Цас хуйрагнан шамаргалж, хэд хоног vе vе салхи исгэрvvлсэн бvvдгэр саарал тэнгэр

хэзээ ч онгойхгvй мэт нvvгэлтэн дарж байснаа єнєє єглєєнєєс лагс зузаан vvлс дундаасаа цоорох мэт ярагдан онгойж, “юу билээ энэ чинь” гэмээр євлийн ёлтгор шар нар хэрэндээ бас цооноглох маягтай тусна. Цаг хэдий хатуу ч євлийн нар євєлдєє л дулаан гэгчээр vгvй бас яахав ээ юм юм хєєрхєн бvлээцэж, сэтгэл хvртэл бага гэлтгvй уужрах шиг.
Тас хийсэн жавар тэрvvхэн хугацаанд уярч, сэтгэл дагаад тэрvv бодлын ногт жаахан тавирч, цулбуураа чирэн аюултгvй цаашлахад, он цагийн шар хуудсууд зєєлхєн, алгуурхан эргэсээр нилээд дээх нь vеийн хуудаснаа ирэн зогслоо. Єдий болтол хvний л жамаар амьдарч єєрийн гэсэн тvvх нилээд зузаарсантай харьцуулбал энэ хуудас гавьтай юм биш шиг боловч, єдєржин бодол болон намайг тойрон хургаж, тархи ээрvvлчих юм чинээ санасангvй.
Бидний багад манай євєє эмээгийнх гэж хvvхэд шуугисан, хєл толгой нь мэдэгдэхээ байчихсан юм шиг бужигнасан айл байх. Бид бvгд л хєдєє гэр гэнэ. Хvvхэд багачууд бид зуны эхэн сараас л тал талаас хєдєє гэртээ цуглана. Эцэг эхчvvд биднийг зуны дэлгэр цагаар идээ цагаан дээр гаргах, євєє эмээ хоёр маань ч гар хєлийн vзvvрт зарах гэхдээ биднийг бєєгнєрєхєд дуртай. Гэхдээ олон ах дvvсийн олон хvvхэд нэг дор байхад идэж уухаас авхуулаад чухам ямар байсан юм бол. Энэ талаар бидэнд мэдэх, санаа зовох юм даанч байхгvй. Энд ирэх гэж бvтэн жилийн ємнєєс ярьж, мєрєєдсєєр яаран яаран ирнэ.Мэдээж том жижиг нийлсэн арав хорин хvvхэд гэрт багталцана гэж юу байхав. Гадаа морь тэрэгнийхээ арлыг босгож хажуугаар ганц нэг хашаа хайсаар дэмнэн оромж бариад, тvvндээ орогнох дуртай. Харин сvvлд орос цэргvvд нэрмэл архиар сольсон гээд нэг их том ногоон бэржээнхтэй болсон. Дєрвєн шон босгон тvvн дээгvvрээ хєндлєн мод хадаад, бэржээнхээ нємєргєчихсєн нь учиргvй том асар болж хvvхдvvд бид орогнох сайхан газартай болсон юм. Бvр орох газаргvй дээ биш зvгээр л тэгж хаа нэгтэй бєєнєєрєє орогнох нь хvvхдvvдэд сайхан байдаг байлаа л даа. Миний мэдэхийн намайг арав тєгстєл тэр майхнаа барьсаар байсан даа. Эхлээд гvн ногоон єнгєтэй байснаа сvvлдээ бvр цайчихаж билээ. За тэгээд энд тэндээс цугласан ахдvv нарын хvvхдvvд бид насны эрэмбэтэй. Тэр эрэмбээрээ ажил байдлын болон идэж уух нь хvртэл бичигдээгvй хуваарьтай байдагсан. Тvvнээс зєрєх нь ховор. “Томчуул” бол ойлгомжтой. Адуу мал, хадлан тэжээл, хашаа саравч гээд ажил нь нилээд єргєн хvрээнд. Том хvмvvс “томчуултай” ярих хэлэх нь цаанаа єєр. “Багачуул” бид бол єєр. Хурга тугал эргvvлэх, аргал хоргол ойртуулах гэх мэт. “Дундчуул” гэж бас байна. Тэд хонь хариулж, холбож сааж байхад, “томчуул” гvv сааж, унага татаж байх , “дундчуул” vнээ ивэлгэж байхад “багачуул” бух хорьж байх жишээтэй. Бvх юм хуваарьтай байдаг байлаа. Жил ирэх тусам дараа дараагийнхаа шатанд шилжиж, “томчуул”-аас цэрэг цураг, их дээд сургууль гээд ирэхээ байдаг байлаа. Гэхдээ тэд нэг л сонин ууртай ч юм шиг дvнсгэр царайлж, тоглож хєєрєх нь багассаар байдаг байсым.
