Монгол улсын хууль үйлчилдэггүй, Монголын баялгийг цөлмөсөн “Ажнай” Бат-Эрдэнийг эх орноосоо хөөх л үлдлээ

Тэр болгон хүмүүс уул уурхай руу хошуураагүй байхад Өмнөговь аймгийн газрыг там болтол ухаж төнхөн баяжсан Бат-Эрдэнийг “Ажнай” нэрээр нь монголчууд андахгүй. Энэ ах шиг баяжихсан гэж шүлсээ дуслуулах залуус байх ч түүнийг үзэн ядаж, хараан зүхэх эрүүл саруул сэтгэлгээтэй, эх оронч сэтгэлтэй нь дэндүү олон. УИХ-д хоёр ч удаа заларсан энэ эрхэмд Өмнөговийнхон бол бүүр ч дургүй, дургүйгээр барахгүй нэрийг нь сонсоод л “бөөлжис нь цутгадаг” юм билээ. Бат-Эрдэнэ тэр нутгийн уугуул, нутгийн ахан дүүс нь түүнийг нэг удаа буюу 2000 оны УИХ-д итгэн сонгосон юм. Тухайн үед ард түмэн ёстой л худлаа амлалтанд толгой нь эргэдэг байсан. Тиймдээ Бат-Эрдэнэ УИХ-д заларч чадсан юм. Харин 2004 оны УИХ-д сонгуульд Өмнөговьчууд Бат-Эрдэнийг сонгох нь байтугай нутгаасаа чулуу модоор тас цохиод хөөсөн боловч тэрээр их мөнгөний хаялгаар гараад ирсэн гэдэг. Ингээд тэр луйвардан УИХ-д суусан хэрэг. Дөрвөн жил хулхидуулж, бас дээр нь газар нутгийнхаа хэвлий дотрыг төнхчүүлсэн тэд гомдсондоо УИХ-д нэр дэвшихээр ирсэн түүнийг энэ нутагт дахин бүү хөл тавь, хөгжүүлж дээшлүүлж чадахгүй бол гай болохгүй хол яв гэсэн утгатай үгээр булж машинаас нь буулгахгүй хөөсөн гэдэг. Гэвч түүнд энгийн олны үг хэл байтугай төрийн хууль үйлчилдэггүй болохоор яая гэхэв, дахиад л дөрвөн жил саарал ордноос бизнесээ өргөжүүлэх нь тэр. Өнөөдөр Өмнөговьчууд Бат-Эрдэнийн балгаар нутаг орондоо тайван тавтай суухын аргагүй болжээ. Бат-Эрдэнээр овоглосон хүнд даацын том том машинууд хамаг баялгийг нь цөлмөн Хятад руу гарган, зам харгуй байтугай тал газрыг нь хүртэл хөрсөөр нь эргүүлж, газар сайгүй тоосжилт үүсэн, ер нь хүн мал тогтох нөхцөлгүй болжээ. Мал гаргахаар гэдэс дотор нь идэхийн аргагүй барьцалдан, шороо чулуу гардаг, ерөөсөө малын бэлчээргүй болсон. Гадны мөнгөтьэй эрхмүүд нутагт нь эзэн сууснаар юмны үнэ, ялангуяа ахуйн хэрэглээний зүйлс, өдөр тутмын хүнсний үнэ нийслэлээс ч өндөр. Нэг кг хонины мах хамгийн хямддаа 5000 төгрөг. Энэ байдал нь уугуул иргэд, ахмадуудын амьдралд маш хүндээр тусдаг байна. Энэ юу ч биш энэ мэт ахуйн жижиг асуудлуудыг тоочоод барахгүй. Хамгийн аймшигтай нь сүүлийн үед тус аймагт гажигтай төрөлт ихсэж байгаа. Өөрөөр хэлбэл, Монгол улсын аюулгүй байдалд онцгой нөлөөлж эхэлж байна. Өмнөговийн аль ч сум нутгийн захын хүнээс Бат-Эрдэнийн тухай асуувал “ээ базарваань, энэ нүгэлт амьтны нэрийг ч сонсмооргүй байна” гээд толгой дарна. Түүнд нутгийнх нь уугуул иргэд голдоо ортол гомджээ. Өмнөговийн нутаг газар шороо ийнхүү там болоход Бат-Эрдэнийн хувь нэмэр асар их гэнэ лээ. Гэтэл нутаг усаа тамын орон болгосон Бат-Эрдэнэ гэгч улсад 80 тэрбумын татварын өртэй хэрнээ мисс хүүхнүүдийг ивээн тэтгэн, нүгэлт биедээ 5000 ам.долларын өмд, 6000 ам.долларын гутал угладаг, европоос хоол хүнсээ онгоцоор зөөлгөж иддэг, хүүхэд нь гадаадад сурдаг бөгөөд 7 хоног тутамд онгоцоор нисч ирэн гэртээ 1 хоноод буцдаг, ямар ч монгол хүнтэй харьцдаггүй, УИХ-ын гишүүд болон цагдаа, хуулийн байгууллагынхныг дуудаж уулздаг, нэг ийм л хүн байдаг аж. Мөнгө нь багтаж ядсан тэрээр хууль шүүх болон байж улсад төлөх ёстой 80 тэрбумынхаа дөнгөж 20-ыг нь шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэгчийн удаа дараагийн шаардлагаар нэг юм төлсөн бөгөөд одоо 60 тэрбумыг төлөх өртэй байгаа. Гэсэн хэдий ч мисс нэртэй мөнгөтэй эрд унаж үхдэг хүүхнүүдээс гар татдаггүй тийм л бизнесмэн юм байна. Түүний сонгосон хүүхэн нь мисс Гантогоо гэхээр бас ч тийм мэдрэмжтэй залуу биш бололтой. Миссүүд дотроо хамгийн царай муутай нь гэх буюу мэс заслын нэлээд засвартай нь гэх юм билээ. Энэ ч яахав, хүн бүхэн ямар Бат-Эрдэнийн нүдээр Гантогоог харах биш. Харин Гантогоогийн баян нууц амраг ахаараа гайхуулан “онгоцны буудал дээр зогсож байтал нэгэн сайхан сэтгэлтэй ах 500 доллар өгсөн” хэмээн ярьсан нь Өмнөговийн харъяатай хүмүүсийн уурыг барж байна. Ингэж Бат-Эрдэнэ нууц амрагаа олсон гэлцдэг. Уг нь бусад улс орны баячуудын түүхийг уншихаар ихэнх нь мөнгөнд ханаж чаддаг, бизнесээ цэвэр хийж, улсад төлөх ёстойгоо давуулан биелүүлж төлөхөөс гадна олсон мөнгөө эргээд нийгмийн сайн сайхны төлөө зарцуулдаг юм билээ. Гэтэл манай баячууд хүүхдүүдээ эрхлүүлэн хар тамхичин болгохын дээр хэдэн зуун саяын машин, үнэтэй орд харш, үнэтэй брэнд мрэндхэнээр л хөөцөлдөх нь даанч нэг ичмээр. Монгол улсыг доромжилж байгаа Бат-Эрдэний хувьд Өмнөговийнхон бол юу ч биш ойлгомжтой. Монгол улсыг цөлмөж баяжсан Бат-Эрдэнэд Монгол улсын хууль ч үйлчлэхээ больсон юм билээ. Одоо тэгэхээр Монголын ард түмэн Бат-Эрдэнийг эх орноосоо бүрмөсөн хөөх л үлдлээ.