Хүүхдийг эхээс дөнгөж төрөнгүүт шууд угаадаг. Гэтэл Азийн зарим орнуудад хүүхдэд эхийн хэвлийнээс гарахад наалдсан ус, салиа нь хүүхдийн биед тустай байгаа учраас 1 -2 хонуулсны дараа цэвэрлэдэг болж байна. Монголчуудын хувьд хүүхэд угаах ёсыг нэр хайрлахаас өмнөхөн хамт хийдэг уламжлалтай билээ.
Эрт дээр үеэсээ монголчууд нялх хүүхдийг заавал гурван бүсээр өлгийдөж ирсэн. Хүухдийн бие, яс нь маш зөөлөн, хэврэг байдгаас ямар ч байдлаар бэхжиж, хувирахад бэлэн ийм үед хүүхдийн гадаад хэлбэр галбир, өнгө зүс хүухдийг өлгийдөх үеийн арчилгаанаас маш их шалтгаална.
Хүүхдийг дээд талаар нь эгц байдалтай тавиад мөрийг нь эгц, гарыг нь хоёр талд нь унжуулж, биед нь зов наалдуулж өлгийдөөд дээд талын бүсээр бүсэлнэ. Харин гарыг дээш, доош татаж өлгийдөж болохгүй. Нуруу нь хэт гэдийвэл хүүхэд толгойгоо дийлэхгүй учраас дээд бүс дээд биеийг нь биежүүлж өгөх юм. Дунд бүс нь доор тавьсан “живх, алчуурыг холхиулахгүй тогтоох, доод болон дээд биеийн тэнцвэрийг барьж өгөх үүрэгтэй. Доод бүс нь хөлийг эгц шулуун байлгаж, хол гараа ходолгож, тийчин живхээ нааш цааш болгох бүх байдлаас хамгаалж, холийг нь шулуунаар ясыг нь бэхжүүлэхэд чухал үүрэгтэй.
НЯЛХ ХҮҮХДИЙГ ЭРХЭМЛЭХ ЁСОН
Цагаан хэл ам хүрнэ гэж үздэг учраас хүүхдийг илт шууд магтдаггүй ёс бий, Хүүхэд айж цочих, өвчин зовлон тусах, янз бүрээр бузарлагдах, муу хорлол хүрэхдээ хялбар байдаг тул олон хүний шуугиан, янз бүрийн хатуу үг хэлээс хамгаалж, нэг ёсондоо хүүхдийг төөрүүлэх зан үйл хийдэг. Хүүхэд гурван нас хүртлээ бурхан заяатай, маш сэргэг, ариун байдаг тул эх хүн өглөө болгон 1 хүүхдээ эаяа сайн байлгаж, хиртээхгүйн тулд хүндлэн хайрлахаас гадна хатуу үг хэлдэггүй, янз бүрээр, ёс бусаар ханддаггүй, тааваар нь байлгадаг уламжлалтай.
Ер нь хүүхэд бидний харж үзэхгүй байгаа юмыг, янз бүрийн хүн бусын амьтныг хүртэл харж үздэг. Өөрийн зөн совингоор урд төрлийнхөө авьяас, эд зүйлсийг мартаагүй байдаг учраас энэ тухайгаа зарим нь ярина, хэлнэ, зарим нь зан үйлээрээ илэрхийлдэг. Тэр үеийг нь томчууд “худлаа ярьдаг үе нь байна” гэж авьяас чадварыг нь үл ойшоох, буруутгах, таслан зогсоох маягаар янз бүрээр дарамталж хүүхдийг ичээж, зовоодог нь буруу юм.
Бурхан заяатай гурван насанд нь гэм бүхнийг халдаахгүй, эрдэм болгоныг нь хэвшүүлэн тогтоож, маш сайн хүндэлж, хийсэн үйл, хэлсэн үгийг нь хүлээн зөвшөөрч байхыг ном сударт сургасан байдаг.
НЯЛХ ХҮҮХДИЙН ЦЭЭРЛЭХ ЗҮЙЛ
Хүүхдийн хажууд тамхи татах тэргүүтэн муу үнэр танар, хиншүү хярвас гаргахыг цээрлэдэг. Яагаад гэвэл тэр үнэрийг дагаж янз бүрийн хүн бус идэштэн амьтад цуглардаг. Тэд нялх хүүхдийг айлгаж, цочооно. Мөн нялхсын 15 ад гэж бий. Энэ нь нялхсыг ороож, зовоож, айлгаж, ичээж, оролдож байдаг учраас 15 адын их засал гэх мэт янз бүрийн заслууд манай буддын шашинд бий. Нялх хүүхдийг айлаар авч явахыг тэвчдэг, хувцас хунарыг нь шөнө гадаа хонуулдаггүй заншилтай. Шөне орой хүүхдийг гадагш авч явах бол хамрын хянгыг хөөгөөр зурж халзлаад “Манхан халзан бор туулай боллоо” гэж өхеөрдөн муу юмнаас төөрүүлэн авч гардаг уламжлалтай, Энэ тухай домог хүртэл байдаг. “Нэг эмэгтэй бага хүүхдээ авч гадагш явах хэрэг гараад хүүхдийнхээ хамрыг хөөгөөр халзлан будаад, өөрөө Дара эхийн тарнийг уншаад л яваад байж, Тэгсэн нь замд тааралдсан хүн бусын амьтад “Бор халзан туулай дагуулсан доголон Дара эх явж байна” гэж харсан гэдэг,” Монголчууд хүүхдэд алт мөнгөн эдлэл, тоглоом, хоргой торгон хувцас хунар, гоёл чимэглэл эдлүүлэхийг ерөнхийдөө цээрлэдэг байсан. Учир нь хүүхдийн хэрэглэх юмны тоо гүйцнэ, буян нь дарагдана, нас богиносно гэх мэт гэм гарна гээд хүүхдэд үнэтэй цайтай эд зүйл хэрэглүүлдэггүй байсан. Шинэ дээл хувцас хийж өгөөд шууд өмсүүлдэггүй, арц хүж, гүгэл, цагаан гич гурваар ариутган утаж зохих хэмжээний цээр гаргасны дараа өмоүүлдэг уламжлалтай, Цагаан гич, гүгэлийг эмэнд ч, шашны зан үйлд ч хэрэглэдэг. Хүн өөрийгөө сайжруулбал бурхан болдог,
Хүн өөрийнхөө сэтгэл зүрхийг сайжруулж явдаг сайн заяа, төрөлтэй амьтан юм, Тийм учраас хүүхдийн хүмүүжил яаж тогтох нь ээж аав, хүүхдээ яаж хүмүүжүүлэх, уламжлалт мэдлэгтэй эсэхтэй шууд холбоотой.
|
| |