Миний хувьд мєн л хєдєє гэртээ ирэхийн их хvслэнд бусдын адил хєтлєгдсєєр зун ирдэг. Намар нь хичээл эхлэхийн урд єдєр дуртай дургvй буцдаг байлаа. Жил жилээр шат дараалан явсаар “дундчуул”-д байхдаа хонинд голдуу явна. Ном уншина. Хvvхдvvд оройныхоо сvvгээ ууж, тарагаа идчихээд, майхандаа орж радиогоор vлгэрийн цагаа сонсоно. Тvvний дараагаар “томчуул”-ын хэн нэг нь Булгаа гоё ном уншсануу? Яриарай гэх. “Томчуул” биднийг тооно гэдэг бол сайхан л даа. Тэгээд л би “Усан доогуур хорин мянган бээр аялсан нь” “Жонон гуйлгачин хоёр” “Робинзон Крузо” гээд л єєрийнхєє уншсан номноос чадлынхаа хэрээр ярьдагсан. Заримдаа хооронд нь холиод ч болов туучихна. Тvvндээ ч єєрєє дуртай. Бас хажуугаар нь хошин юм их ярина. Хєєрхєн шооч нэгэн байж. Тэрнээсээ болж “томчуул”-ын заримийг шоолчихоод “бvр том” хvн хараагvй vед гєвvvлчих тохиолдол ч байдаг л байлаа. Тэгээд л жил ирэх тусам дээшилдэг жамаар явсаар тэр нэгэн зун хичээл ном гэсээр нилээн оройтоод иртэл би хамгийн том нь болчихсон байсан. Тэр зун арван долоо хvрч байлаа. Би єєрєє анзаараагvй хэр нь “багачуул” “дундчуул”-ын тоглоом нэг л утгагvй, дэндvv балчир санагдах болов. Гэхдээ тэднийг нэг их ширvvлээд байж болохгvй. Яагаад гэвэл жил ирэх тусам “багачуул” уйланхай, гомдомхой болж, бидний багад “томчуул” бидэнтэй харьцаж байсан шиг тогловол тэд лав даахааргvй байсан юм. Жишээ нь морьтой давхиж ирээд халгайгаар гvвдрvv болтол ороолговол тэд лав тэсэхгvй. Бидний vед тэр бол ердийн л нэг тоглоом. Эр хvн тоглоом даах талын л юм яригдаад єнгєрнє шvv дээ.
“Томчуул”-ын нэг болох, ялангуяа хамгийн том нь байх нь маш их хариуцлагатай болдог юм билээ. Євєє эмээ хоёр маань надтай яг л том хvнтэй ярьж байгаа юм шиг л ярилцана. Морь мал, чєдєр тушаа, хашаа саравчны онгорхой цоорхой, хадлангийн гарц, хадуурын ир, сэрээний иш, гээд тэр байтугай намар идшиндээ энэ муу хєгшин vнээгээ хэрэглэдэг юмуу, ирэх євлийг бараг барахгvй байх гэх мэтчилэн ярилцах бєгєєд тvvнээ дагаад миний эрх мэдэл нэмэгдэнэ. Би дуртай цагтаа дуртай морио барьж унана. Оройд тэнгэрийн байдлыг харж дуртай зvгтээ адуугаа гилнэ. “Багачуул” “дундчуул”-д ямар морь унуулахыг зохицуулна. Хаа нэг хонь гаргахад эрvv, шийрхэнээс аль хэдийн мултарч дал дєрвєн єндєр биш юмаа гэхэд сvvж, шаант чємєг хавьцаа очсон байсым. Гэхдээ би яагаад ч юм “багачуул”-ын эгнээнд байснаа санадаг тул доод насныхантайгаа их ойрхон байдаг байлаа.
Оройд унагаа тавихдаа бvгдэнд нь нэг нэгийг оноож эх рvv нь уралдуулах, юм юмхан хийгээд яваа хэн нэгэн “бага”-ыг бусдад нь мэдэгдэхээр магтаж толгойг нь илчих жишээтэй. Энэ vйлдэл тэр хvvхдэд бараг бvтэн зуны урам болдогийг би мэднэ. Хvvхэд гэдэг “урмын цэцэг” байдаг. Урамшуулах тусам нусаа татаад л урамшаад байдаг юм. Яагаад гэвэл би тийм “багачуул”-ын нэг байсан. Одоо єдий насандаа ч гэсэн би хаа нэгтэйгээс ямар нэгэн урам авахдаа дуртай.
