Инчоны онгоцны буудаас Сөүлд байрлах зочид буудал руугаа явахаар такси барилаа. 50 эргэм насны "корей" эр "Монгол уу" хэмээн солонгос хэлээр надаас лавлаж байна. Намайг толгой дохингуут тэрбээр инээмсэглэснээ "Сөүлд ажиллахаар ирсэн үү" хэмээн хэрэгт дурлах нь надад сонин санагдав. Би солонгосчуудыг мэднэ, гэхдээ тийм чалчаа хэрэгт дуртай эртэй тааралдаж явсангүй. Замын турш надаас цөөнгүйг асуусан жолооч маань надад доорх яриаг хуучилсан юм. ".....Саудын Араб руу гэрээгээр солонгосчууд явж ажилладаг байлаа. Яг л монголчууд та нар манай улсыг зорин ирдэг шиг. Гэхдээ 1970-аад оны сүүлчээс эхлэн солонгосчуудын амьдрал эрс дээшилсэы. Тиймдээ ч Саудын Араб явах шаардлага байгаагүй. Одоогийн монголчууд манай улсад гэрээгээр болон хараар ажиллаж байгааг харахаар бидний Саудын Арабид ажиллаж байсан үе өөрийн эрхгүй санагддаг юм. Тэнд бид ажиллаад, ажлынхаа хөлсийг эхнэр хүүхэд, гэр орныхон руугаа явуулдаг байлаа. Явуулсан мөнгийг маань зарим нь далд хийгээд, хураадаг байсан бол, заримынх нь гэрийнхэн нь идээд уугаад, үрээд дуусгачихдаг байсан даа.

Хүний мөсгүй нэг нь зовж ажилласан мөнгийг нь аваад өөр хүнтэй суугаад явчихсан байдаг байсан. Мөнгө төгрөгөө сайн хурааж чадсан нь үйлдвэр, компани байгуулаад л ажиллаж байна" гэх түүний яриаг сонсохдоо монголчууд хэзээ нэгэн цагт сайхан амьдрах үе ирнээ хэмээн бодогдсон. Гэхдээ тэр нь хэзээ бэ. Утаанбаатараараа дуудуулах Улаанбаатар маань хэзээ хог шорооноосоо салж Сөүл шиг болох вэ. Монгол улс хөгжил хэзээ Өмнөд Солонгосын өнөөгийн хэмжээнд очих бол. Түмэн бодол тархийг минь эзэмдсээр би хүрэх ёстой газраа очлоо. Байрныхаа цонхоор харан зогсохдоо гудамжаар үй түмэн хөлхөх "корей"-чуудыг харан, тэдний дотор хичнээн монгол хүн айж бэргэн алхаж яваа болоо хэмээн бодож зогссон юм. Өмнөд Солонгост 21 мянган монгол иргэн ажиллаж амьдарч байна гэсэн албан бус мэдээ байдаг юм билээ. Тэр олон монгол маань нутаг буцаж, олон гэр бүл элэг бүтэн амьдрах тэр цаг хэзээ ирэх бол доо.

Эдийн засгийн хөгжил буурай Монгол Улсад юу хэрэгтэй бол. Таксины жолооч эрийн ярьснаар монголчууд бүтээн байгуулж, хийж сурах хэрэгтэй гэнэ. Үнэн байх л даа. "Жор мэдэхгүй ламаас зовлон үзсэн чавганц дээр" гэдэг шиг өмнөд солонгосчуудаас сурах, мэдэх юм монголчуудад их бий. Харьд зүтгэж яваа элэг нэгтнүүд маань энэ солонгосчуудаас их юм сураасай билээ. Монгол Улс боловсон хүчингүй орон биш ээ. Гадаадад өндөр боловсрол эзэмшсэн, эрдэм чадалтай залуучууд эх нутагт минь зөндөө бий. Эдгээр залуусынхаа мэргэжил чадварыг Монгол улсдаа ашиглах хэрэгтэй. Үүний тулд мэдээж эдийн засгийн хөшүүрэг хэрэгтэй.

Төр засгийн хувьд гадаадад ажиллаж амьдарч байгаа хүмүүсээ татах, тэгэхийн тулд тэдний Монголдоо таатай ажиллах амьдрах нөхцөлөөр хангах, хамгийн чухал байна. Сөүл ирснийг маань сонссон найзтайгаа уулзсан. Тэр маань долоон жилийн өмнө Өмнөд Солонгосыг зорьсон билээ. "Монгол хэцүү байна гэнэ лээ. Би нутагтаа очмоор л байна. Даанч яаж 200 хүрэхгүй мянган төгрөгөөр амьдрах билээ" хэмээн хуучлах найзыгаа буруутгах сэтгэл төрсөнгүй. Манай монголчууд хаа ч байсан заавал эх орондоо очно, хэзээ нэгэн цагт би буцна гэдэг. Тэнд гадаадад ажиллаад байя, би гадаадын хүн болчихъё гэсэн бодол санаатай хүн байдаггүй юм билээ.

Тэднийгээ л татах чухал байна. Гар утасны үйлдвэрт ажилладаг найз маань Монголд бизнес эрхлэе гэхээр хүнд суртал нь хэцүү юм билээ хэмээн хуучилсан. Хараад байх нь төр засаг нь зөв бодлого барьж гэмээнэ түмэн олон санаа зовох юмгүй амьдардаг бололтой хэмээн саяхан Өмнөд Солонгосыг зориод ирсэн найз маань хуучилсан. Гэхдээ дэлхийн эдийн засгийн сөрөг үзэгдлүүд тус улсыг тойрохгүй байгаа бололтой. Тэр бүхнийг төр нь анхааралдаа авчээ. Солонгост ажиллаж амьдрах бүх нөхцөл боломж бүрдсэн байдаг тул "корей" залуучууд гадаадад гаръя, мөнгө хураая гэсэн бодол байдаггүй гэнэ. Харин залуучуудаа гадаадад боловсрол эзэмшүүлэхэд төрөөс гойд анхаардаг ажээ. Тиймдээ тус улс хөгжлөөрөө Азидаа гуравт ордог байх. Өнөөдөр тус улсын иргэн хамгийн доод тал нь 2000 воннын цалин авч байна. Харин манайд цалингийн доод хэмжээ 100 мянган төгрөг. Монголд өнөөдөр нэг литр шатахуун 2000 төгрөг бол, Өмнөд Солонгост яг л адилхан 2000 вонн. Авдаг цалин асар зөрүүтэй хэрнээ амьжиргаан төвшин ойролцоо гэхээр монголчууд маань ядуу амьдрахаас ч яах билээ. Шатахууны үнээс улбаатай үнийн хөөрөгдөл өнөөдөр эдийн засаг маань туйлдаж байна. Мэдээж, үүнээс гарах зам бидэнд бий. 30 жилийн өмнөх солонгосчуудын амьдралыг монголчууд давтаж байгаа бол 30 жилийн дотрох тус улсын үсрэнгүй хөгжлийн нууцаас суралцахад гэмгүй баймаар.