ãàäàãø ãàðãàõ ¿éë àæèëëàãààíû öîãö íýãäýë þì. ªºðººð õýëáýë àìüñãàëûí ¿ð ä¿íä í¿¿ðòºðºã÷ öóñíààñ ãàð÷ òýð õýìæýýíèé õ¿÷èëòºðºã÷ öóñàíä îðñíîîð âåíèéí öóñ õ¿÷èëòºðºã÷ººð õàíãàãäàí àðòåðèéí öóñ áîëäîã áàéíà.
Õàðèí óóøèã äàðààõ òóñëàõ ¿¿ðýã ã¿éöýòãýíý. ¯¿íä:
1. Áîäèñûí ñîëèëöîîíû ¿éë àæèëëàãààíä îëîí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýíý. Òóõàéëáàë, öóñàíä áàéãàà áèîëîãèéí èäýâõò îëîí áîäèñóóäûã íººöëºõ, èäýâõã¿éæ¿¿ëýõ, èäýâõæ¿¿ëýõ, ÿëãàðóóëàõ ãýõ ìýò.
2. Äóëààí çîõèöóóëàõ. Óóøèã íü ¿íäñýí õî¸ð çàìààð äóëààíûã çîõèöóóëäàã. Ôèçèêèéí äóëààí çîõèöóóëàëò íü áàãà òåìïåðàòóðòàé àãààð óóøãèíä îðîõîä öóñíû áàãà ýðãýëòèéí õÿëãàñàí ñóäñààð ã¿éõ öóñíû óðñãàë óäààøèð÷ çîõèöóóëàãääàã. Õèìèéí äóëààí çîõèöóóëàëò íü ººõíèé õýò èñýëäýëò ÿâàãäàæ èõ õýìæýýíèé ýíåðãè ÿëãàðóóëàëòààð çîõèöóóëàãääàã.
3. Äîòîîä ø¿¿ðëèéí ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöîõäîî áèîëîãèéí èäýâõò áîäèñóóäûã öóñ óðóó øóóä ÿëãàðóóëíà.
4. Ãàäààä ø¿¿ðëèéí ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöîõäîî áîäèñûí ñîëèëöîîíû ¿ð ä¿íä áèåä ¿¿ññýí èë¿¿äýë áîäèñóóäûã õèé áîëîí óóð áàéäëààð óóøãààð ãàäàãøëóóëäàã.
5. Øèìýãä¿¿ëýõ Ãóóðñàí õîîëîéí ñàëñò á¿ðõ¿¿ë íü øèíãýí áà óóðûã øèíãýýõ ÷àäâàðòàé áàéäàã. ¯¿íä òóëãóóðëàí ýìèéí áîäèñûã óòëàãààð õýðýãëýäýã.
6. Öýâýðëýõ -Àãààðûã ø¿¿æ öýâýðëýäýã.
7. Õàìãààëàõ - ãàäíû ýëäýâ íÿíãààñ õàìãààëäàã.
8. Ø¿¿ðýë ÿëãàðóóëàõ Ãóóðñàí õîîëîé õîíîãò 300-400 ìë ø¿¿ðýë ÿëãàðóóëäàã.
Óóøèãíû á¿òöèéí òàëààð õýäýí ¿ã…
Óóøèã áîë öýýæíèé õºíäèéí èõýíõ çàéã ýçëýí îðøäîã õîñ ýðõòýí þì. Áàðóóí óóøèã 3 õýëòýí, 10 ñåãìåíò, ç¿¿í íü 2 õýëòýí, 10 ñåãìåíòýýñ òîãòäîã. Õýëòýíã¿¿ä õîîðîíäîî õîëáîã÷ ýäýýð òóñãààðëàãäàí õîâèë ¿¿ñãýñýí áàéäàã. Öààø ñåãìåíòýä õóâààãäàíà. Îðîé íü óðóóãàà õàðñàí ïèðàìèä õýëáýðòýé ñåãìåíò¿¿ä íü õîîðîíäîî õîëáîã÷ ýäýí õàëüñààð çààãëàãääàã áàéíà.
