Солонгос хэлний үсэг

1. ҮНДСЭН ЭГШИГ

ㅏ  ㅓ  ㅗ  ㅜ  ㅡ  ㅣ 

Үүн дээр хэлбэрийн хувьд нийлмэл ㅐ/ㅣ+ㅏ/, ㅔ/ㅣ+ㅓ/

ㅔ  ㅐ хоёр нэмэгдэнэ.

l       Солонгос хэлний үндсэн эгшиг дуудлагын хувьд монгол хэлний эгшиг авиатай дүйх бөгөөд зөвхөн ㅡ эгшиг л монгол хэлний ямар нэг эгшиг авиатай шууд дүйхгүй. Тийм болохоор энэ авиаг хэлж сурах дасгал нэлээд хийх шаардлагатай байдаг.

Солонгос хэлний эгшигийг дуудах үед хэлний байрлал ерөхнийдөө дараах байрлалтай байдаг.

Эгшиг авианы нэг онцлог нь эгшиг авиаг хэлэх үед уушигнаас гарсан хий ямар нэгэн саадгүй гардагт оршино. “ㅡ” авиа ч мөн адил эгшиг авиа болохоор чөлөөтэй гарах ёстой. Энэ авиаг хэлэх гэж хэт хичээгээд буруу дуудах хандлага их байдаг. Ердөө л хэлний дундуур өргөсгээд уушигны хийг чөлөөтэй гаргахад болно. Иймэрхүү байдлаар олон дахин дасгал хийж багшийн дуудлагыг сонсох нь чухал.

2. ХОС ЭГШИГ

ㅑ  ㅕ  ㅛ  ㅠ  ㅢ      ㅖ  ㅒ

Эдгээр хос эгшиг нь ㅣ+ㅏ, ㅣ+ㅓ байдлаар үүссэн гэж үздэг. Тийм учраас ㅅдараа орохдоо ㅅ нь ш-р уншигддаг.

Солонгос хэлний хос эгшигийн нэг онцлог нь у, ү-гийн тусламжтай үүсэж монгол хэлний в авиаг үүсгэдэг.

ㅘ-ва     ㅙ-вэ     ㅚ-ви

ㅝ-во     ㅞ-вэ     ㅟ-ви

l       의 хос эгшиг

의 хос эгшиг нь нэлээд төвөгтэй дуудлагатай бөгөө үгийн дунд энэхүү дуудлагаа гээж болдог. Үгийн эхэнд утга ялгах үүрэгтэй тул зайлшгүй өөрийн дуудлагаар дуудагдана.

             의자  의사  의무  의미 〔ㅢ〕 Үгийн эхэнд

             무늬  희다  띄어쓰기  〔ㅣ〕 Үгийн дунд буюу гийгүүлэгчийн дараа И-р дуудагдана

             우리의  나의   나라의  〔ㅔ〕 Харьяалахын тийн ялгалаар үүргээр орсон тохиолдолд Э-р дуудагдаж болдог. Энэ гурван тохиолдлыг анхаарчих хэрэгтэй.

3. Гийгүүлэгч авиа

Солонгос хэл харьцангүй цөөн гийгүүлэгчтэй.

ㄱ ㄴ ㄷ ㄹ ㅁ

ㅂ ㅅ ㅇ ㅈ ㅊ

ㅋ ㅌ ㅍ ㅎ  гэсэн 14 үндсэн гийгүүлэгчээс ㄱ ㅋ, ㄷ ㅌ, ㅂ ㅍ, ㅈ ㅊ нь төстэй авиа бөгөөд үндсэндээ 10 өөр авиа ялгана.

http://hompi.sogang.ac.kr/korean/kkl100/lesson03/index.html

http://www.mcst.go.kr/hangeul/index.html

http://korean.sogang.ac.kr/ Энэхүү сайтууд руу орж эгшиг гийгүүлэгчийн дуудлагыг сонсох дасгал хийнэ үү. Хоёр дахь сайтын хувьд анхан шатнаас дунд шат хүртэл унших, сонсох, дасгал бүхий баялаг материал бий.

Солонгос хэлний үсгийн эгшигүүд нь газар, тэнгэр, хүнийг бэлэгдсэн  босоо, хэвтээ зураас, цэг гэсэн гурван тэмдэгээс бүрддэг бол гийгүүлэгч нь хүний өгүүлэх эрхтэнийг дууриасан, тухайн авиаг дуудахад аль эрхтэн түлхүү ороцлож байгааг харгалзан үзэж тэр өгүүлэх эрхтнийг дүрсэлсэн байдаг нь сонирхолтой.

Жишээ нь: ㄱ гийгүүлэгчийг хэлэхэд хэлний хойгуур хэлэгдэнэ. Энэ талаар сурах бичгүүдэд зургаар тайлбарласан байдаг.

