Охид эмэгтэйчүүд сүүлийн үед тураах эм бэлдмэл ихээр хэрэглэх болсон. Жин хасч, турах хүсэлдээ хөтлөгдөн, эрүүл мэндээрээ хохирсоор. Тухайлбал БНХАУ- аас ганзагын наймаачдын оруулж ирж байгаа "Мезо", "Лида" зэрэг хямд үнэтэй эмүүд нь тархины эд эсийг дарангуйлж, хоолны дуршилгүй болгож тураадаг. Өөрөөр хэлбэл, эмгэг процессоор жин алдуулдаг аж. Манай урд хөршөөс наймаачдын оруулж ирэн худалдаж буй тураах бэлдмэлд хордсон охин манай сонинд хандаж сэрэмжлүүлэх зорилгоор яриа өгснийг уншигч танд хүргэе.

-Хаанаас ямар эм худалдаж авч уусан юм бэ, нүүрний хэсгийн булчин чинь татчихсан гэв үү?
-Би Монгол-Солонгосын хамтарсан коллежид суралцдаг. Өнгөрсөн зуны амралтаар нэлээд жин нэмсэн юм. Түүндээ санаа зовоод тураах эм бэлдмэл гадуур хайж эхэлсэн. Уг нь бүх эмийн санд дээрх бэлдмэлийг зардаг юм билээ. Ихэвчлэн хятад улсаас орж ирсэн гэдэс цэвэрлэх цай, /бейчишень/ байдаг.

Миний хувьд арай хямд үнэтэй эм хэрэгтэй байсан болохоор найзынхаа зөвлөснөөр зарын сонин худалдаж авсан. Дээрх сонин дээр үр зулбуулах болон тураах эм бэлдмэл худалдах тухай зар байсан. Тэгээд л зарын дагуу утасдаж хятад улсын "Лида" хэмээх эмийг худалдан авч ууж эхэллээ. Тэр эмийг хэрэглэж эхэлснээс хойш хэсэг хугацааны дараа нүүрний хэсэг татаад, муруй болсон. Надад эм худалдсан хүн 40 орчим насны эмэгтэй байсан шиг санагдаж байна. Хятад улсаас дээрх эмийг оруулж ирдэг гэсэн. Миний нүүрний хэсэг таталт өгсний дараа эмчид очиж үзүүлсэн. Одоогоор ходоодны салст гэмтсэн, эмний хордлоготой, тархины эд эс цочирсон гэсэн оноштой эмчлүүлж байгаа.

-Эм худалдаж авсан эмэгтэйнхээ гэрийн хаяг, утасны дугаарыг мэдэх үү. Дахин холбогдсон уу?
-Тухайн үед утсаар яриад уулзах газраа товлосон юм. Тэр эгч Баянгол дүүргийн нутаг дэвсгэр шинэ гэмтлийн эмнэлгийн хойд талын автобусны буудал дээр хүрээд ир гэсэн. Би тэр газар нь очиж уулзаад эмээ худалдаж авсан. "Шуурхай зар" сониноос утасны дугаарыг нь авч холбогдсон болохоор гэрийн хаягийг нь мэдэхгүй.

-Хэдэн төгрөгийн үнэтэй, ямар нэртэй эм байсан юм бэ, ууж байх үед чинь хор нөлөө нь хэрхэн мэдрэгдэж байв?
-"Лида" гэдэг нэртэй 100 мянган төгрөгийн үнэтэй тураах эм худалдаж авсан. Хятад бичигтэй болохоор хэзээ хаана үйлдвэрлэсэнийг нь мэдэх боломжгүй юм билээ. Тэр үед миний мэдэхээр нэлээд олон эм авчирч үзүүлсэн. Дээрх эмийг худалдаж авч уусан эхний гурван өдөр дотор муухай оргиод, толгой эргээд, ямар ч хоол идэх хүсэлгүй арав гаруй хоносон. Нэг өглөө боссон чинь нүүрний хэсэг татаад муруйчихсан босч ирдэг юм байна. Тэр даруйдаа эмчид хандсан.

Одоо эмчилгээ хийлгэж байна. Охид эмэгтэйчүүдэд хандаж хэлэхэд мөнгөөр битгий өвчин худалдаж аваарай. Зарын дагуу битгий тураах бэлдмэл авч уугаарай. Тэрхүү эмүүд хил гаалиар нууцаар орж ирдэг, ямар ч чанарын баталгаагүй хор байдаг юм байна. Би бүр биеэрээ туршиж үзлээ. Би одоо юу ч хийж чадахгүй, эмчилгээ хийлгэж байгаа. Өөрийгөө толинд харахаар сэтгэл санаа хямраад үнэхээр хэцүү байна.

Дээрх охины эм худалдаж авсан эмэгтэйн гар утас руу холбогдлоо. Түүнээс тураах эм худалдаж авах тухай саналаа хэлэхэд тэрбээр маш хурдан зөвшөөрөв. Утсаар холбогдсноос хойш 20 гаруй минутын дараа түүнтэй уулзлаа. Эх сурвалжийн хэлснээр 40 гаруй насны эмэгтэй хүрч ирэн тураах бэлдмэлийнхээ талаар дэлгэрэнгүй тайлбарлаж өгөв. Дээрх эмэгтэй эмүүдээ Хятад улсын Эрээн хотын "Мэншинь" гэдэг эмийн сангаас худалдаж авдаг гэнэ. Энэхүү эмэнд ямар нэгэн чанарын шаардлага хангасан бичиг байдаггүй аж.

Тэрбээр, 10000-85000 орчим төгрөгийн үнэтэй хэд хэдэн төрлийн тураах бэлдмэл худалддаг тухайгаа хэлсэн юм. Тэрхүү эмэгтэйд бид түүнээс урд нь эм худалдаж авсан охин хордсон тухай хэлэхэд тэрбээр "Би худалдаагүй "хэмээн сандарч машиндаа суун одлоо. Цөөн хэдэн бор төгрөгийн ашиг хонжоо хайсан худалдаачид охид эмэгтэйчүүдийн турах, гоо сайхан болох гэсэн хүслийг нь овжноор ашиглан хямд үнэтэй ямар ч чанарын баталгаагүй тураах эм бэлдмэл хил гаалиар оруулж ирэн худалдаалж байгааг мэргэжлийн байгууллагууд анхаарч үзэх хэрэгтэй байна.