Хүүхдийн нэмэгдэл хоол

10. Бяслаг хатаамжийн дэвтээмэл
11. Ээдэм жимсний холимог
12. Луувантай ээдэм
13. Төмсний нухаш
14. Бантан
15. Махны шөлөнд хийсэн төмсний зутан
16. Махны нухаш
17. Элэгний нухаш
18. Загасны нухаш

10. Бяслаг хатаамжийн дэвтээмэл

Орц: талхны хатаамж
 Хатаасан талх - 5 хэрчим
 Цөцгий - цайны халбагаар 1
 Ээдэм эсвэл шинэ бяслаг - 20 гр (шаазан аяганы 2/3 хэмжээний сүүг ээдүүлэн ээдмийг авна)
 Элсэн чихэр - цайны халбагаар 1 бүтэн ½
 Буцалсан халуун ус - шаазан аяганы 2/3

Гарц:      200 мл
Тэжээллэг чанар:
 Уураг 5.9 гр
 Тослог 10.4 гр
 Нүүрс ус 28.6 гр
 Илчлэг 230.8 гр

Бэлтгэх арга: Жорын дагуу хэмжиж авсан цөцгий ээдэм, элсэн чихэр, хатаамж зэргийг халуун устай, тагтай саванд хийж 15-20 минут дэвтээнэ. Дараа нь бүх зүйлсийг жигдэртэл модон нухуураар нухаж хутгах буюу холигчоор жигдэртэл нь хольж өтгөвтөр агшаамал маягийн болгоно.

Талхны хатаамжийг бэлтгэхдээ: Талхыг 5-7 мм-ийн зузаантай зүсэж хайруулын таваг буюу шарах пийшинд хийж зөөлөн гал дээр шаргал туяатай болтол нь хатаана. Хүүхдэд 7 сартайгаас нь эхлэн нэмэгдэл хоол болгон өгөх буюу гэдэс ходоодны хямралаар удаан өвдсөн, уураг илчлэгийн дутагдлын үед эмчилгээний журмаар өгнө.

11. Ээдэм жимсний холимог

Орц: ээдэм - 3 аяга (сүүг ээдүүлэн ээдмийг нь авна /100 гр/)
 Элсэн чихэр - цайны халбагаар 1
 Гурил - цайны халбагаар 1 бүтэн, ½
 өндөг - ¼ ш
 цөцгийн тос - цайны халбагаар 2
 хатаасан жимс /үзэм/ - цайны халбагаар 2

Гарц:     185 гр
Тэжээллэг чанар:
 Уураг 20.4 гр
 Тослог 10.2 гр
 Нүүрс ус 36.1 гр
 Илчлэг 246.8 ккал

Бэлтгэх арга: Ээдмээ сайтар нухаж гурил, элсэн чихэр өндөгтэй холино. Хуурай жимсээ угааж дэвтээж бага зэргийн усанд хийж чанаад жижиглэн хэрчиж татна.
Нухсан ээдмийг хэсэглэн хувааж хавтгайлаад голд нь татсан жимсээ хийж, бөөрөнхийлж гурилд өнхөрүүлж шарна. Хүүхдэд 10-11 сартайгаас нэмэгдэл хоол болгож өгнө.

12. Луувантай ээдэм

Орц: дунд зэргийн лууван - нэг бүтэн, ½
 өрмийг нь авсан сүүний ээдэм - 3 шаазан аяга /сүүг ээдүүлэн ээдмийг нь авна/
 элсэн чихэр - цайны халбагаар 1

Гарц:      200 гр
Тэжээллэг чанар:
 Уураг 17.6 гр
 Тослог 9.0 гр
 Нүүрс ус 15.4 гр
 Илчлэг 213.1 ккал

Бэлтгэх арга: Сайн чанарын лууванг ялган авч бүлээн усаар сайн угааж нимгэн хальслаад дахин угааж 25-30 минутын турш тагтай саванд болтол нь чанана. Болсон луувангаа машиндах буюу модон нухуураар сайтар нухна. Дараа нь ээдмээ мөн сайтар нухаад түрүүчийн нухаж бэлтгэсэн луувантайгаа хольж элсэн чихрээр амтлан хэлбэрт оруулан таваглана.
Хүүхдэд 7-8 сартайгаас эхлэн нэмэгдэл хоолонд долоо хоногт 2-3 удаа өгнө. Сульдаа, тураал, суулгалт өвчтэй хүүхдэд эмчилгээний журмаар өгнө.