Èõ àìüñãààäàõ íü óóøèãòàé ÿàãààä õîëáîîòîé ãýæ…? Ìîíãîë÷óóä áèäíèé õóâüä àìüñãààäàõ ãýæ ÿðèõààð þóí ò¿ð¿¿í ç¿ðõòýé õîëáîí îéëãîõ íü áèé. Ýñâýë òàðãàí õ¿í èõ àìüñãààääàã ãýõ îéëãîëò ÷ áàñ áàéäàã. Òýãâýë áèäíèé õóâüä õàìãèéí îëîíòîé òîõèîëäîõ ýìãýã àìüñãàë áîë àìüñãààäàëò þì áàéíà ãýæ õýëæ áîëîõ íü. Àìüñãààäàõ ¿åä àìüñãàëûí äàâòàìæ, äàëàéö ººð÷ëºãäºõèéí çýðýãöýý àìüñãàë áà÷èìäàõ øèíæ èëýðíý. ªºðººð õýëáýë àìüñãààäàëò áîë öóñàíä õ¿÷èëòºðºã÷ áóóð÷, í¿¿ðñòºðºã÷ èõýññýíòýé õîëáîîòîéãîîð àìüñãàëûí òºâ öî÷èðñîíîîñ ¿¿ñäýã àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ôèçèîëîãèéí óðâàë þì. Àìüñãàë ò¿ðãýññýíòýé õîëáîîòîé óóøèãíû áàãòààìæ, àøèãò ¿éë àæèëëàãàà áóóðäàã. Àìüñãààäàëòûã èíñïèðàòîð áà ýêñïèðàòîð ãýæ 2 àíãèëäàã áºãººä èíñïèðàòîð àìüñãààäàëòûí ¿åä àìüñãàëûí çàìä íàðèéñàëò ¿¿ññýíòýé õîëáîîòîé àìüñãàë àâàëò ñààäòàé, óäààí áîëäîã áîë ýêñïèðàòîð àìüñãààäàëòûí ¿åä óóøèãíû óÿí õàòàí áàéäàë àëäàãäàí àìüñãàëàõ òàëáàé áàãàññàíòàé õîëáîîòîé àìüñãàë ãàðãàëò íü ñààäòàé óäààí áîëäîã. Äýýðõ õî¸ð õýëáýð íü õàâñàðñàí áàéäëààð òîõèîëäîæ ÷ áîëîõ þì áàéíà.
Íàéòààõ ãýæ þó âý? Ýíý íü íýã ¸ñíû ðåôëåêñ áºãººä íàéòààõ ðåôëåêñèéí á¿ñ íü õàìðûí õºíäèéí ñàëñò á¿ðõýâ÷èíä áàéäãààðàà õàíèàõààñ ÿëãàãääàã. Íàéòààõ ðåôëåêñ íü õàìðûí ñàëñò á¿ðõýâ÷èéí ðåöåïòîðóóä öî÷ðîñíîîñ èìïóëüñ ãóðâàëñàí ìýäðýëèéí ñàëààãààð óðòàâòàð òàðõèí äàõü àìüñãàëûí òºâèéã öî÷ðîîæ íóãàñíû ºìíºõ ñàëààãààð õºäºëãºõ ìýäðýëæèë õèéæ àìüñãàëûí áóë÷èíãóóä àãøèí, óóøèãíû äîòîðõè äàðàëò èõýñ÷, íàéòààëò ¿¿ñäýã.
Öýð ãàðàõ ãýæ þó âý? Ýíý íü àìñãàëûí çàìààñ ÿëãàðäàã ñàëñ þì. Ãóóðñàí õîîëîéí öýð ñàëñòàíä ÿëàíãóÿà íîãîîí öýðýíä áàêòåð, ëåéêîöèò ìàêðîôàãààñ ãàðàëòàé èõ õýìæýýíèé óóðàã çàäëàõ ôåðìåíò¿¿ä áàéäàã. Óóðàã çàäëàõ ôåðìåíò íü òîì ìîëåêóëò óóðãèéí íýãäëèéã çàäàëæ, öýðíèé óðñàõ ÷àíàðûã ñàéæðóóëàõ áà ìèêðîáûí ýñðýã ¿éë÷èëäýã.
Óãààðò öîõèóëàõ ãýæ þó âý? Àëèâàà øàòàëûí ä¿íä í¿¿ðñòºðºã÷ ÿëãàðäàã. Õ¿÷èëòºðºã÷ õàíãàëòã¿é áîë í¿¿ðñòºðºã÷ áóþó óãààðûí õèéã ÿëãàðóóëäàã. Õàðèí áèä ººðèéí àìñüãàëààð õ¿÷èëòºðºã÷èéã àâ÷ í¿ðòñºðºã÷èéã ÿëãàðóóëäàã áàéíà. Áèäíèé àìüñãàëàõ àãààðò í¿¿ðñòºðºã÷èéí õýìæýý èõñýõ òóñàì áèäíèé öóñàíä ýíý õèé õóðèìòëàãääàã. Èíãýñýíýýð öóñàí äàõü õ¿÷èëòºðºã÷, í¿¿ðñòºðºã÷èéí õàðèëöàà ººð÷ëºãäºíº. ýíãèéí ¿ãýýð õýëáýë í¿¿ðñòºðºã÷ èõäñýíýýñ õ¿÷èëòºðºã÷èéí õèéã áàãòààõ çàéã¿é áîëäîã áàéíà. Ýíý òîõèîëäîëä àìüñãàëûí äóòìàãøèëä îðäîã áºãººä áèä ¿¿íèéã óãààðòàõ ãýñýí ¿ãýýð íýðëýæ, ìýääýã áèëýý.
