Сайн байцагаана уу?

Та бүхэндээ энэ өдрийн мэндийг дэвшүүлэе.

Манай байгууллагаас 2008 онд “Гадаад ажилчид заавал мэдэх хэрэгтэй үйлдвэрлэлийн аюулгүй байдал ба эрүүл мэнд” сэдэвтэй номыг орчуулан, хэвлэн гаргасан билээ.

Солонгос хэл ба зан заншлыг сайн мэдэхгүй гадаад ажилчид үйлдвэрлэлийн талбарт гардаг төрөл бүрийн аюулын өмнө ямар ч хамгаалалтгүй байдаг учраас осолд маш их өртөмтхий байдаг. 

Солонгост ажиллаж байх хугацаандаа аюулгүй ажиллахын тулд юуг анхаарах болон бэртэл гэмтэл авах үед ямар арга хэмжээ авах, хаашаа хандах талаар дараах номон дээр дурдсан билээ. Та бүхэндээ бага ч гэсэн тус нэмэр болох үүднээс энэхүү номыг цувруулан тавьж байна.

Анхаарал тавьсан та бүхэндээ баяраллаа.

Доор Монгол хэл дээр орууллаа.

5. Осол гэмтэлд орсон үед хийх яаралттай тусламжийн эмчилгээ

1)      Ослын төрлөө дагаад хийх яаралттай тусламж 

(1) Булгарах (Булчин шөрмөс сунах) (Sprain)

Гарын сарвуу, гарын бугалга, хөлийн шагай, зэрэг гэнэт булгарсан үед хийх яаралтай тусламжийг RICE гэж хэлдэг.

R буюу Rest нь амралтыг хэлнэ. Булгараад өвдөлт ихтэй үед булгарсан хэсгийг хөдөлгөвөл улам хүндрэх аюултай учраас аль болохоор хөдөлгөөнгүй байлгах хэрэгтэй. Булгараад өвдөлт ихтэй үед булгарсан хэсгийг хөдөлгөвөл улам хүндрэх аюултай учраас аль болохоор хөдөлгөөнгүй байлгах хэрэгтэй. Булгараад өвдөлт ихтэй үед алчуураар ороосон мөсөөр жин тавих хэрэгтэй. Мөсөөр жин тавих хугацаа нь 15-20минут орчим байх бөгөөд, жин тавьсан хэсэг мэдээ алдтал тавих нь чухал юм.

C нь compression даралттай боолт юм. Мөстэй жинг авч алчуур болон бинтээр булгарсан хэсгийг хөдөлгөөнгүй болгож даралттай боолт хийх нь мөстэй жингийн үр нөлөөг улам сайжруулна. Эцэст нь E нь elevation булгарсан хэсгийг хэвтээ байдлаас зүрхний түвшингээс өндөрт байлгаж амраах нь булгарсан хэсгийн хавдалтыг багасгана.

(2) Урагдаж зүсэгдсэн үед

Урагдаж зүсэгдсэн үед бага зэрэг бол тохирсон яаралттай тусламжийг үзүүлж халдвар болон хавсарсан өвчнөөс урьдчилан сэргийлж чадвал түргэн тусламж дуудаж эмнэлэг явахгүй байж болох юм.

①Шархтсан хэсгийг урсгал усанд сайн угааж, шархтсан хэсгийн бохирдсон хэсгийг цэвэрлэж өгнө.

②Марль, цэвэрхэн алчуураар цус гарч байгаа хэсгийг даралттай боолт хийж цусыг тогтооно. Дараа нь шархтсан хэсгийн усыг сайн арчиж нэг хэрэглэлийн бинт наана. Бинтыг өдөрт 1 удаа сольж өгөх хэрэгтэй.

③Хэрэв шарх том, цус алдалт тогтохгүй бол ариутгасан марль ба алчуураар шархтсан хэсгийг даралттай боолт хийж цус алдалтыг тогоохийг хичээж хурдан эмнэлэг явах хэрэгтэй.

