- Даяар монголын есийн тооны бэлгэдэл нэн эртний үүсэлтэй. Бөөгийн ёсонд огторгуйд ерөн есөн тэнгэр байна гэдэг.

- Ес барих /их тахил өргөх ёсонд зэхэж ес хоногийн турш хийх бөө мөргөлийн зан үйл/ Хүннү улсын ерөн есөн том овог, ерөн есөн алд цагаан хадаг, есөн үедээ цус ойртохыг нэн цээрлэх /ясан төрөлд, хуланц, элэнц, өвөг, эцэг бие (би), хүү, ач, жич, гуч/

- Есөн сүв (Дов тойрсон долоон сүв /толгойнд байрлах/,  доошоо харсан хоёр сүв)

- Есөн ес наян нэгэн уньт монгол гэр

- Есөн мэнгэ /хүний амин хэмнэлийн есөн жилийн давтамж/
- Монголчуудын есөн нүхт цацал
- Есөн гариг (Адьяа, Сумьяа,Ангараг, Буд, Бархасбадь, Сугар, Санчир, Раах, Жидүн)

- Есөн булгийн одохуй /бичгийн үе, сүүдэр халихыг ийн хэлмүй/.

- Хүйтний ес / Өвлийн туйл нар буцах өдрөөс хойшхи наян нэг хоног. Балчир гурван ес, идэр гурван ес, хөгшин гурван ес гэж хуваадаг/.
- Төрийн ёслолын есөн цагаан бэлэг / найман цагаан морь, Булган молцогтой нэг цагаан тэмээ/

- Есөн эрдэнэ /алт, мөнгө, шүр, сувд, оюу, номин, лавай, зэс, болд/

- Есөн идээ / хүргэн хөвүүн есөн зүйлийн тахилын идээг бэлэг болгон эсгий дээр тавиад хүүхний гэрт очдог/

- Есөн хөлт цагаан туг нь монголын төрийн ёслолын туг бөгөөд дайн тулааны цагт есөн хөлт догшин хар сүлд туг юугаан мандуулдаг байжээ. 
- Тайчуудад хаягдсан Есүхэй баатрын хүүхдүүд есөн шарга морьтой үлдсэн. Тэмүжин есөн өдөр тэргүүн өндөрийн шугуйд тайчуудад баригдалгүй суусан, Чингис хаан итгэмжит шадар сайд нараа есөн ослоос хэлтрүүлэн соёрхдог зэрэг есийн тооны холбогдолтой олон зүйлийг дурдаж болно.