За тэгээд тэр зун ирээд єєрийгєє цээжний эхэнд гараад ирсэнийг мэдэв. Миний дээд талын нэг ах цэрэгт, нэг эгч хойшоо сургуульд явчихсан байлаа. Намайг ирэхэд адуу малнаас авхуулаад бvх юм зуун задгай. Євєє эмээ хоёр “миний хvv ямар оройтож ирээв” гээд л хошуу дэвсээд л... Би чинь том амьтан чєдєр тушаанаас авхуулаад зэл гадсаа бvртгээд л, євєє маань єдєр судар харж байгаад л
- Уг нь нохой єдєр бол зvгээрсэн гэхдээ бар нохой хоёр ивээл жил, маргааш бар єдєр гvvгээ барьчих гэхээр нь гэрээсээ холгvй хуурайвтар, ялаа шумуул багатай гэж судгаас жаахан зайнд зэлээ шааж гvvгээ бариад л ...
Тэр зун Дамба ахынх манайтай цуг зуссан юм. Тэднийх морь уяна. Дамба ахын эхнэр Бадмаа эгч гvvгээ саана. Би унага татна. Урд нь зvгээр л байдагсан тэр жил эмэгтэй хvнийг арай єєрєєр сайхан муухайгаар нь ялгаж хардаг болчихсон байв. Унага татахдаа жаахан залхуу талдаа байсан чинь тэр жил юм л бол саамандаа гарах болоогvй юм байхдаа гэж бодогдоод байх. Гvv саах тэрvvхэн хооронд гvvн зэлэн дээр хєєрхєн хєєрхєн юм ярьж Бадмаа эгчийг инээлгэчих санаатай. Цээжнийхээ цаад гvндээ бол ангийнхаа нэг охиныг хадгалчихсан гэж байгаа. Хааяа хааяа Бадмаа эгчийн оронд нєгєє охиноо орлуулан бодно. Ер нь л элдвийг дvрслэн бодож мєрєєднє. “Хааяа бvр нєгєє охиных гэр бvлээрээ машинтай vvгээр явж байгаад машин нь эвдэрч хєдєє гэрийнхээ гадаа хэд хонуулж єєрийгєє хэн болохоо харуулахсан” гэж бодно.
Наадам дєхсєєр байлаа. Гэтэл нэг єдєр Дамба ахынх энэ жил нилээд хэдэн нас нэмж уясан тул наадамд явахад нь туслах хvн хэрэгтэй сураг гарлаа. Би ч дотроо “хэрвээ манайхаас хvн явах болвол намайг явуулах нь гарцаагvй” гэж бодно. Тэгтэл ч их сунгааны орой єнєє яриа сэдрээд явчихлаа. Дамба ах л євєєтэй ярьж байгаад
- Булгааг авч явъя даа. Арай том нь юм. Тэгээд ч юм юманд гярхай. Угаасаа хотын наана хоноглоход тус нэмэр болох байх гэх нааштай vгс сонсогдлоо.
