ЮНЕСКО-гийн зөвлөлдөх хорооны V бага хурал тавдугаар сарын 22-25-нд ИБУИНВУ-ын Манчестер хотод болж, дэлхийн хосгүй үнэт 45 өвийг дэлхийн баримтат өвд бүртгэсэн билээ. Эд гээрийн дотор Монголын “Лу Алтан товч”, “Монгол шун хан Дан жуур” бүтээл багтсан юм. ЮНЕСКО-гийн ерөнхий захирал Ирина Бокова наадмын үеэр манай улсад айлчлахдаа эдгээр өвийн батламжийг Ерөнхий сайдад гар дуулав. “Лу Алтан товч”, “Монгол шунхан Данжуур” нь дэлхийн баримтат өвд бүрт гүүлсэн Монголын анхны бүтээл болсноороо онцлогтой аж. Уг жагсаалтад одоогоор 238 баримтат өв бүртгэгджээ. Өн гөрсөн онд тус байгууллагын гишүүн ор нуу даас 80 гаруй баримтат өвийг бүртгүүлэхээр материалаа ил гээснээс 45-ыг нь сонгосон юм байна.

“АЛТАН ТОВЧ”

XVII зууны алдарт эрдэмтэн гүүш Лувсанданзан 1651 онд “Эртний хаадын үндэслэсэн төрт ёсны зохиолыг товчлон хураасан Алтан товч оршвой” хэмээх шастир туурвиж, Чингисээс Лигдэн хааны үеийг өгүүлсэн байдаг нь монголч эрдэмтдийн дунд “Лу Алтан товч” хэмээн алдаршжээ. Уг бүтээлийг “Монголын нууц товчоо”-ны монгол эхийн нэг хувилбар гэж эрдэмтэд үздэг аж. “Алтан товч”- ийн эх зохиол болох хулсан үз гийн бичмэлийг Су дар бичгийн хү- рээлэнгийн дарга Он годын Жамъян агсан 1926 онд Дорнод аймгийн Баянтүмэн хошууны тайж Дариас авсан гэдэг. Ингэснээр “Лу Алтан товч” Монголын түүхэн уран зохиолын судалгааны үнэт дурсгал болон мөнхөрсөн юм.

“МОНГОЛ ШУНХАН ДАНЖУУР”

“Ганжуур”-ын тайлбар болох “Данжуур” судар 226 боть бөгөөд энэтхэг, төвд эрдэмтдийн бичсэн их, бага арван ухааны шастирууд, 3427 төрлийн зохиолыг багтаасан 107839 хуудастай, 23х72.5 см хэмжээтэй их хөлгөн судар юм. “Монгол шунхан Данжуур”-ыг II Жанжаа хутагт Ролбийдорж, Ширээт хутагт Лувсан дамбийням тэргүүтэй 200 орчим гүүш төвдөөс монгол хэлнээ орчуулан, 226 боть болгон 1742-1749 онд Бээжинд модон бараар хэвлэсэн хамтын бүтээл юм. “Данжуур” бол уран зохиол, толь бичиг, хэлний зүй, гүн ухаан, газар зүй зэрэг олон зүйлийг багтаасан шинжлэх ухааны судар хэмээдэг. Монголын Үндэсний номын санд хадгалагдаж буй “Монгол шунхан данжуур” нь дэлхийн хэмжээнд цорын ганц хувь аж. Халхын ван Наянтын хувийн номын санд байсан уг бүтээлийг мөн л Онгодын Жамъян гүн, Ширнэндамдин жонон ван нар 1925 онд Наянт вангаас авч, Улсын номын санд хадгалуулсан түүхтэй. Эл бүтээлийг хадгалах тухай Наянт вантай хийсэн тусгай гэрээг чулуун дээр сийлж, тус номын сангийн үүдэнд тавьсан нь эдү гээ хадгалагдаж буй.