Эмэгтэй хүн нэг эргүүтхээрэй эргэцүүлж бодох  чадвараа бүр мөсөн алддаг юм шиг байна. Энийг уншаад над руу битгий дайраарай, яагаад гэвэл эргүү туссан хүнд зориулж бичлээ.

Хөвсгөл аймгийн нэгэн суманд  Батаа эхнэр Цэцгээтэй ханилан сууж хоёр хөөрхөн хүүтэй болж  бусдын адил эгэл даруухан илүүг харалгүй амьдарч байжээ. Хоёр хүү өсөн торниж сургуулийн насанд хүрч хэрэглээ ихэсхийн хирээр олдог орлого нь хүрэлцэхгүй болж амьдралын нөхцөлөө  дээшлүүлэх янз бүрийн бодол Батаагын толгойнд байнга эргэлдэнэ. Ингээд эхнэртэйгээ ярьж зөвлөлдөөд хоёр хүүгээ ээж аав дээрээ үлдээн хилийн дээс алхаж ажил хийхээр санаа шулуудан нутгаа орхин Улаанбаатарт ирж танил нөхдийн зөвлөснөөр Чех улсад ажилчин гаргадаг компанид нэрсээ бүртгүүлсэн ажээ. Хүний санаанд хүрчихээр цалин өгдөггүй хирнээ ирсэн харийнхныг хүнд хүчир ажилд нухлах дуртай шонхор хамартын нутагт зорчих ажлын виз мэдээж саадгүй л гараа биз. Хоёр улсын хоорондох бус хоёр компаны хооронд тохирсон визний бизнес болохоос биш, хүрч ирээд махаа зулгааж, ясаа үйрүүлж байж авах цалингаасаа байр, хоол, даатгал, суутгалаа төлөөд цаана нь үлдэх юмгүйгээ  мэдэрсэн  болохоор бусад  монголчуудынхаа адилаар ахиад өөр юм сэтгэх шаардлагатай болсон тул бас л аяны дөрөөнд хөлөө жийхээс өөр аргагүйд хүрсэн байна. За ингээд Чех улс Шенгэний бүсэд багтдаг болохоор тус улсын визтэй паспортоор Швейцарь улсад зорчиход ямарч төвөггүй гэдэг ойлгомжтой биз дээ. Харин энд ирэхэд хүлээн авчих найз нөхөд, танил талгүй хүмүүс, дээр нь бас хэл усны дутагдал энэ тэрээс шалтгаалаад ажил төрөл эрхлээд явчих боломж нь бага байдгийг мэдээгүй бололтой. Бас нааш нь зүглүүлсэн хүмүүс цагаачлалын газарт хандвал улсаас байр, хоолны мөнгө төгрөг зүгээр өгдөг гэдэг үлгэр уншиж өгсөн болохоор тэд ч тэрхүү заасан замаар л алхсан байна. ( Эндхийн цагаачлалын хуульд 2008 оноос өөрчлөлт орж орогнол хүссэн иргэд өөрийгөө нотолсон биеийн байцаалт  эсвэл түүнтэй дүйцэхүйц бусад бичиг баримтны аль нэгийг өгсөн тохиолдолд асуудлыг авч хэлэлцдэг болсон бөгөөд ийм баримт өгөөгүй гадны иргэд хүлээлгэний буюу өөрөөр хэлбэл нутагт нь буцаах тусгай байранд шууд шилжүүлж буцаах асуудлыг шийдтэл хоолоор өдөрт 3 удаа хангаж , шаардлагатай үед эрүүл мэндийн тусламжинд хамруулдаг болсон гэдгийг мэдээлье. ) Мэдээж манайханд байдаг  хэрэггүй хашир зангаар бичиг баримттай орчихвол дараа нь хэзээ ч гадагшаа зүглэж болохгүй болчихно гэдэг философоор худлаа нэрээр , үнэмшил муутай түүх яриад цагаачид бүртгүүлсэн  боловч мөн л хүлээлгэн рүү шилжүүлэгдэхээс өөр зам тэднийг хүлээсэнгүй. Гэвч одоо Монгол улсын элчин , консулууд маань өөрийгөө нотлох бичиг баримтгүй бол хил нэвтрэх ( хуучнаар цагаан хуудас ) үнэмлэх гаргаж өгөхөө болисон учраас Швейцарь улс хуучин шигээ хэнбүгайн ч хамаагүй зохиосон нэрийг өгөөд танай иргэнийг буцаах гэсэн юм гээд **хүчинддэг** байснаа боличихоод байгаа юм. Тийм болохоор хүлээлгэний танхимд очсон иргэд маань хэдий хэр хугацаатай тэнд байх нь бараг өөрсдөөс нь шалтгаалах болчоод байгаа орчин бүрдээд байгааг дурдая. Ингээд нэгэнт цагаачлалын асуудал бүтэхгүй болсон ч гэсэн орох оронтой, идэх хоолтой хүмүүс хэн нэгнийхээ тусламжтайгаар ганц , хоёр хоногийн ч болов ажил олж хийгээд байх боломжтой бөгөөд бүгд л иймэрхүү маягаар хэд