- Тэгдээ тэг. Хэдхэн хоног юм чинь арын ажлаа бид аялууламз гэж євєє хэлэх нь тэр. Бага байхад баярлах юм зєндєє л байсан гэхдээ тэрэн шиг их баярлаж vзээгvй юм шиг. Наадам, тvvнийг нvдээр vзэх гэдэг бол хамгийн сайхан. Гэхдээ миний дотор наадмаас наана давхар нэг бодол хургаад байгаа. Тэр нь юу вэ? гэвэл цээжинд яваа охиных зусланд гардаг. Тэр зуслан нь яг бидний явах замд байдгийг би мэднэ. Би эрх мэдлийнхээ хvрээнд Хулгар хээрийгээ барьж хоёр хоног уяж шивхрvvллээ. Хулгар хээр бол том єндєр биетэй, манай адуун дотроо л хєнгєн хєлтэй, эртэй цогтой адуу. Гэтэл Дамба ах намайг ойлгосон бололтой
- Булгаа миний дvv Хулгар хээрийг унаад яахав дээ. Хулан хулыг уна гэнэ. Дотор харанхуйлж сэтгэлээр унав. Хулан хул гэдэг нь манай тэрэгний морь. Богинохон бахим биетэй намхан адуу. Гvймэн хар алхаа, ергєє хатираа гэх юм байхгvй, єєвєгнєтєл цогихоос єєр шидгvй, оломны цагаан vс дээгvvр нь зурайсан цvндийсэн гэдэстэй, том толгойтой, шингэн сvvлтэй харахад хавар цагийн хулан шиг тул тvvнийг Хулан хул гэж нэрийдсэн. Би ч морио голоод гол харлаад болох биш. Дамба ах л намайг мэдрээд байгаа бололтой маасайтал инээж
- Хол замд ганц тэрэгний морьтой явж болохгvй ээ. Юмыг яаж мэдэхэв гээд Хулан хулыг авч явах гэсэн санаа. Хєтєлгєє морьд олонтой тул єєр морь авах гэхээр бас л нэг толгойны нэмэр. Яахав чи ахыгаа бууж суух хооронд ахынхаа Сартай хонгорыг унаад наадмын талбай тойроод байж болно шvv дээ гэж намайг аргалахыг оролдоно. Би тvvнд итгэсэнгvй. Тэр Сартай хонгорыг Дамба ахаас єєр хvн унаж байхыг би л лав хараагvй. Намайг л хуурч байгаа юм. Гэсэн ч багаасаа эрэмбэтэй єсєж ах зах хvний vгийг зєрж болдоггvйг мэдэхийн хувьд юм хэлж чадсангvй. Хэдийгээр би тэр зун “том” болсон ч “бvр том”-ын хажууд “бага” хэвээрээ байгаагаа мэдэрлээ.
За тэгээд хvсэн хvлээсэн єглєє болж єглєє vvрээр бид ачааллан Бадмаа эгч морь тэргээ, Дамба ах азрагаа хоёр гvvтэй нь, би арай том тул дєрвєн нас дараалуулан, морь унах хvv маань даага шvдлэнгээ хєтлєєд, хоёр унага эхийгээ даган гэлдэрч, дєрвєн нvдэт Банхар тэрэг даган шогшиж бидний бяцхан хєсєг хєдєллєє.
Хоолтын давааг давж, Дэнгийн ам єгсєєд, Хадат ухааг ороож, Хойд, Урд Баянгийн дундуур гарч салхи сєрєн хойшилсоор байлаа. Би гэж нэг их том амьтан эмээл дээрээ хєндлєн сууж, хєтєлж явсан дєрвєн морьдоо хартал, морьд бие биенээсээ толгой толгой зайтай цувралдан нэгэн хэмийн алхаанд жигдэрч, хаа нэг тургилан суулээ шарван товор товорхийнэ. Би ч єєрийнхєє морийг жаахан голсхийхээс бусдаар бол ёстой л эрийн хийморь сэргэнэ гээч нь л болж яваа. Санаагаар болдог бол дєрвєн морио хєтлєн, дєрєєн дээрээ босож хормойгоо дарцаглуулан дэрийтэл давхисаар тэдний зуслан дээр давхиж очоод л ... Тээр тэнд сагсны шийдэн дээр тоглож байсан хvvхдvvд тоглоомоо тvр орхин намайг хараад л ... хэмээн мєрєєднє. Даана ч тэгж ширvvн явж болохгvй.
Манай хєсєг Хонхор сууринг дайран Баянзvрх, Туулын сав газар луу орж ирлээ. Бидний баруун талд Богд уул сунайн хэвтэнэ. Бид явсаар Хvрэл тогоотыг єнгєрч, Хvрхрээтийн амруу ортол хотын зуслангийн айлуудын эхэн харагдаж эхэллээ. Бид Хvрхрээтийн амыг єнгєрч Зуун мод хэмээх хэсэгхэн модтой амны доод руу ирж морьдынхоо амыг татлаа. Нар ч хэн нэгний шvлгэнд байдаг шиг цавьдар єнгєєр туяаран баруунаа ташина. Бид явсаар Яармагийн дэнж орж болох байсан авч, Дамба ах
- Олон хєлийн газар яаран очоод яахав эндээ хоноод єглєє эртлэн орно гэлээ. Бидний буусан газраас цаашлаад Зvvн богинын амыг єнгєрєхєд л Залаатын ам гарч ирэх ёстой. Тэнд л тэдний зуслан байдаг. Єнгєрсєн хавраас эхлэн тэр охин миний харааг татаж, хааяа нэг цаг дээр цуг суух зэргээр аль болох тvvнд ойрхон явах болсон юм. Тэгээд энэ тэрхэнийг ярьсаар тэднийхийг энэ зусланд гардагийг мэдэж авсан гэж байгаа. Майханаа босгоод морьдоо янзлаж аргамжих нэгиийг нь аргамжихад миний хєдєлгєєн мєн чиг хурдан байлаа. Бvх юмаа дуусгаад Дамба ахаас гуйлаадаа
- Энvvхэнд манай ангийн хvvхдийнх гардаг юм. Би нэг уулзаад ирье гээд л ...