13. Төмсний нухаш

Орц: дунд зэргийн төмс - нэг бүтэн, ½
 Сүү - хоолны халбагаар 2, Цайны халбагаар 2
 Давс - амтлах төдий
 Цөцгийн тос - цайны халбагаар 1

Гарц:      200 гр
Тэжээллэг чанар:
 Уураг 5.4 гр
 Тослог 6.3 гр
 Нүүрс ус 37.9 гр
 Илчлэг 228.8 ккал

Бэлтгэх арга: Сайн чанарын төмсийг ялган авч хүйтэн усаар шороог нь угаагаад хальсыг нимгэн цэвэрлэж дахин угааж усанд 20-25 минутын турш болтол нь чанана. Чанасан төмсөө халуунаар нь машиндаж эсвэл нухуураар нухаж нэгэн жигд болгоно.
Нухсан төмсөн дээрээ сүү, цөцгийн тос, давсны уусмал зэргийг нэмж дахин жигдэртэл нь нухаж холино.
Бэлэн болсон төмсний нухшийг 7 сартайгаас нэмэгдэл хоолонд өгнө.

14. Бантан

Орц: мах - 30 гр
 Гурил - хоолны халбагаар 1
 Шөл эсвэл ус - шаазан аяганы 2/3
 Сонгино - бага зэрэг
 Давс - амтлах төдий
 Ургамлын тос - хоолны халбагаар 1
 өндөг - ½ ш
 шар лууван - дунд зэргийн 1/5

Гарц:     200 мл
Тэжээллэг чанар:
 Уураг 11.2 гр
 Тослог 13.2 гр
 Нүүрс ус 18.3 гр
 Илчлэг 238.6 ккал

Бэлтгэх арга: Хальс, өөхгүй зөөлөн ширхэгтэй мах сонгон авч жижиг хярж хөшиглөх буюу 2-3 дахин машиндана. Эсвэл хөлдүү махыг үрүүрт үрж бэлтгэнэ. Лууванг арилгаж угаагаад үрүүрээр үрж жижиглэнэ. Мах, луувангаа халуун шөл буюу усанд хийж 3-4 минут буцалгана. Буцалгах явцдаа шөлний нитгэлийг хамж авна. Буцалж буй шөлөндөө бантангийн гурилын үйрмэгийг самран хийж тасралтгүй хутгаж буцалгана. Буцалгах явцдаа өндөгөө сайтар хутгаж хийнэ. Гаргах үедээ давс, жижиглэн хэрчсэн сонгиноор амтална. Хүүхдэд 6 сартайгаас нь эхлэн өгнө.

15. Махны шөлөнд хийсэн төмсний зутан

Орц: төмс дунд зэргийн - 1 бүтэн, ½
 Цөцгийн тос - амны хоолны халбагаар ½
 Гурил - цайны халбагаар 1
 өндөгний шар - ¼ ш
 сүү - амны хоолны халбагаар 2
 яс эсвэл махны шөл - шаазан аягаар 1

Гарц:       400 мл
Тэжээллэг чанар:
 Уураг 5.7 гр
 Тослог 8.3 гр
 Нүүрс ус 43.0 гр
 Илчлэг 270.6 ккал

Бэлтгэх арга: Төмсөө хүйтэн усаар шороог нь угаагаад хальсыг арилгаж дахин угаагаад шөлөнд чанана. Чанасан төмсөө халуунаар нь сайтар нухаж шөлөндөө бага багаар хийж, зориулалтын модон хутгуураар сайтар цохиж хутгана. Дээрээс нь халуун сүүнд найруулсан өндөгний шарыг нэмж бэлэн болгоно. Өгөхдөө цөцгийн тос хийж өгнө. Хүүхдэд 6-7 сартайгаас нь эхлэн өгнө. 