гурван дойлуур хийж цааш нь хурааж байгаа бөлгөө. Яг л ийм замаар Батаа алхаж, амьдралынхаа төлөө зүтгэхээр эхэлж байх энэ үед амьдралд нь мэдээж хэзээ ч төсөөлөгдөж байгаагүй зүйл учрана гэдгийг яаж тааварлах билээ дээ. Хоолны байранд ганц манайх бус дэлхийн өнцөг булан бүрээс ирсэн түмэн жорын үндэстэн байдаг бөгөөд тэдний анхаарлыг зөвхөн монгол бүсгүйчүүд татдаг гэвэл сонин сонсогдож байнуу. Тиймээ, яг тийм гэж ойлгож болно. Бусад орны бүсгүйчүүд ихэнхдээ өөр өөрийнхөө ёс заншлыг илт дээдэлдэг нь харахад андашгүй бөгөөд бусдаас айж ичих, санаа зовохыг мэдрэхээ байсан ардчилсан монголын чөлөөт эрхтэй цөөн тооны хэсэгхэн завхайчуудаас болж нийт монгол хүүхнүүд лалын шашинтны сонирхолыг хамгийн түрүүнд татдаг юм. Лалын орны бүсгүйчүүд хатуу ёс, дэг жаягтай учраас хэн нэг нь тэднийгээ оролдож өөртөө нүгэл хураах эсвэл ах дүүд нь амь насаа алдах аюул нүүрлэдэг болохоор мусульман шашинтнууд зөвхөн гадны хүүхнүүдийг сонирхдог бөгөөд тэдний урхинд монгол охид  бүсгүйчүүд тун амархан орно. Үүний нэг тод жишээ нь Батын эхнэр Цэцгээ ажээ. Нөхрийгөө олсон ганц хоёр хоногийн ажилдаа явсан хойгуур лалын шашинт негр, тодруулбал Сомали улсаас дүрвэж ирсэн дээрэмчин , алуурчин нь мэдэгдэхгүй нэг пад хар арьстантай явалдсан байгаа юм даа. За дүүрч, нэг явалдсан гээд хэн нэгэнд хэлэхгүй өнгөрий гэтэл бүр эр нөхрийнхөө хажууд илт завхайрч эрээ цээрээгээ алдаж эхлэв шүү, завхай  чинь. Ийм л бузар амьтныг бодохоор бөөлжис хүрч үзэг цаас нийлүүлж сууна даа. Олон монгол байдаггүй ч гэлээ тэр болгон таарч танилцах зав гарахгүй явсаар санаандгүй энд амьдардаг нэг танил маань танихгүй нэгэн монголтой хамт явж байхад нь таараад мэнд ус мэдэлцээд хэд гурван үг солисон юм. Өөрийгөө танилцуулаад ирээд удаагүй байгаа , ард үлдсэн хүүхдүүдээ санаад, бас ээжийнх нь бие тааруу байгаа болохоор буцах гэж байгаа юм гэсэн тэр залуу Бат маань байсныг хожим мэдсэн юм. Бага зэрэг халамцуухан , идэж буй хоолондоо ямарч шимтсэн шинжгүй, нүднийх нь цог буурсан, хэлж ярьж байгаа нь ямарч сүр сүлдгүй болсон түүний харц, хоолой хоёр одоо ч сэтгэлээс минь гараагүй байна. Ийм л нэг жирийн сайхан монгол эр маань 10 орчим жил ханилсан ханиа харийн хүнд  алдчихаад сэтгэлдээ дийлэхээргүй гуниг тээгээд нутагтаа буцсансан. Эх хүний нинжин сэтгэлээ гээсэн эргүү эхнэр нь одоо негрээ сугадаад бохио зажлаад дээгүүр хараатай алхаж явна энэ хавьд. Aмьтны хүрээлэнд нэг жил хашчихвал эр сармагчинд наалдаад банан идээд сууж байх шулам байна . Монгол эрийн боожгоон дундаж 12 оос 15 гэдгийм, африк тивийнхэн 3 см илүү бичигдгийн. Тэрнийг нь амсаад үзээгүй юмаа үзэж учраагүй хайр гэж эндүүрч явна даа, хөөрхий.  Унжиж явдаг улаан мах амьдралыг залдаггүй юм, уураг тархи нийлж байж хорвоог дуусгадаг гэж хэлмээр санагдчлаа. Нутаг руу дагаад яваарай, тэнд нь очоод зовлонгын тогоо руу үсэрч орсноо ойлгосон ч оройтноо, хөө. Монголд бол чиний сүнс ч хэрэггүй. Дашрамд хэлэхэд Батаа маань дажгүй шүлэг зохиогоод биччихдэг гэж сонссон, сураглаж байгаад нэг шүлгийг нь олоод нэмж оруулнаа. Xoёр хүүдээ сайн ээж олоорой, сайхан сэтгэлтэй бүсгүйчүүд зөндөө ш дээ Батаа. Чамайг хүүхдүүдтэй чинь хамт алтан нарны туяа дандаа гийгүүлж явахыг үнэн сэтгэлээсээ ерөөе! 

 Жич :Хүн гэдгээр нь хүндэтгээд нэр усыг нь нууцлав.