- За чи болох бvтэхгvй юманд орооцолдов гэсээр хоцорлоо. Бодвол эрэгтэй хvvхэд гэж бодсон байх. Би Сартай хонгорыг нь гуйх гэснээ арай л зvрх хvрсэнгvй. Хулан хулыгаа голон голон явлаа. Явах замдаа яг очихдоо яасхийж очихоо тєсєєлєн бодно. Ийм морьтой ямар ч байгаад нэмэргvй мэт. “Хулан хул байхдаа яахав дээ. Цvндгэр хул, Идэмхий хул гэж єєрийнхєє дургvй бvхнээр нэрлэж эцэст нь Мэлхий хул гэвэл таарна” гэж дотроо жаахан онгойлгов. Хул морь даанч мэдэж байгаа шинж алга. Яарсандаа хул морио байдгаар нь ороолгож цогиулсаар Залаатын аманд ирлээ. Тэр олон нэгэн хэвийн байшингуудын алийг нь мэдэхгvй тул жаал єгсєж байгаад єєрийн vеийн болов уу гэмээр нэгэн охиноос очиж асуулаа. Тэгтэл намайг дагуулан явсаар нэг байшингийн гадна ирж орсноо тун удалгvй гараад ирэв. Араас нь єнєєх охин маань гараад ирлээ. Миний зvрх дэлсээд болох биш. Хий дэмий л эмээл дээрээ янз янзаар сууж vзэв. Би ч бодвол морь мал, ташуур, дээл бvс болсон амьтан байсан байлгvй. Єнєєх маань гарч ирээд нэг хэсэг харж байснаа
- Хvvеээ чи юv гээд л ... Би ч ярс гээд л инээгээд л ... Царай маань хар хvрэн болчихсон болохоор шvд гэж хашин цагаан л харагдсан байхдаа. Нєгєє дуудсан охин удсан ч vгvй явлаа. Тэр охинтой би амьдралдаа хоёр л удаа дахиж таарсан. Тэгэхдээ яагаад ч юм харанхуйд жижигхэн бамбар барин замыг минь гэрэлтvvлж єгсєн ачтан шиг санан сэтгэлдээ тvvнийг хvндэлдэг байж билээ.
Бид хоёр ч нилээн байцгаасны эцэст тайвширч баахан ярилцав. Бодвол аян замын хєлс шороогоо мартчихсан тууж явсан юм байгаа биз надад гар нvvрээ угаахад ус хийж єгєєд л ...хачиан хачин.
Охиндоо морио унуулаад л ... Хоёул сундалж тэр хавийн уулаар баахан зугаалав. Энэ бvхэнд ямар ч хvчин чармайлт шаардахгvйгээр тvvндээ би хvрч, шvргэж байлаа. Ийм аз жаргал гэж байхуу даа. Тэгэхэд харин Хулан хултайгаа очсондоо баярлаж билээ. Хєєрхий минь буруу зєвгvй номхон. Сvvлд нь бодохноо хотын охин ямар морины сайхан муухайг ялгах бишдээ. Хулгар хээртэйгээ ирсэн бол юун хvvхэд унуулахтай манатай. Надад хоол унд єгєєд л... Надад бол ер єлсєж цангасан юм байгаагvй юм. Зєвхєн тvvнтэй хамт байгаа нь л хэмжээлшгvй сайхан байлаа. Удалгvй одод тvгж, сар гараад, чєдєртэй морь ойрхон євс шир шир хазлаад л ... Бид хоёр чухам юу ярьсийм бvv мэд яриад л ... яриад л ...
Би ч голдуу л ном голдуу л яриа боловуу. Бас хажуугаар нь хошигнож маазрахаа мартаагvй. Хэдийгээр харанхуй ч гэсэн тэр яагаад ч юм гvйгээд орчихоогvй. Харин ч бvр харуй бvрийд намайг урд байгаагvйгээр анхааран харж, бас ч vгvй намайг нилээн тоож байгааг би мэдэрч байлаа. Vvнийг нь далимдуулж хааяа нэг халуун гарыг нь атгаж чадсан шvv би. Зуны шєнє богинохныг хэлэхvv тєдхєн тэнгэрийн хаяанаа гэгээ татах янз ороход сая гэнэтхэн ухаан орцгоож “би орохгvй бол болохгvй, би ч явахгvй бол болохгvй” болцгоов.
