Үнэг ба усан үзэм

Өлссөн үнэг боловсорч гүйцсэн жимсээ дааж ядан саглайх усан үзмийн бутыг харжээ. Тэгээд доор нь очоод хичнээн цоройсон ч үзэмнээс авч чадсангүй. Арга буюу өөр идэх юм хайн цааш одохдоо:

-Энэ үзэмнүүд ч шал ногооноороо байна даа гэж бодлоо. Иймэрхүү явдал хүнд ч тохиолддог доо. Зарим нь авьяас чадалгүйгээсээ болоод амжилтад хүрээгүй байж тухайн нөхцөл байдлыг л буруутгадаг биш үү?

Загасчид

Загасчид тороо татаж авав. Тор нь даагдамгүй хүнд байжээ. Ийм хүнд байгаад тэд “Их олз омог олох нь” хэмээн баярлаж, тороо эрэг дээр арай чүү гаргацгаав гэнэ. Гэтэл торонд загас тун цөөхөн, ихэнхдээ лаг шавар, чулуу байх нь тэр. Загасчид маш их цухалдаж, хоосон горьдсондоо сэтгэлээр унацгаав. Харин тэдний дунд байсан нэгэн өвгөн:

-Зүгээр дээ, нөхөд минь. Баяр хөөр, уй зовлон хоёр эгч дүүс шиг ойр  шадар байдаг юм. Бид хичнээн их баярлана, яг тэр чинээгээрээ л халаглахад хүрдгийг одоо мэдэж авлаа шүү дээ гэжээ.

            Тэгэхээр бид ч гэсэн, амьдрал хаашаа ч эргэж болзошгүйг ухаарч, амжилтдаа омогшиж хөөрөлгүй явах хэрэгтэй байх нь. Хамгийн сайхан өдөр ч орой тийшээ шуурдаг шүү дээ. 

Өвгөн, эрлэгийн элч хоёр

            Нэг өвгөн мод цагаалж түлээ хийчихээд ойгоос буцаж явав. Өчнөөн хол зам туулах ёстой байж л дээ. Тэр яваад л байж, яваад л байж. Сүүлдээ ч эрхгүй ядарч, ингэж үйл тамаа цайж амьд явж явснаас үхэх юм сан гэж боджээ. Өвгөний бодлыг мэдсэн эрлэгийн элч зам дээр нь гарч ирээд:

            -Чи намайг яах гэж дуудаа вэ? гэсэнд өвгөн:

            -Өө, чамаар энэ түлээгээ л зөөлгөх гэсэн юм гэж сандран хариулав аа. Хэн ч хичнээн ч зовлонтой байлаа гэсэн, амьд л явах дуртай ажээ.

Мэлхийнүүд

            Амьдарч байсан намаг нь хатахад хоёр мэлхий шумбан наадаж болох газар хайн явжээ. Тэгтэл өмнө нь худаг тааралдсанд нэг нь бодож эргэцүүлсэн ч үгүй шууд харайн орж, цэнгэг усанд булхан баяслаа. Харин нөгөө мэлхий:

            -Хэрвээ эндхийн ус ширгэж хатах юм бол яаж бид наад худгаас чинь гарах билээ? хэмээв. Эл ёгт үлгэрээр биднийг юу ч бодож тунгаалгүйгээр бүү хий хэмээн сургамжилж байна.    

 Нийтийн тооллын өмнөх VII-VI зуунд амьдарч байсан, Фригийн төрлөх иргэн, хувь заяаны эрхээр боол явсан хүн юм.   

      Нэг удаа Эзопыг худалдахаар зах дээр аваачиж л дээ. Боолууд юу чаддагаа өрсөлдөн ярьж, өөрийгөө үнэд оруулж байх юм гэнэ. Эзопын ээлж болоод “Чи юу чаддаг вэ?” гэж асуухад: -Юу ч чададхгүй ээ. Наадуул чинь нэрлэсээр байгаад надад хэлэх юм үлдсэнгүй. Эд байхад надаар яах гэсэн юм бэ? хэмээсэн байна. Нэгэнтээ эзэн нь явуут дундаа шээж байхыг хараад Эзоп: -За хөөрхий, бид ч гүйдэл дундаа морь харж сурахгүй бол горьгүй нь дээ гэж шогширсон гэнэ.

            Энэ тооллын өмнөх 600 оны үеэс мэргэн ухаантай хэмээн олонд үнэлэгдэх болсон түүний тухай анх V зууны түүхч Херодот мэдээлсэн юм. Эзоп хар бор ажилд муу, тультраа, айн ширвэдмээр эвгүй төрхтэй хүн байсан гэдэг. Эзоп 400 орчим ёгт үлгэр бичсэн агаад Самос арал дээр аж төрдөг Иадмон гэгчийн боол явсан.

            Эзопын үлгэрүүдээс монголчууд эртнээс нааш хэлэлцсээр ирсэн нь сонирхол татдаг бөгөөд түүний хосгүй цэцэн ухааныг харуулсан зарим бэсрэг ёгт үлгэрүүдээс дээр толилуулсан билээ.