16. Махны нухаш

Орц: өөхгүй мах - 160 гр
 Дээд гурил - цайны халбагаар ½
 Сүү - хоолны халбагаар 1
 Цөцгийн тос - цайны халбагаар 1
 Давс - амтлах төдий

Гарц:      200 гр
Тэжээллэг чанар:
 Уураг 34.8 гр
 Тослог 15.3 гр
 Нүүрс ус 4.6 гр
 Илчлэг 306.4 ккал

Бэлтгэх арга: Махыг багахан усанд хийж болтол нь чанана. Болсон махаа 3-4 удаа машиндаад, гурилаа сүүгээр зуурч хутгаж буцалгаад махны таташтай хольж, цөцгийн тос, давс хийж сайтар хольж хутгаад шаазан аяганд хийж аягатай нь бүлээн усан дотор тавьж 3-5 минут жигнэж ариутган бэлэн болгоно.
Махны нухашийг хүүхдэд 8-9 сартайгаас нэмэгдэл хоолонд төмсний нухаштай өгнө.

17. Элэгний нухаш

Орц: элэг - 80 гр
 Сонгино - дунд зэргийн 1/8
 Лууван - дунд зэргийн 1/6
 Сүү - хоолны халбагаар 1
 Цөцгийн тос - цайны халбагаар 1

Гарц:     100 гр
Тэжээллэг чанар:
 Уураг 14.8 гр
 Тослог  9.1 гр
 Нүүрс ус 6.1 гр
 Илчлэг 163.3 ккал

Бэлтгэх арга: Элгийг хавтгай хэрчиж, нимгэн нарийн хэрчсэн сонгино, луувангийн хамт цөцгийн тосонд шарна.
Дараа нь махны машинаар бүгдийг машиндаж дээр нь давс, сүү, цөцгийн тос нэмж сайтар жигдэртэл нь нухаж бага зэрэг халаана.
Хүүхдэд 8-9 сартайгаас нь эхлэн 7-14 хоногт 1 удаа ногооны нухаштай өгнө.

18. Загасны нухаш

Орц: загасны мах - 250 гр
 Талх - 1 хэрчим
 Сүү - хоолны халбагаар 1, Цайны халбагаар 1
 өндөг - ¼ ш
 цөцгийн тос - цайны халбагаар 1

Гарц:      220 гр
Тэжээллэг чанар:
 Уураг 50.7 гр
 Тослог 8.4 гр
 Нүүрс ус 8.7 гр
 Илчлэг 314.0 ккал

Бэлтгэх арга: Загасны махыг яснаас салгаж /ясыг сайтар түүж авна/ дэвтээсэн талхтай /урьдчилан талхан дээрээ сүүгээ хийж дэвтээ/ хольж машиндаж шанз бэлтгэнэ.
Бэлтгэсэн шанзан дээр зөөлрүүлсэн цөцгийн тос өндөгний шар уураг зэргийг нэмээд нухна. Дараа нь өндөгний цагаан уургийг хөөсөртөл нь бүлээд шанзандаа хийж болгоомжтой зөөлөн хутгана. Бэлтгэсэн шанзаа тосолсон хэвэнд хийгээд ууранд жигнэнэ. Бэлэн болсон нухашийг хэвлэн зүсээд, таваглан хачир тавьж, сүмс буюу хайлуулсан цөцгийн тос дусааж өгнө. Хүүхдэд 7-8 сартайгаас ногооны нухаштай өгнө.