Д.Цогтбаярын ах Т.Төржаргал: “100-хан ам.доллараас болж миний дүүгийн өнчин тархийг бяц цохисон”
Өмнөд Солонгосын Шин Чоны эмнэлэгт нэгэн Монгол залуу ухаангүй хоёр жил хэвтэж байна. Ажилдаа сайн гэж үнэлүүлж бусдаасаа 100 ам.долларын цалин илүү авсаныхаа хариуд ийн амьд ургамал болжээ. Адилхан хүний газар амьдрах гэж яваа нэгнээ ийм болгочихоод хамт байсан нөхөд нь сураггүй алга болж. Д.Цогтбаярын ар гэрийнхэн хүмүүсээс тусламж хүсч байна.
-Танай дүү гэмтэл аваад хэр удаж байгаа юм бэ?
-Манай дүү бусдын адил амьдралаа залгуулах гээд зуучлах товчооны шугамаар Солонгос улс руу явсан. Зургаан cap болсон уу үгүй юу, нэг орой байж байсан чинь авгай руугаа утасдаад “Би өнөөдөр амарч байна. Манай цуг ажилладаг хүмүүс гараад явсан” гэж байсан. Дараа нь ээж рүүгээ бас адилхан ярьсан байгаа юм. Удаагүй байж байтал оройхон бид нар луу тэндээс яриад л “Цогтбаярын бие нь их муу байна” гэсэн. Тэгээд бид нар их сандарсан. Одоо өвдөөд 2 жил гаран болж байна. Ухаан орохгүй байгаа. Хоёр хүүхэдтэй шүү дээ.
-Хоёр жил ухаангүй байна гэдэг их хүнд гэмтсэн гэсэн үг шүү дээ. Юунаас болоод ийм байдалд орсон юм бол?
-Уул нь хүн амьтантай адилхан архи уугаад явдаг юм биш. Аав ээж нь боловсролтой сайхан улсууд байдаг. Цуг ажилладаг улсууд нь л дарамталдаг байсан байгаа юм. Тэнд очоод 4 cap гаран болж байхдаа бид нар луу ярихгүй юу. Манай дарга нар надад их сайн байна. Хэл сайн сурч байна гээд нөгөөдүүлээ удирдах маягаар намайг байлгаад байгаа болохоор 100 долларын илүү цалин бичээд байна гэж байсан. Бид нар ч баярлаад ажлаа сайн хийгээрэй гэж хэлсэн. Дараа нь нэг ярихдаа намайг 100 доллар илүү авлаа гээд эд нар атаархаад байх юм. Шөнө согтуу ирж олуулаа бөөрөлхөөд байна. Аягүй хэцүү юм аа ямар сайндаа даргадаа хэлээд тусдаа ч байдаг юм уу гэж байсан. Сая интернэтээр цацагдсан юмыг би үзсэн. Тэрэн дээр дэлгүүрийн худалдагч нар ярьж байсан. Цуг байдаг улсууд нь их дээрэлхүү архи дарс уудаг, байнга маргалдаж байдаг хэцүү улсууд гэж байсан. Тэд нар л аягүй бол зодож нүдсэн байх. Тэр унаад гэмтсэн юм биш, гарын тохой энэ тэрийг нь хутгаар нь сийчээд хаячихсан байгаа юм. 100-хан долларын төлөө, тийм мөнгө илүү авлаа гэж хорсоод нэгнийгээ ингэж гэмтээнэ гэж байж болох уу даа. Миний дүү чинь өнчин тархи нь байхгүй болсон хүн шүү дээ. Тэр эмнэлэгт нь зургаан жил хэвтээд ухаан орсон хүн байдаг гэсэн. Бид одоо яахав дээ, бусдын адил ганц нэг жил хэвтэж байгаад ухаан орчих болов уу гэж харж байсан. Тэгсэн чинь одоо бас жаахан тийм болчихоод байна. Аав ээж хоёр нь тэнд оччихсон байгаа. Зардал мөнгөний асуудал хэцүү болчихсон байгаа. Тэр өвчтэй хүнийг чинь зургаан хүний зардлаар авч ирдэг гэнэ. Сая аав нь байраа ломбарданд тавиад явлаа. Тэгээд одоо хоёр жил гаран эмнэлэгт хэвтлээ. Танайх хүнээ ав гэж байгаа. Эмчлүүлсэн төлбөрөө хийчихээд гар гэж байгаа байхгүй юу. Тэр их мөнгийг хаанаасаа цуглуулж өгөх вэ дээ.
