
Британийн The Economist хэвлэл дэлхий дахины махны хэрэглээний талаар судалгаа гаргаж үүндээ аль улсад ямар төрлийн мах илүү хэрэглэдэг, түүгээрээ дэлхийд хэддүгээрт жагсдагийг гаргажээ. Энд үхэр, гахай, шувуу, хонь болон бусад төрлийн махыг авч үзсэн байна. Манай гаригийн 177 орныг жагсаан үзэхэд бүх төрлийн мах хамгийн их хэрэглэдэг орноор Люксембург шалгарч эндхийн иргэд хамгийн их махчин гэнэ. Энд нэг хүн жилдээ 136,5 кг мах иддэг гэнэ. 500 гаруйхан мянган хүнтэй энэ жижиг орны нэг хүн жилд 43,8 кг үхрийн, 45,5 кг гахайн, 39,8 кг тахианы, 1,7 кг хонины мах, бусад төрлийн 5,8 кг мах иддэг гэсэн судалгаа гарсан байна.
Хоёрдугаар байрт жагссан Америкчууд арай бага, жилдээ 125,4 кг мах иддэг гэнэ. Люксенбургчуудээс ялгаатай нь америкчууд тахианы мах арай илүү, жилдээ 51,8 кг-ыг иддэг байна.
Гэхдээ тахианы мах хэрэглэдгээрээ бол Израиль 67,9, Антигуа болон Барбадо 58, Сент-Люсиягийн нэг хүн жилд 56,9 кг тахианы мах иддэгийг гүйцэхгүй л дээ.
Гуравдугаар орох махчингууд бол Австраличууд. Эндхийн нэг иргэн жилд 121,2 кг мах хэрэглэдэг байна.
Манай умард хөрш оросууд жилдээ 60,3 кг мах иддэг, гэхдээ тахианы мах голлож 22,1 кг иддэг гэнэ. Харин өмнөд хөрш хятадууд болохоор 54,1 кг мах иддэгээрээ 66 дугаар байрт жагсчээ.
Гахайн мах хамгийн их иддэгээрээ Австричууд орж байна. Нийт махны хэрэглээгээрээ 7 дугаарт жагсдаг энэ орны нэг иргэн жилд гахайн махаар хийсэн 66 кг хоол иддэгээрээ ингэж тэргүүлж байгаа нь энэ. Гахайн маханд дуртай улсуудын тоонд Шинэ Зеланд 60,9, Герман 55,6 кг-ыг хэрэглэж эхний байруудыг удаалж байна.
Хонины махны хэрэглээгээр Монголчуудыг гүйцэх ард түмэн үгүй гэж энд гарчээ. Монгол хүн жилд 40,7 кг хонины мах иддэг гэсэн байна. Монголчууд гахай, тахианы мах тун бага иддэг. Ингээд махны нийт хэрэглээгээрээ монгол хүн 47 дугаар байрт орсон байна.
Хонины махны хэрэглээгээр манай дараа Исландын нэг иргэн 24,7, Шинэ Зеланд 23,1 кг мах иддэгэрээ оржээ.
Манай дэлхий дээр мах хамгийн бага хэрэглэдэг улс орноор Энэтхэг тодорчээ. Эндэхийн нэг иргэн жилдээ ердөө л 3,2 кг мах иддэг байна. Энэ нь ихэвчлэн үхрийн мах л гэнэ. Эдний өмнө Бангладеш 4 кг, Ардчилсан Конго улс 4,7 кг мах иддэгээрээ оржээ.
Судлаачдын дүгнэлтээр бүхэлд нь авч үзвэл манай гаригийн хүн амын махны хэрэглээ жилээс жилд өссөөр байгаа гэнэ.
НҮБ-ын Хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллагын гаргасан судалгаагаар 50 жилийн өмнө манай гаригийн махны хэрэглээ 70 сая тонн байсан бол 2007 онд энэ үзүүлэлт хэдийнээ 268 сая тоннд хүрчээ. Манай дэлхийн нэг хүн 1961 онд 22 кг мах идэж байсан бол өнөөдөр 40 кг-аас илүү гарсан байна.