Сүүлийн үед охид бүсгүйчүүд маань амьдрал, боловсрол, хөгжлийн ялгаатай түвшнээс болоод зорьсон газраа очсон хойноо хүнд байдалд ордог. Хэл, өв соёлыг нь мэддэггүй, нэг л сайхан кинон дээр гардаг шиг бодоод төсөөлөөд очдог. Гэтэл шал өөр орчин тэднийг хүлээж авдаг. Явахаасаа өмнө сайн нягтлах хэрэгтэй. Хамгийн гол нь манай. эмэгтэйчүүд гадаад хүнтэй гэрлэчихвэл ар гэрийнх нь амьдрал дээшилнэ гэж боддог. Гэтэл тэгэх боломжгүй. Яагаад гэхээр Монгол бүсгүйчүүдтэй жуучлалын компаниар дамжуулан гэрлэж байгаа олонх Солонгос хүн дунджаас доогуур орлоготой, хоёр дахь удаагаа гэрлэж байгаа нь таардаг. Дээрээс нь Солонгос өндөр өртөгтэй орон. Тэгэхээр өөрсдийгөө яая гэж амьдардаг хүмүүс эхнэрийнхээ ар гэрийнхэнд мөнгө байнга явуулаад тэжээгээд байх нь боломжгүй зүйл. Мөн зарим нь гаж донтой, зарим нь амьдралынхаа бэрхшээлийг давж чадахгүй эмэгтэйчүүдийг мөнгө олох хэрэгсэл болгогчид байдаг.

Түүнчлэн бүсгүйчүүдэд тулгарч буй асуудал нь гэр бүл цуцлалт байдаг л даа.

-Гэр бүл жуучилдаг хувь хүн, байгууллага олон байдаг. Тэдэнд хэн хяналт тавьдаг вэ?
-Хуульд зөвшөөрөл өгдөг газар тусгагдаагүй. Тиймээс энэ бүх үйл ажиллагааг хууль бус гэж хэлж болно. Жишээ нь "Хос багана" гэдэг төрийн бус байгууллага байна. Үүн шиг олон газрууд байна. Зуучлалын компани болон нөхөр нь болох гэж буй гадаад хүн монгол эмэгтэйчүүдийг бараа шиг үзээд байгаа юм. Энд байхад нь эрүүл мэндийн үзлэгээр орчих, цагдаагийн бичиг авчрахыг шаардсан гэж байгаа юм. Эдгээр бичгийг аваачаад өгөхөөр зуучлагч компани нь буудалд долоогоос 14 хоног хамт байлгадаг байх жишээтэй.

Уг нь Хууль зүйн яаман дээр гэр бүлийн тухайн хуульд өөрчлөлт оруулахаар хоёр жил гаруй яригдаж байна.

-Хүмүүсийн олонх нь охид хүний наймаанд өртөөд гадаад руу яваад байна гэж ойлгодог. Гэтэл эх орондоо энэ төрлийн гэмт хэрэгт өртөж байгаа хүмүүс олон байгааг холбогдох газрын мэргэжилтнүүд хэлж байсан. Энэ асуудлаар танайхаас хийсэн судалгаа байгаа юу?
-Байлгүй яахав. Үүнд ялангуяа насанд хүрээгүй охидууд их өртөж байна. Учир нь тэднийг хилээр гаргахад бичиг баримт зөрчилтэй байдаг болохоор охид гадагшаа гарах нь харьцангуй бага байдаг. Гэтэл нийслэлд тэднийг хууль бусаар ажиллуулдаг нэг хэсэг сүлжээ бий болчхоод байгаа юм. Тухайлбал, Хөдөө аж ахуйн яамны ойролцоо байрладаг газрууд, Зайсанд байдаг "Марка Поло" гээд дурьдаад байвал олон газар байна. Энэ асуудлыг байхгүй болгоход багагүй хугацаа орно.

-Энэ төрлийн хэрэг манайд гарах гол шалтгаанууд таныхаар юу байна вэ?
-Зах дээр эрэлт бий болсон байна л даа. Насанд хүрээгүй охидод арай илүү мөнгө төлдөг, тэднийг хүсэмжилдэг нэг хэсэг манай нийгэмд бий болсон байна. Үүнээс шалтгаалан насанд хүрээгүй охидыг хулгайлдаг, барьцаалдаг, хүчээр биеийг үнэлүүлж мөнгө олдог гэмт хэрэгтнүүд байгаа юм.

-Та жишээ дурдахгүй юу?
-Жижгээ, Пүрэвбат, Манлай гээд нэг хэсэг их яригдсан даа.

-Танайх бусад байгууллагатай хамтран хөдөлмөрийн мөлжлөг, хүний наймаатай холбоотой байж болзошгүй газруудаар шалгалт хийдэг гэж сонссон. Энэ талаар баримттай жишээ дурдахгүй юу?
-Хоёр жилийн өмнө иргэдийн мэдээллийн мөрөөр бид цагдаагийн газар, мэргэжлийн хяналтын газартай хамтран нэгдүгээр хороололд байрлах "Хориотой жимс" нэртэй караокег шалгасан. Гэтэл караоке гэх хэрнээ микрофон байхгүй, урт гурван том улаан шилэн ширээ тавьсан байсан. Тэрнийхээ булан дээр "not for sale" буюу зарахгүй гэсэн бичигтэй байсан. Гайхаад танай ширээг хүн авья гээд байдаг юм уу гэхэд зөөгч нь ширээн дотор нүцгэн охид хэвтдэг юм. Дээр нь хүмүүс хоолоо иддэг гэсэн. Тэд охидыг авъя гээд байдаг болохоор зарахгүй гэж бичсэн гэж байсан. Дээрээс нь тэнд орж байгаа хүмүүс гишүүнчлэлийн гурван төрлийн карттай байдаг юм байна лээ. Алтан, мөнгөн, хүрэл карт. Эдгээр карт ямар учиртай вэ гэдэг нь сонирхол татаж байсан. Нийгэм ийм болоод байгаад хүн рүүгээ чиглэсэн төрийн бодлого үгүйлэгдэж байгаа болов уу гэж би хувьдаа боддог юм.

Аль ч улс орон иргэнээ нэхдэг. Харин манайх хүнээ мартсан нийгэм юм шиг санагддаг. Нийгэм нь хүн рүүгээ чиглэж чадахгүй байгаа болохоор хүнээ гадагш түлхээд байгаа юм. Өнөөдөр тэр биеэ үнэлж байгаа охидод хийх ажил алга байна. Ер нь хөдөлмөрийг зохих хэмжээнд үнэлж чадахгүй байна л даа. Үүнээс болоод нийгмийн бухимдал гэдэг зүйл үүсээд байгаа юм.