-Зүгээр шатнаас унаад өнчин тархигүй болно гэдэг байж болшгүй асуудал л даа. Хамт ажиллаж байсан хүмүүс нь эмнэлэгт хэвтсэнийх нь дараа холбоо барих ч юмуу, эргэсэн үү?
-Ү Жин Бу гэдэг хотод даавууны үйлдвэрт ажиллах 3 жилийн гэрээтэй явсан. Хамт ажилладаг байсан хүмүүс нь тэр явдлын дараа ажлаа хаяад алга болсон байгаа юм. Хоёр эрэгтэй, хоёр эмэгтэй хүн байсан. Тэр дөрөв их ноцтой, нэг л өдөр дөрвүүлээ ажлаа хаяад явчихсан гэж байгаа. Тэгээд тэр эмнэлгийн эмч нар гайхаад байгаа юм. Цуг ажиллаж байсан байж нэгийгээ ингээд ухаангүй байхад нь хаяад явчихдаг, эргэх ч үгүй гэж хэлж байгаа юм чинь. Цогтбаярын эхнэр нь бэртсэнэзс нь сарын дараа Солонгост очсон. Тэгэхэд эхнэр лүү нь залгаад “Цогоогийн бие яаж байна?” гэж асуудаг байсан. Танихгүй, ямар хүн утасдаж байгааг мэдэхгүй “Ухаан ордоггүй ээ” гэнгүүт “за за” гээд утсаа тавьчихдаг байсан гэсэн. Ойр ойрхон тэгж асууж байгаад удалгүй сураггүй болсон. Бид нар тэр хүмүүс санаа зовсондоо утасдаад байна уу гэхээр үгүй л байгаа байгүй юу.
-Анх эмнэлэгт очихдоо ухаантай байсан болов уу?
-Их хүнд байдалд очсон. Эмнэлгийн бараа харахгүй л бол болохгүй байсан. Анх шатнаас унаад байхдаа оройжин тэнд ухаангүй хэвтсэн байгаа юм. Тэгж байхад нь нэг Вьетнам эмэгтэй олоод эмнэлгийн бараа харуулсан байсан. Тухайн үед цус их алдалттай бараг л үхэж байсан.
-Биенийхээ аль аль хэсэгт гэмтэлтэй байна?
-Өнчин тархийг нь бяц цохисон, хоёр гарыг нь хутгаар сийччихсэн байсан. Гар нь оёо тавиулсан учраас байнга дээшээгээ махийсан байдалтай байгаа. Бага тархигүй хүн чинь юм ярьдаггүй юм байна шүү дээ. Нэг ч удаа ухаан ороогүй. Амьд ургамал шиг л болсон.
-Та бүхэн хүмүүсээс тусламж хүссэн байсан. Одоогоор хандив өгч байгаа юм байна уу?
-Эхнэр нь яваад хоёр жил болж байна. 6 настай охин нь цуг байгаа. Эхнэр нь хэл мэдэхгүй, хэнд хандахаа мэдэхгүй. Монголчууд их сайхан юм аа. Бидэнрүү Америкаас ярьж байна, Ирландаас ярьж байна. Ингэж их сэтгэлийн дэм өгч байгаад нь бид их баярлаж байна. Одоохондоо мөнгөн тусламж орж ирсэн юмгүй байна. Гэхдээ хүмүүсийн сэтгэлийн дэм гэдэг үнэхээр сайхан байдаг юм байна. Одоо аав ээж хоёр нь тэнд хүнд байдалд орчихоод ирж чаддаггүй.