(3) Түлэгдэлт

Түлэгдэлтийн байдлыг харж хөнгөн түлэгдэлт, хүнд түлэгдэлт гэж ялгах хэрэгтэй. Бага зэрэг арьс нь улайж арьсны өнгө нь өөрчлөгдсөн бол хөнгөн түлэгдэлт, арьсанд цэврүү үүсэж арьс нь хуурсан байвал хүнд хэлбэрийн түлэгдэлт юм.

Хөнгөн түлэгдэлтийн үед гэртээ эмчилж болно.

①Түлэгдсэн хэсэгт шарх үүсээгүй бол хүйтэн усаар олон минут урсгаж угаана.

②Цэвэрхэн алчуур, ариутгасан бинтээр түлэгдсэн хэсгийг орооно.

③Өвдөлт болон хавдалтыг багасгах үүднээс аспирин зэрэг өвчин намдаах эм уулгаж болно.

Хүнд хэлбэрийн түлэгдэлтийн үед эмнэлэгт очих хэрэгтэй. Эмнэлэгт очихын өмнө дараахи арга хэмжээг авна.

①Хүйтэн усаар түлэгдсэн хэсгийг олон минут урсгаж угаана.

②Түлэгдсэн хэсгийн хувцсыг хүчээр тайлж болохгүй.

③Цэвэр алчуурыг цэвэр хүйтэн усанд норгож түлэгдсэн хэсгийг ороон эмнэлэг явна.

(4) Хордох

Хордсон шинжтэй ажилчин илэрвэл дараахи арга хэмжээг авна.

①Зарим бодисонд хордсон үед авах арга хэмжээг сав шошигон дээр бичсэн байдаг тул үүнийг дагаж хийхэд болох бөгөөд хэрэв байхгүй бол дараахи арга хэмжээг авах хэрэгтэй.

②Хордлогын шинж тэмдэг илэрсэн өвчтөн ухаантай байвал ус эсвэл сүү уулгана. Ус, сүү нь хордуулах бодисын шингэлтыг удаашруулна. Хэрэв өвчтөн ухаангүй, таталт өгч байвал юу ч уулгаж болохгүй.

③Хорт бодисуудийн төрлөөс хамаараад хүчээр бөөлжүүлэх, бөөлжүүлэх үгүйг шийднэ. Ямар бодис ууснийг мэдээгүй тохиолдолд хүчээр бөөлжүүлж болохгүй.

④Хэрэв хорт бодис өвчтний хувцас, арьс, нүдэнд хүрсэн бол хувцсыг тайлж арьс ба нүдийг 20 минутаас дээш байвал өвчтнийг авч эмнэлэг явахдаа хорт бодисыг хамт авч явах хэрэгтэй.

(5) Тасарсан үед

Хуруу гар зэрэг тасарсан үед заавал тасарч унасан хэсгийг олж, цусыг тогтоож даралттай боолт хийж эмнэлэг явах хэрэгтэй.

-         Тасарсан хэсэгт авах арга хэмжээ

①Цусыг тогтоохын тулд цэвэрхэн алчуураар даралттай боолт хийнэ.

②Гэмтсэн хэсгийг зүрхний түвшингээс өндөрт байлгана.

③Гэмтсэн хэсгийг цэвэрхэн алчуураар боож эмнэлэгрүү явна.

-         Тасарч унасан хэсэгт авах арга хэмжээ

①Тасарсан биеийн хэсгийг заавал олж эмнэлэг авч явах хэрэгтэй.

②Эмнэлэг хүртэл цаг их орвол дааархи аргаар хадгалж эмнэлэг авч явах хэрэгтэй.

Тасарсан хэсгийн бохирдсон хэсгийг цэвэр усаар угаана. Хүчтэй үрж болохгүй.

∙ Тасарсан хэсгийг цэвэр алчуураар бооно.

∙ Боосны дараа дахин гялгар уутанд хийнэ.

∙ Дахин мөстэй гялгар уут болон мөстэй хайрцагт хийнэ.

∙ Мөснөөс болж гэмтэхээс сэргийлж тасарсан хэсэг болон мөсийг хооронд нь хүргэхгүйг анхаарах хэрэгтэй.

