Бичлэгийн тоо 372
Ам.долларын ханш сүүлийн өдрүүдэд багагүй нэмэгдэж байна. Өнөөдөр л гэхэд Монголбанкнаас зарласан албан ханш 1370,7 төгрөг /2011.12.09/ байгаа юм.
Энэхүү ханшийн өсөлт болон цаашид төгрөгийн ханшийн талаар өнөөдөр болсон Монголбанк, хэвлэлийнхний уулзалтын үеэр Монголбанкны Валют, эдийн засгийн газрын Төлбөрийн тэнцлийн статистик, судалгааны хэлтсийн захирал С.Болдоос дараах тодруулгыг сэтгүүлчид авсан юм.
-Ирэх жил 20-р тогтоол шиг зүйл гарч магадгүй гэсэн яриа гадуур тархсан. Үүн дээр дахин тайлбар хийхгүй юу?
-Тийм зүйл огт байхгүй. 20-р тогтоол гарсан үеийн эдийн засгийг бид одоогийнхоо эдийн засагтай харьцуулах хэрэгтэй. Тухайн үетэй харьцуулахад манай эдийн засаг илүү сайжирсан. Худалдаа өргөжин тэлсэн байна. Монгол улсын хэмжээнд орж ирж байгаа урт мөнгөний хэмжээ нэмэгдсэн. Энэ бүгдээс харахад 20-р тогтоол зүйл дахин давтагдахгүй.
Гол нь юуг анхааруулах хэрэгтэй вэ гэхээр иргэд буюу санхүүгийн захад оролцож байгаа хүмүүс маань өөрсдөө зөв хүлээлттэй байх хэрэгтэй.
Төгрөг, валютын харьцах харьцаа гэдэг нэг чигийн урсгалтай зүйл биш юм. Та бүхэн санаж байгаа байх. 2010 оны эхээр иргэд Монгол улсад маш их хэмжээний валют ороод ирэх юм байна гэсэн хүлээлттэй болчихсон байсан.
Оюутолгой, Тавантолгой эргэлтэд ороод төгрөг учиргүй чангарах юм байна гэж хүлээж хүн болгон төгрөг рүү хөрвүүлж байсан. Энэ бол хэт өөдрөг үзэл байсан. Гэтэл өнөөдрийн байдлаар эдийн засаг тэлэхийн хэрээр манай импортын хэрэгцээ шаардлага нэмэгдэж ирсэн. Импорт нэмэгдэх тусам манай тээвэр, үйлчилгээний зардал нэмэгдээд эхэлдэг. Энэ хэрээрээ валют их хэмжээгээр гадагшилж байна.
-Өнөөдрийн байдлаар ам.долларын ханш 1370.70 төгрөг болоод байна. Үүнийг улирлын чанартай гэж ойлгож болох уу?
-Энэ ойлгомжтой. Богино хугацааны, улирлын чанартай валютын эрэлт нийлүүлэлтээсээ давсан байна. Арваннэгдүгээр сар гарсаар нефтийн хэрэгцээ шаардлага нэмэгдэж эхэлсэн. Хэрвээ та бүхэн санаж байгаа бол нефтийн импортын хэмжээ нэг тэрбум ам.долларыг давсан байх жишээтэй. Дээрээс нь улирлын цаг үеэ дагаад хүмүүс их хэмжээний хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн импортолж байна. Мөн нэг томоохон жишээ дурьдвал, автомашины импорт гэхэд “Эрдэнэт” үйлдвэрийн зэсийн экспортын орлогоос давсан байх жишээтэй.
Энэ үзүүлэлтүүдийг хараад байхаар бид маш их зүйлийг хэрэглэж байна гэсэн үг. Эдгээрээс болж ханшид өөрчлөлт орж байна. Гэхдээ үүнийг 2008 онтой харьцуулж болохгүй. Тухайн үетэй харьцуулахад ханш тогтвортой байна. Богино хугацааны үзэгдэл гэж хэлж болно.