-Тухайн үед цагдаад мэдэгдсэн бол сэжүүр олдох байсан байх. Хамт ажилладаг хүмүүс нь яагаад дургүй байсан юм бол?
-Солонгосын цагдаагийн талаас ямар ч арга хэмжээ авсан юм байхгүй. Тухайн үед нь мэдэгдээгүй л дээ. Уг нь мэдэгдсэн бол бас нэг сэжүүр олдох л байсан. Цогтбаяр “Би хөдөөний голдуу улсуудтай цуг байна. Эхэндээ их сайхан ааштай байсан. Цалин буугаад хэдэн төгрөгний бараа хараад ирэхээр ааш зан нь ч эвдрээд, архи уух нь ихдээд хэцүү болдог юм байна. Би хоёр хүүхэдтэй, амьдрах гэж энд ирсэн хүн. Та нартай адилхан ууж идээд байх надад хэцүү байна” гэж хэлдэг гэсэн. Тэгэхлээр нөгөөдүүл нь яг тэр үгэн дээр бас их дургүй байдаг юм шиг байгаа юм. Манай дүү сард нэмэгдэл 100-тайгаа 800 доллар авдаг байсан. Тэд бүгдээрээ нэг онгоцоор хамт явсан хүмүүс. Уул нь иймээ тиймээ юм болсон байдаг бол эмнэлэгт байгааг нь бүгд мэдэж байж ирээд хэлж болно доо. Нэг ч удаа ирэхгүй байгаа нь ноцтой байгаа байхгүй юу. Өөрөө ч ярьж байсан хөдөөний боловсролгүй улсууд мөнгөний бараа харахаараа их хэцүү байдаг юм байна даа гэж. Өөрөө бол 72 оных, хамт явсан хүмүүс нь өөрөөс нь дүү голдуу хүмүүс байсан. Солонгост 30,40-өөд мянган Монголчууд байна. Тэнд ууж идэж байна, хоорондоо зодолдож нүдэлдэж байна гээд зөндөө л юм сонсогдож байна. Манай талаас Солонгосын талтай хамтраад тэр бүгдийг хянаж зохицуулж байдаг байгууллагатай бол тийм юм болохгүй байх.
-Тухайн үед унасан шат нь хүний тархи бяцрахаар өндөр байсан юм болов уу. Монголд ирлээ гэхэд эмчлэгдэх найдварын талаар судалж үзэв үү?
-2 метр гаран л шат байгаа байхгүй юу. Ажлын газрынх нь байшингийн гадна талын шат. Тэр шатаараа дамжиж байр луугаа ордог юм байна л даа. Тэндээс унасан гээд байгаа. Эмнэлгийнхэн нь бол зодуулаад ирсэн гэж бүртгэж авсан байсан. Одоо хүнээ ав, Монгол руугаа очиж эмчлүүл гээд байгаа. Аав нь сая явахаасаа өмнө Хайрула эмчтэй уулзсан. Тэнд хөөтөл нь байж бай, ирсэн хойно нь үзье гэсэн юм хэлсэн байна лээ. Ой ухаан нь сэргэхгүй rap нь гэмтэлтэй байгаа болохоос бусад эд эрхтэн нь зүгээр.
Хэрэв та Д.Цогтбаярт туслахыг хүсвэл
Сөүлийн 99885064, 99296560 утсаар холбоо бариарай.
Хандивын данс: Монгол шуудан банк 10000016450
Б.Ундар
ter baliar novshnuudiig huuchin yildverees ni hayagiig ni avaad haij oloochee baliar yumnuud archaagyi zantai amitadiig barij amiig amiar tuluuluh heregtei shdee haa neg gazar ineed aldaad eryyl saruul hiidegee hiigeed suuj bga daa muusain aluurchid