Умайн булчингийн эрүүл байдал алдагдаж эмгэгшиж томрох, эд эсийн төвшинд өөрчлөлт орохыг умайн хоргүй хавдар гэнэ.
Голдуу 35-45 насны эмэгтэйчүүдэд тохиолддог, ургалт удаантай өвчин. Умайн булчингийн хоргүй хавдар үүсэхэд:
 

• Удамшил
• Умай, түүний дайвар эрхтнүүдийн архаг хууч өвчин нь гол шалтгаан болно.
Харин
• Хоолой залгиурын өвчин
• Хэрлэг зүрх судас үе мөчний өвчин
• Мухар олгой авахуулсан
• Элэг цөсний архаг өвчин
• Бамбай булчирхайн өвчин эмгэг
• Даралт ихсэх эмгэгтэй байдлууд нь умайн хоргүй хавдар үүсэхэд нөлөөлдөг.
 

Шинж тэмдэг:

• Биений юмны үйл ажиллагаа алдагдах
Өвтэй эмэгтэйчүүдийн биений юм анхнаасаа хожуу ирсэн байх ба биений юм их, бага ирэх, олон хоног ирэх, эсвэл богино хугацаантай байх гэх мэтээр алдагдана.
• Ууц нуруу, хэвлий орчмоор өвдөх
Хавдар хэмжээгээрээ томорсон тохиолдолд өвдөлт илэрнэ. Мөн хавдрын явц түргэн үед байнга өвдөх байдал ажиглагадна. Нэн ялангуяа бэлгийн харьцааны үед өвдөлт эмзэглэлт илэрнэ.
• Хэвлий хавиар томрох
• Умайн ойр орчмын эд эрхтний үйл ажиллагаа өөрчлөгдөнө.
 

Ойр орчмын эд эрхтнүүдийн үйл ажиллагаа, өтгөн ялгаруулах, шээх үйл явц хямарна.
Түүнээс гадна: харааны товгор, өнчин тархи, дотоод шүүрлийн үйл ажиллагааны хямрал болсны улмаас ядрах, сульдах, таргалах, хоолой сөөнгө, даралт бага, даарамхай, арьс хуурай, умдаг суганы үс сийрэг, бэлгийн харьцааны сонирхолгүй, бэлэг эрхтний хатингаршилтай, үтрээ хуурай байх шинжүүд илэрдэг.

Умайн хоргүй хавдартай эмэгтэйчүүдэд анхдагч болон хоёрдогч үргүйдэл түгээмэл тохиолддог.
Умайн үрэвсэлтэй, мөн олон удаа үр хөндүүлсэн, төрсний дараа умайн хөндийг нэг биш удаа шалгуулсан, умайн гажиг хөгжилтэй зэрэг шалтгаанаас эмэгтэйчүүдийн дийлэнх нь умайдаа өөрчлөлттэй, өндгөвчний үйл ажиллагаа хямарсан байдаг. Үүнтэй холбоотойгоор умайн хоргүй хавдар үүсэх ба энэ үед биений юм их, удаан ирдэг, үргүйдэл үүсдэг.
Нарийн шинжилгээгээр даавруудын тэнцвэргүй байдал үүссэн байдаг.
 

Оношлогоо

Дотуур үзлэг, эхо, дурангийн шинжилгээгээр хоргүй хавдрыг оношлоно.
Хүндрэл
• Хавдар хортой болж өөрчлөгдөх
• Хавдар хэт томорсоноос умай эргэх
• Зангилаа үхжсэнээс хэвлийн хөндий рүү цус алдах
 

Эмчилгээ

Умайн хоргүй хавдартай өвчтөнг мэс заслын болон эмийн аргаар эмчилнэ.
Мэс заслыг эмч нарын зөвлөгөөний тусгай заалтаар хийх ба даавар эмчилгээ, нөхөн сэргээх эмчилгээг дагалдуулан хийдэг.н
Тавилан: Хавдрын хэмжээ, гүн өөрчлөлт өгсөн, хүндрэл бий үгүй эсэхээс хамаарч эмчилгээний үр дүн гарах хэдий ч ерөнхийдөө эдгэрэлтээр төгсдөг өвчин мөн.

Урьдчилан сэргийлэлт

• Биений юм хямралтай болсон тэр цаг үеэс оношлож, эмчлэх арга хэмжээг авах нь зүйтэй.
• Умай болон дайврын үрэвсэлт өвчнөөр өвдөхгүй байх, өвдсан даруй төгс эмчилгээ хийж ул мөргүй арилгах, дахин өвдөхөөс сэргийлэх
• Дээр өгүүлсэн хоргүй хавдрыг үүсгэж болзошгүй хүчин зүйлсээс сэргийлж, өвчин эмгэгийг бүрэн гүйцэд эмчилж байх хэрэгтэй.
• Үр хөндөхөөс аль болох зайлсхийх, жирэмснээс хамгаалах арга хэрэглэх
• Эмэгтэйчүүд жилд 2-оос доошгүй удаа эмэгтэйчүүдийн үзлэгт хамрагдаж нөхөн үржихүйн эрхтэн тогтолцооны эмгэг үрэвслийг илрүүлж эмчилж байх
• Сэтгэл санааны хувьд