Бvсгvй хvний итгэл сэтгэл дээр тоглож, бvлтгэрхэн vрээ орхиод зуларч одсон эрчvvдийг яалтай- Эр хvн гэдэг айл гэрийн ноён нуруу, алаг vрсийн гэрэл гэгээ нь билээ.
Аав, ээж хоёр эзгvй vед гэр эзгvйрээд нэг л уйтгартай байдаг. Хэсэгхэн хугацааг ч тэдэнгvйгээр єнгєрєєх бэрх шvv дээ. Хvvхдээ тэвэрсэн аавууд, ач зээгээ тойруулсан євгєд гээд энэ л дvр зураг жирийн нэг монгол айлын амьдрал. Саяхан нэг хvнтэй ажил хэргийн шалтгаанаар уулзсан юм. Та эцэг, эхээ танилцуулаач гэхэд дуугаа хурааснаа "Би аавыгаа мэдэхгvй ээ" гэлээ. Тэрээр одоо 30 гаран настай. Энэ л vг сэтгэлд нэгийг шивнэж, олон зvйлийг бодогдуулав: Хvмvvс яагаад хvvхдээ хаяад явдаг юм бэ. Насан туршдаа аавыгаа мэдэхгvй єнгєрєх гунигтай тvvх улам бvр олшроод байх шиг. Бид vvнийг киноноос ч тєвєггvйхэн олж харж болно. Арга ч vгvй биз. Кино бол амьдрал ы н тусгал учраас л тэр. Ер нь энэ асуудал ганцхан манай оронд ч биш, єєр одон орны хєндvvр сэдэв гэдэгтэй бvгд санал нэгдэх биз ээ. Эрчvvдийн орхиод явсан орон зай нь эмэгтэйчvvдэд "Єрх толгойлсон эмэгтэй", бяцхан vрсэд нь "Эцэггvй хvvхэд" гэсэн тодотгол vлдээдэг. Улаанбаатар хотод єрх толгойлсон 23.3 мянган эмэгтэй бий гэсэн тооцоо гарчээ. Тvvнчлэн 2007 оны байдлаар хvvхэд тєрvvлсэн эхчvvдийн 20.9 хувь буюу 4722 нь гэр бvлгvй эмэгтэйчvvд байсан аж. Энэ бvхний цаана гэр бvл салалт байгаа нь мэдээжийн хэрэг. Сvvлийн vед гэр бvл болоогvй хvмvvс хvvхэд тєрvvлэх нь нэмэгджээ.
Улаанбаатар хотын нийт єрхийн 11.9 хувь буюу 27930 гаруй єрхийг гэрлээгvй хvмvvс толгойлж байгаа аж. Тэдгээрийн дийлэнх нь эмэгтэйчvvд байгаа юм. Энэ бол аюулын харанга ойртсоны жишээ. Vvнд нийгэм чамгvй vvрэг гvйцэтгэсэн. Харь орныг зоригсодын дийлэнх нь эрчvvд байдаг. Vvнээс улбаалан сvvлийн vед гэр бvл салалт урьд ємнє байгаагvйгээр нэмэгдсэн. Єнєєдрийн байдлаар гэр бvл цуцлалт хотын хэмжээнд 10 жилийн ємнєхєєсєє бараг гурав дахин нэмэгдсэн vзvvлэлттэй байна. Салалт нэмэгдсэнээр єрх толгойлсон эмэгтэйчvvдийн тоо эрc нэмэгджээ. Єєрєєр хэлбэл 2004 онд єрх толгойлсон эмэгтэйчvvд 4000 хvрэхгvй байсан бол 2007 оны байдлаар 23.3 мянга болтлоо єссєн байна. Яг єнєєдрийн нарийвчилсан судалгаа гараагvй ч энэ тоо буурсан гэх баталгаа байхгvй. Харин ч улам нэмэгдсэн болов уу. Тэгвэл энэ хугацаанд хагас єнчин хvvхэд 12400 гаруй болж бас л нэмэгджээ.