Монголбанкнаас дуудлага худалдаа хийж ханшийг тогтворжуулах зохицуулалтыг хийж байна.
-Хөгжлийн банк бонд гаргахаар болсон. Түүнчлэн сонгуулийн жилүүдэд ханшид багагүй өөрчлөлт ордог. Тэгэхээр ирэх жил валютын ханшид дээрх хоёр үйл явдал яаж нөлөөлөх бол?
-2008, 2012 оныг харьцуулах хэрэгтэй. Гадаад худалдааны бүтэц, орж ирж байгаа валютын бүтцээ тус бүр харах хэрэгтэй. 2010, 2011 оны хувьд Монгол улсад урт хугацааны санхүүжилт их хэмжээгээр орж ирсэн. Тэгэхээр ирэх жилийг 2008 онтой харьцуулах боломжгүй юм.
Хөгжлийн банкны тухай яригдаж байна. Тэдний гаргах бондны эх үүсвэрийг дотоодын эдийн засагт оруулж ирлээ гэхэд энэ нь төгрөгт хөрвөхгүй бол ханшид нөлөөлөхгүй. Харин төгрөгт хөрвөх тохиолдолд нөлөөлнө. Түүнээс одоогоор нийт дүн нь мэдэгдэж байгаа ч яг эдийн засагт ямар өөрчлөлт авчрах талаар тодорхой мэдээллийг бидэнд өгөөгүй байна.
-Хасбанк энэ онд багтаад 300 сая ам.долларын бонд Сингапурын хөрөнгийн бирж дээр гаргах гэж байгаа гэсэн. Энэ бас нөлөөлөл байх болов уу?
-Арилжааны банкууд чадваржих зорилгоор гадаадаас санхүүжилт татаж болно. Үүнийг Монголбанк дэмжиж байгаа. Дээрээс нь тодорхой компаниуд IPO хийх гээд төлөвлөсөн байна. Ихэнх нь томоохон уул, уурхайн компаниуд IPO хийхээр төлөвлөж байгаа. Тэгэхээр энэ хөрөнгө өөрөө импорт байдлаар эргээд зарцуулагдахаар ханшид нэг их нөлөөлөхгүй. Харин төгрөгт хөрвөх тохиолдолд буюу Монгол улсын дотоод зах зээлээс үйлчилгээ, бүтээгдэхүүн авах тохиолдолд төгрөг болж манай ханшид өөрчлөлт орж болно. Төгрөгт хөрвөсөн тохиолдолд манай ханш илүү чангарна гэсэн үг шүү дээ.
-Гадаадын банкуудыг Монголд оруулж ирэхэд танайх дэмжлэг үзүүлнэ гэж байсан. Одоогоор манай улсад ажиллах санал тавьсан гадаадын арилжааны банк байна уу?
-Төв банк үүн дээр тодорхой зарчим барьж ажиллаж байгаа. Хэд хэдэн банк манай нөхцөл байдлыг судалж байна. Ажил, хэрэг болох талаар ярихад бага зэрэг эрт байна.
-“Эрдэнэс Тавантолгой” IPO хийхээр ханш мөн өөрчлөгдөх үү?
-Энэ талаар тодорхой мэдээлэл Монголбанкинд байхгүй байна. Дээр ярьсанчлан Монголд энэ мөнгө орж ирээд ямар зориулалтаар ашиглагдах вэ гэдгээс л бүх зүйл шалтгаална. Зүгээр валютаараа байж байхад ханшид нөлөөлөхгүй шүү дээ. Ер нь ханшийн талаарх таамаглалыг Монголбанк олон нийтэд мэдээлэх эрхгүй юм.
Ч.Болортуяа
www.mglclub.com Administrator
- Холбоотой бичлэг :
- http://www.mglclub.com/5551959/98a/trackback