УНШИХ ДАСГАЛ

Доорхи дасгал солонгос хэлний авиа зүйтэй холбоотой бүх тохиолдлыг багтаасан тул эдгээр жишээг бүгдийг алдаагүй уншаад сурчихвал дуудлагатай холбоотой бүх асуудлаа шийдчихлээ гэсэн үг.

1. Үндсэн эгшиг, гийгүүлэгч

도구  오다  유도  다니다

교류  다리  거리  기러기

바다  벼루  보리
수도  수리  소나무  소고기

자주  저기  바지  저고리

차  마차  치마  고추  기차

코  크기  비키다  코스모스

터  토지  타자기  사투리

파  포도  피리   기차표  파리  아프다

휴가  오후   혀  호수  효도  흐리다 

새  애기  어깨  대우  매우

제자  이제  세수  모레 

2. Хос эгшиг

예비  예의  시계  지폐

사과  기와  조화  미화

왜  돼지  유쾌하다

사회  회화  시외  교회  죄  최소

뭐  권  원  기원  추워요

쉐터  꿰매다  궤 

위  귀  뒤  더위  위원  뛰다  쉬다

의사  의회  의무  거의  무늬  희다

누구의 차  너의 자리

УУЖУУ, ЧАНГА, ХАТУУ ГИЙГҮҮЛЭГЧ

ㄱ, ㄲ, ㅋ гийгүүлэгч нь ижил төстэй гийгүүлэгч бөгөөд авиа гаргах хүч чанга сулаараа ялгагдана. Гэвч эдгээр гийгүүлэгч нь утга ялгах чухал үүрэгтэй тул сайн ялган сонсож, мөн зөв дуудаж сурах шаардлагатай. ㄷ ㄸ ㅌ, ㅂ ㅃ ㅍ, ㅈ ㅉ ㅊ, ㅅ ㅆ гийгүүлэгчид мөн адил зарчимтай. Доорхи жишээг ялган унших дасгал хийнэ үү. Юун түрүүн багш буюу бичлэгийг сайтар сонсох хэрэгэйг анхаарна уу.

가  까  카

가다  까다  카드

개다  깨다  캐다

다  따  타

다르다  따르다 

따다  타다  덜  털

데  떼  테

바  빠  파

비다  삐다  피다

바르다  빠르다

발  빨(다)  팔

자  짜  차

자다  짜다  차다

지다  찌다  치다

사  싸

사다  싸다 

섰어요.  썼어요.

한 시    한 씨

Төстэй гийгүүлэгчдийн ялгааг гаргаж унших дасгал хийнэ үү.

ㅂ, ㅃ, ㅍ

보리빵을 팝니다.

팔과 발이 맞아야지 팔이 더 빠릅니다.

발에 피가 나서 빨리 약을 발랐습니다.

ㄷ, ㄸ, ㅌ

나무에 달린 사과를 따려고 담을 타고 올라갔습니다.

내 딸이 달밤에 뜰에서 탈춤을 연습하고 있습니다.

나는 틈틈이 뜰에다 들에서 피는 꽃들을 심었습니다.

ㅈ, ㅉ, ㅊ

나는 틈틈이 뜰에다 들에서 피는 꽃들을 심었습니다.

참말로 짬이 없어 잠을 못  잤습니다.

침도 맞고 찜질도 해서 참 좋아졌습니다.

ㅅ, ㅆ

쌀을 사러 쌀가게에 가니까 살은 없고 싼 보리만 있었습니다.

시장에서 산 씨앗을 심었는데 싹이 나지 않습니다.

산 물건을 샀더니 금방 쓰게 되었습니다.

코끼리는 코가 길어? 꼬리가 길어?

그는 꿈이 커서 큰 그릇이 될 겁니다.

꿈에 금을 캐서 큰 부자가 되었습니다.

김 선생을 키가 큰 김 선생이라고 부릅니다.

불을 자꾸 켰다 껐다 해서 고장 났습니다.

ДЭВСГЭР ҮСЭГ

Дэвсгэр буюу/받침/ гэдэг нь дэвсгэр гэдэг утгаас нь бодсон ч нэгэн үеийг төгсгөж буй гийгүүлэгчийг хэлнэ. Солонгос хэлний үе төгсгөж/дэвсгэрлэж/ орохдоо саармагжих хандага их байна. Энэ нь солонгос хэлний гийгүүлэгч өөрөө эгшигээр амилж дуудагддагт оршино.

Дэвсгэр үсгийн хувьд анхаарах нэгэн зүйл гэвэл ард нь эгшиг ороогүй тохиолдолд дэвсгэр гэж үзнэ. Ямар ч дэвсгэрийн ард эгшиг орсон тохиолдолд гийгүүлэгч амилж өөрийн дуудлагаар дуудагддаг. Жишээ нь: 부엌 гэхэд ㅋ гийгүүлэгч дэвсгэрлэж байга