Сvvлийн vед тєр засгаас явуулж буй бодлого єрх толгойлсон эх, эцэггvй хvvхдийн тоог нэмэгдvvлэхэд нєлєєлсєн гэхэд хилсдэхгvй. Ядуу хvнийг тавласан мэт санагдах шинэ хvvхдийн 100 мянга, cap бvрийн гурван мянга, улирлын 25 мянга гэх мєнгє. Эдгээр мєнгийг єгч эхэлснээс хvн амын єсєлт эре нэмэгдсэн байдаг. Хєгшчvvл ийн ярьдаг болжээ. Хvний мєс чанар муудлаа гэж. Нээрээ ч юм болов уу гэсэн бодол тєрнє. Учир нь охид, бvсгvйчvvдийг мэхлэн хvvхэдтэй болгоод зугтах залуус олширчээ. Тэд энэ бvх vйлдлээ хаацайлахын тулд нийгэм рvv чихнэ. Нийгэм гэдэг чинь хvмvvс л учраас бид яагаад ингэж єєрчлєгдєнє вэ.
Єнєєдєр голсон vр тань насан туршдаа танд гомдож явна гэдгийг бодсон уу. Нэг хvн надад ярьж байсан юм. "Хvн залуудаа тоомжиргvй явдаг. Насан туршдаа эцгээ хайсан vр чинь сайхан ч бай, муухай ч бай аавыгаа нэг харахсан гэж хvсдэг" хэмээж билээ. Аав, ээжтэйгээ хєтлєлцєн алхах vеийнхэңдээ тэд атаархана. Тоомжиргvй хєлхєх олны дундаас эцгээ эрсэн гэнэн харц биднийг ээрч байдгийг хэлж мэдэхгvй. Бусдад адлагдан, аавдаа орхигдсон гээд амьдралын ємнє тэрээр ганцаардана. Эцэг таны орон зайг хэн ч хэзээ ч нєхєхгvй гэдгийг бодоод нэг vзээрэй. Таны голоод явсан хvvхэд хэн нэгний дагавар хvvхэд гэж хэлэгдэн, хатуу гар, хараа хяналтын дор тарчилна. Энэ зам хичнээн олон хvний амьдралыг буруу тийш нь эргvvлеэн бол гэхээс сэтгэл еэмэрмээр. "Яадаг юм. Би эцэггvй хvн", "Ээж бид хоёрыг орхиод явсан тvvнээс заавал єшєєгєє авна" хэмээсэн хvvгийн бодол тvvнийг сайн сайхан амьдрал руу татна гэж vv.
Монголчууд аавын тvшгийг Алтай, Хангайтай зvйрлэдэг нь санаандгvй хэрэг биш. Элэг бvтэн амьдрал гэж ээж аавтайгаа байхыгхэлнэ. Энэ бол энэ насны их хувь хишиг. Бvтэн сэтгэл, зєв хvн болж тєлєвших нь чухамдаа ийм л эєрvv амьдралаас vvдэлтэй. Хувь тавилан тэр бvр тэгш байдаггvй ч манайд эцгийн хайр, алганых нь амтыг мэдрэлгvй єсч байгаа ирээдvй vеийнхэн дэндvv гэмээр олширчихож. Бvсгvй хvний итгэл сэтгэл дээр тоглож, бvлтгэрхэн vрээ орхиод зуларч одсон эрчvvдийг яалтай. Хvн тєрсен vрээ байтугай нохойн гєлгийгч ингэж орхидоггvй байсан цаг саяхан сан даа. Социализмын vед эцэг тогтоох ажлыг зохион байгуулдаг байж. Тэгээд говийн нэгэн суманд эцэг тогтоох болжээ. Нэг эмэгтэй хэдэн хvvхдээ дагуулан ирж, эцгvvдийг нь нэрлэж гэнэ. Гэтэл нэг хvvхдийнхээ эцгийн нэрийг хэлэх гээд тvгдрээд байна гэнэ. Vнэндээ бол тэнд байсан сумын дарга эцэг нь байсан юмсанж. Энэ байдлыг ажсан мєнєєх дарга за за эзэн олдохгvй бол над дээр биччих гэсэн гэдэг. Хэдийгээр шог яриа ч бодит амьдралын тусгалыг ямар нэг хэмжээгээр илэрхийлээд байх шит. Амьтад хvртэл зулзагаа харамлан эргэн хургаж хоргоддог юм билээ. Харин хvн Та яагаад эргэж ч харалгvй одно вэ.