2)      Гэмтсэн эрхтэнүүдэд хийх яаралттай тусламжийн эмчилгээ

(1)   Толгой

Толгойг хүчтэй мөргүүлсний дараа бөөлжих юму уу, ухаангүй байгаа эсэх нь их чухал байдаг. Түр зуур ухаан алдсан тохиолдолд, бөөлжих хүчтэй өвдөх, ухаангүй байвал хурдан эмнэлэг явах хэрэгтэй. Ухаан алдсан үед эхлээд хүзүүг хойш нь гэдийлгэж амьсгалын замыг чөлөлж юу ч уулгахгүйгээр шууд 119-ийг дуудна.

(2)   Нүд

Ажил хийх явцад нүдэнд юм орох, шингэн зүйл үсэрсэн тохиолдолд гараар нухаж болохгүй бөгөөд урсгал усанд 5 минутаас дээш хугацаагаар угааж эмнэлэгявах хэрэгтэй. Нүд гэмтэж цус их гарч байвал цэвэр алчуураар дарж цусыг тогтоогоод хурдан эмнэлэг явах хэрэгтэй.

(3)   Хүзүү

Унах болон толгойгоо хүчтэй мөргөсөн тохиолдолд хүзүүний яс гэмтэж болно. Хүзүүний яс гэмтсэн гэж таамаглавал хүзүүг хөдөлгөхгүйгээр 119-ийг дуудах хэрэгтэй. Хөдөлгөвөл хүзүүний ясны гэмтэл хүндэх магадлалтай.

(4)   Цээж

Цээж гэмтсэний дараа амьсгалахад хэцүү байвал уушиг гэмтсэн байх магадлалтай. Хавирга хугарч уушгийг гэмтээвэл маш аюултай учраас хурдан эмнэлэг явах хэрэгтэй. Амьсгалахад хэцүү биш ч гэмтсэний дараа хавирганы хэсгээр өвдөлттэй байвал рентгэн зураг авахуулж хавирга хугарсан эсэхийг шалгах хэрэгтэй.

(5)   Гэдэс

Гэдэсрүү хүчтэй цохиж гэдсэн дотор цус алдсан бол яаралтай хагалгаа хийлгэх шаардлагатай учраас гэдсэн дотор цус алдаж байгаа эсэхийг мэдэх нь маш чухал юм. Бага зэргийн цохилтоос болж гэдсэн дотор цус алдахгүй ч гэсэн хэрэв цус алдсан бол гэдэс хатууран томорч хүчтэй өвддөг учраас гэмтсэний дараа аль болохоор юм идэхгүйг хичээж тайван амрааж ажиглах хэрэгтэй. Заримдаа хэдэн өдөр өнгөрсний дараа гэдсэнд цус алдах явдал байдаг учраас хэдэн өдрийн турш хянах хэрэгтэй.

(6)   Нуруу болон ташаа

Нурууг хүчтэй гэмтээвэл нуруу сээрний мэдрэлийн судас гэмтэж хөл мэдрэлгүй болж өтгөн шингэнээ гадагшлуулах чадваргүй болно. Хүзүүний яс гэмтсэнтэй адил хөдөлгөөнгүй байлгаж 119 түргэн тусламж дуудна. Хөнгөн хэлбэрийн өвдөлттэй байсан ч, ажлаа зогсоож эмнэлэг явах хэрэгтэй.

(7)   Гар, хөл

Гар болон хөл, гарын бугуй, хөлийн шагай зэрэг урагдаж гэмтсэн үед гаднаас нь харахад зүгээр юм шиг мөртлөө шөрмөс нь тасарсан тохиолдол их байдаг бөгөөд шөрмөс тасарвал хөдөлгөж болохгүй учраас ариутгаж цэвэр боолтоор дарж боогоод эмнэлэгт аваачиж шинжилгээ хийлгэх хэрэгтэй. Гэмтсэний дараа гэмтсэн хэсэг их хавдаж улааж өвдөлт ихтэй байвал яс хугарсан байж болох учраас хурдан эмнэлэг явж рентген зураг зэрэг шинжилгээ хийж хянаж үзэх хэрэгтэй.