Морио эмээллээ. Яг явах болоход яагаад ч юм, юунд ч юм сатааран тvр зогслоо. Нэг мэдэхэд би тvvний хоёр гарыг атгачихсан байсан. Тэгээд би нэгэн номноос санаа авч, нэг одруу харж
- Бид хоёрыг хараад байна гээд тvvнийгээ дээшээ харахад нь ухасхийгээд vнсчихэж билээ. Тэгээд л мэдэхгvй ээ. Нэг л тийм цочсон, айсан, уурссан нvд зэрвэсхэн vзэгдээд л, нэг л мэдэхэд мориндоо мордчихсон газрын уруу нилээн ширvvн бууж явсансан. Яах аргагvй л хvvхэд байж дээ.
Явсаар майхныхаа гадаа ирж, морьдоо эрт уях ёстой байсан тул бvгдийг нь барьж уячихаад л тэргэн доогуур ороод унтчихсан. Дамба ахын дуудсанаар сэртэл нар ч хєєрєх янзтай. Бид хєдєлсєєр Залаатын зуслангийн айлуудын доогуур туул голын хєвєєгєєр Яармагийн зvг явлаа. Тэдний доогуур явж байхдаа тvvнийг намайг харж зогсох болов уу гэж урд шєнийн сууж байсан жижигхэн хадруу харц гvйгээд болдоггvй.
Бага зэрэг зузаавтар зєєлхєн бvлээхэн уруул, vргэсэн зээрийнх шиг дэрхийсэн хоёр нvд vе vе харагдаад байх. Єєрт хичнээн сайхан байвч, “гомдоогоод уурлуулчихсан боловуу” гэсэн бодол давхар бодогдоод санааг маань зовоосоор ...
Тэр жилийн наадам хэрхэн яаж єнгєрсєн, хэн тvрvvлж, хэний морь магнайлсаныг би мэдээгvй. Тэр байтугай Дамба ахын морьд хэдээр давхисныг ч анзаарсангvй. Гагцхvv тэр охин, тvvний уруул л санаанаас гараагvй. Ном зохиолд хvний уруул гашуун байдаг тухай бичсэн байдаг ч би мэдээгvй. Буцах замдаа ёстой дєрвєн морио хєтлєєд давхиад очих боломж байсан ч би чадаагvй ...
Наадмаас хойш хєдєє гэрийн маань амьдрал нэг л хачин санагдаж эхэллээ. Би болж єгвєл ганцаараа л баймаар байдаг байлаа. Даан ч тийм цаг ховор. Гvvнд гарах, унага татах сонирхол тєрдєггvй. Хувингаа сугавчлан урд алхах Бадмаа эгч надад одоо зvгээр л айлын ээж харагдах болов. Харин ч бvр хааяа хааяа дуугай дvмбэгэр болсныг эрээ цээргvй асуугаад ч байх шиг. Эв нь таарвал “дундчуул”-ын ажлыг булааж хонинд явмаар. Айраг хvртэл амтгvй. Ашгvй хадлангийн цаг эхэлж би тэнд л єдєржин ганцаар байдаг байлаа. Тэгж байхдаа “томчуул” сvvлрvvгээ нэг л их хачин болчихдогийг бvvр тvvрхэн ойлгох шиг.
Энэ бvх хугацаанд тэр охины яриа дуу хоолой, бяцхан халуун гар, vл ялиг зуларсан зєєлєн уруул, цочиж дэргэсэн хоёр нvд санаанаас vл гарна. Жилийн жилд сургууль эхлэх єдєр ойртох тусам дотор харанхуйлж, хєдєє гэртээ хоргодон байдагсан. Харин тэр жилийн зун намар даан ч нэг удаан єнгєрсийм даа...
Одоо тэр уруулыг хорин тав дахь жилдээ vнсэж байгаа ч би тэр уруулнаас уйдаагvй. Улам бvр хайрласаар байгаа.
Гэхдээ арван долоотой зуных шиг тэр уруулыг дахиж би мэдрээгvй ....

Тvмэнбаярын Бум-Эрдэнэ “Сэмэрч vл барагдана” номноос