Нийслэлийн Газрын алба үйл ажиллагаагаа иргэдэд ил тод болгох үүднээс есөн дүүрэгт “Нээлттэй өдөрлөг” зохион байгуулж байгаа. Энэ ажлын хүрээнд өнгөрсөн долоо хоногт Сонгинохайрхан дүүрэгт нээлттэй өдөрлөг зохион байгуулж, газар зохион байгуулалт болон газартай холбогдолтой асуудлаар иргэдэд мэдээлэл өгсөн. Тэгвэл  өчигдөр Чингэлтэй дүүргийн Газрын алба, Газрын харилцаа, барилга, геодези, зураг зүйн газар, нийслэлийн Газрын алба хамтран нээлттэй өдөрлөг зохион байгууллаа.  Чингэлтэй дүүрэг нь нийслэлийн хамгийн том дүүргүүдийн нэг . 130 гаруй мянган хүн амтай. 19 хороотой тус дүүрэг 8930 га газартай . Үүнээс хөдөө аж ахуйн газар 23 хувь, Хот тосгон бусад суурин газар 29 хувь, зам шугам сүлжээний газар 1.3 хувь, Ойн сан бүхий газар 45 хувь, усан сан бүхий газар 0.08 хувь, улсын тусгай хэрэгцээний газар 0.08 хувийг эзэлдэг байна.

Нээлттэй өдөрлөгийн үеэр Чингэлтэй дүүргийнхэн газар зохион байгуулалт болон зуслангийн газрын талаарх мэдээллийг иргэдэд өгсөн юм. Энэ оны газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд тус дүүргийн нутаг дэвсгэрт байдаг Ар согоот, Зуун мод, Яргайт, Яргайтын богино, Жигжид, Шадивлан, Майхан толгой, Гүнт  гэсэн есөн зуслангийн аманд газар эзэмшдэг иргэдэд газрыг нь хувьчлуулахаар дүүргийн ИТХ  нь баталжээ. Энэ ажлын хүрээнд тус газрын хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөг  нийслэлийн Барилга, хот байгуулалт төлөвлөлтийн газар гаргах бөгөөд хийгдэж дуусаад иргэдэд газрыг нь хувьчилж эхлэх гэнэ.

   Одоогийн байдлаар зөвшөөрөлгүй буусан айлуудыг нүүлгэх, боломжтойд нь зөвшөөрлийг нь өгөх, Авто замын транс, ногоон бүс, үерийн ам, усны эх булаг дээр буусан айлуудад зөвшөөрөл олгогдохгүй, хувьчлагдахгүй тул нүүлгэн шилжүүлэх арга хэмжээ авч байна.

Мөн тухайн газраа олон жил амьдарсан айлуудад газар эзэмших гэрчилгээг нь олгож байгаа аж. Тус дүүргийн Газрын албаны дарга Д.Очирын ярьж байгаагаар эхний ээлжинд Ар согоотын зуслангийн амыг хувьчлуулахаар хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөө гаргаад байгаа гэнэ. Уг нь зуслангийн газрыг өмчлүүлэх талаар бараг хоёр жилийн өмнөөс ярьж эхэлсэн ч одоог хүртэл хувьчлаагүй байгаа. Иймд тун удахгүй зуслангийн газруудыг хувьчилна гэдгийг тэрбээр хэлж байсан юм. Эдгээр зусланд газар эзэмшиж байгаа бол цаашид хувьчилж авах хүсэлтэй иргэд Чингэлтэй дүүргийн Газрын албанд өргөдлөө гаргаад, тухайн газрын кадастрын зургийг хэвлүүлээд хувьчилан авах зөвшөөрлөө гаргуулах юм. Мөн зуслангийн газрыг хувьчилж байгаатай холбогдуулан зөвшөөрөлгүй газар буюу модны захад, модон дотор хашаа, барилга барих явдлыг таслан зогсоож, өмнө нь барьсан барилгуудад шаардах хуудас явуулжээ. Хэрвээ эл шаардлагыг хүлээж авахгүй бол  албадан буулгах арга хэмжээ авах гэнэ. Нээлттэй өдөрлөгийн үеэр шинээр газар эзэмших хүсэлтэй хүмүүс цөөнгүй байв.

Тус дүүргийн хувьд 2003 оны тавдугаар сарын нэгнээс “Монгол улсын иргэнд газар өмчлүүлэх тухай” хууль хэрэгжиж эхэлснээс  хойш тус дүүрэг арван мянга гаруй иргэнд 424 га газрыг өмчүүлээд байна. Энэ нь бараг л дүүргийн бүх иргэн газраа өмчлөөд авчихсан, нөөцгүй гэсэн үг юм. Иймд газар өмчлөх хүсэлтэй хүмүүс Сонгинохайрхан, Баянзүрх, Хан-Уул дүүрэгт хандахыг тус дүүргийн Газрын албаны мэргэжилтнүүд зөвлөж байлаа. Учир нь нийслэлд зохих журмын дагуу оршин суудаг иргэн аль ч дүүрэгт газар өмчлөх эрхтэй байдаг ба Газрын харилцаа, геодези, зураг зүйн газрын даргын 2008 оны зургадугаар сарын 27-ны өдрийн 133 дугаар тушаалаар батлагдсан өргөдлийн загварт өргөдлөө холбогдох бичиг баримтын хамт өгөхөд хангалттай гэнэ.

Б.Өрнөхзаяа