“Монгол монголдоо дургүй, мод ярандаа дургүй” гэдэг хэлц үг байдаг. Яагаад гэвэл бид бие биедээ үнэхээр найрсаг хандаж чаддаггүй. Бүүр үүх түүхээсээ ийм байсан. Бидний мэдэх түүхээс харж байхад монголчууд лав л гурван удаа бие биеэ хүйс тэмтрэн хядсан. Эхлээд Чингэсийг улс байгуулахаас өмнө “Орондоо орох зайгүй олзлолдон тэмцэж байв” гэж эх сурвалжид тэмдэглэсэн байдаг. Дараа нь бага хаадын үед баруун зүүн өөлд халхаараа хуваагдан тэмцэлдэж баруун Монголд хүний мөр үлдээгүй шахуу юм болсон. Дараа нь гучаад оны төгсгөлд их хядлага явуулж эрчүүдийнхээ арваад хувийг хядсан. Энэ бүх хядлагыг гадныхны гар хөл, хатгаас матаасаар бид өөрсдөө гүйцэтгэдэг. Ийм түүхтэй ард түмэн яаж ч бие биедээ найрсаг байж чадах билээ. Тэгээд л танихгүй харцуул гудамжинд тааралдахаараа муухай харахыг хичээж, харц тулгарвал өөрийн мэдэлгүй нулимж байгаа нь харагддаг. Одоо тэгээд дандаа ийм хүйтэн хөрзгөр байсаар байх уу. Бид чинь нэг үндэстэн. Нэг шашинтай, дээр нь нэг хэлээр ярьцгаадаг. Бид бие биедээ яагаад инээмсэглэж болохгүй гэж. Та миний найз биш л дээ. Гэхдээ дайсан минь биш шүү дээ. Тэгэхлээр би тан руу үнэн сэтгэлээсээ инээмсэглэн харж байна. Таныг ч бас ингэнэ гэдгийг мэдэж байна. Тэгж гэмээнэ гудамжаар дүүрэн инээмсэглэсэн монголчууд байх болно. Харин ийм байвал амьдрахад хамаагүй хялбар болох бус уу
rgamjtai l yum...