Өмнөд Солонгос руу явах уу, өмнийн говийг зорих ууМанайх руу солонгосчууд, Солонгос руу Монголчууд нүүдэллэсээр. Монголын өрх бүрээс нэг хүн Өмнөд Солонгост ажиллаж амьдардаг гэхэд хилсдэхгүй. Уг нь Монголын хилийг дан ганц солонгосчууд даваад байгаа юм биш л дээ. Орос, Хятад, Герман, Канад, Австрали гээд олон орны иргэд манай усыг ууж ёсыг дагаж байгаа. Эдүгээ гадаадад манай улсын 107 мянга гаруй иргэн оршин суудаг. Харин Монгол Улсад 16 мянга гаруй гадны иргэн аж төрдөг байна.

Харьд сурч, ажиллаж амьдарч байгаа элэг нэгтнүүдийн маань 30 гаруй мянга нь Өмнөд Солонгост амьдардаг гэсэн статистик бий. Гэхдээ энэ бол зөвхөн бидний мэдэж байгаа тоо. Тус улсад ажиллаж амьдарч буй иргэдийн яриагаар бол Өмнөд Солонгост эдүгээ 40 мянга хол илүү Монгол бий гэх юм билээ. Тэнд хууль бусаар амьдарч байгаа иргэд ажиллахаа бодоод элдэв тооллого, бүртгэлээс нуугддаг. Ер нь тэгээд харьд хараар ажиллаж байгаа иргэдээ нарийвчлан данслах боломжгүй хэмээн холбогдох мэргэжилтнүүд учирладаг.

Энд ирсэн солонгосчууд бизнес эрхэлж бэлжээд буцдаг. Харин авах цалингийн арав таван төгрөгийн ахуй, амьдралаа сайжруулах сайхан мөрөөдөл өвөрлөн очсон Монгол залуучууд тэнд хамгийн хүнд хүчир, хар бор ажлыг нь хийнэ. Мөнөөх хэдэн төгрөгнийх нь хариуд эрүүл мэндээрээ ихэнхдээ хохироод ирдэг.

Харь орон, хатуу хүтүү хөдөлмөрөө унах унаа, орох орон хэмээн төсөөлдөг. Энэ мөрөөдөл биелдэг нь хэд бол. Солонгосчууд манайхаас авах ажиллах хүчдээ хатуу чанд шаардлага тавьдаг. Юуны өмнө эрүүл чийрэг байх ёстой. Нас шүд, эр эм, өндөр намаар нь хүртэл зааж заагладаг. Өмнөх нийгмийн үед Монголчууд Орост нийлүүлэх адуугаа ингэж малиндуулдаг байсан гэлцэх юм билээ.

Эдүгээ Солонгост гэрээгээр ажиллах 5000 ажилчин элсүүлэх тухай мэдээлэл залуусын сонорыг мялааж байна. Олон хүн асууж сураглаж бие бие рүүгээ мессенжердэж байна.

Тэгэхээр багаар бодоход энэ онд манай улс 1000 гаруй "эзэнгүй айл"-тай болох төлөвтэй. Учир нь БНСУ-д хөдөлмөрийн гэрээгээр ажиллах иргэдийг ирэх сараас бүртгэж эхлэхээр болжээ. 2010 онд шалгалтад орсон Монгол иргэдээс 800 гаруй нь тус улсын Хөдөлмөрийн биржид бүртгэлтэй байгаа аж. Харин энэ онд БНСУ-ын Хөдөлмөрийн яамнаас 5000 хүнийг гэрээгээр ажилтнаар авах боломжтой хэмээн мэдэгдсэн байна. Гэхдээ 800 гаруй Монгол иргэн тус улсын Хөдөлмөрийн биржид бүртгэлтэй байгаа тул энэ онд 5000 хүн явах боломжгүй. Эхний ээлжинд 1000 орчим хүн явах байх хэмээн манай улсын Хөдөлмөрийн төв биржийнхэн мэдэгдэж байгаа.

Гэхдээ эдгээр иргэн хэлний мэдлэг, эрүүл мэндээр тааруу бол Солонгос руу явах боломжгүй. Тэд юуны түрүүнд Солонгос хэлний түвшин тогтоох шалгалтад тэнцэх, цоо эрүүл байх шалгууртай нүүр тулна. Үүн дотроо элэгний үрэвслийн В,С вирүс, ДОХ, тэмбүү, сүрьеэ зэрэг өвчингүй байх учиртай. Тухайн иргэн эрүүл мэндийн үзлэг шинжилгээнд тэнцсэн ч Солонгосын хилийн дээс давмагц тус улсын талаас дахин үзлэг шинжилгээнд хамруулдаг. Хэрэв энэ сорилтод бүдэрвэл шууд нутаг буцдаг байх жишээтэй.

Бид гадаадад ажиллах хүч илгээх нэрээр эрүүл чийрэг, ид хийж бүтээх, гэр бүлийн амьдрал зохиох 18-35 насны залуучуудаа сорчилж илгээсээр. Үүнээс үүдэн гэр бүл салалт, хоёрдмол амьдралтай иргэд нэмэгдэж байж болзошгүйг холбогдох мэргэжилтнүүд үгүйсгэдэггүй.

Манай улсад залуу гэр бүлийн салалт 41.9 хувьтай байна гэсэн тоог өнгөрсөн онд Иргэний бүртгэл мэдээллийн төвөөс гаргасан байдаг. Энэ нь хоёр гэр бүл тутмын нэг нь салж байна гэсэн үг аж.

Уг нь "Эзэн хичээвэл заяа хичээнэ" гэж үг бий. "Оюутолгой" ХХК, "Энержи Ресурс" ХХК, "Тавантолгой" ХК, зэрэг уул уурхайн компаниудад ажлын мест байна. Дан уул уурхайн салбар гэлтгүй Сайншандад байгуулагдах аж үйлдвэрийн парк, барилгын салбар, төмөр замын бүтээн байгуулалт болон түүнийг дагасан үйлчилгээний салбарт ажлын байрууд гарч ирнэ. Ганцхан жишээ дурдахад Оюутолгойгоос гарах ашигт малтмалыг борлуулснаас орлого орохын зэрэгцээ төслийг дагалдаж маш олон үйлдвэр үйлчилгээ явагдаж эхэлнэ. Энэ нь дор хаяж арав гаруй мянган ажлын байр бий болох төлөвтэй судалгаа бий.

БНСУ-д хөдөлмөрийн гэрээгээр ажиллахаар явсан иргэдийн гэрээ тодорхой хугацааны дараа дуусна. Харин хараар ажиллаж байгаа иргэдийг муугаар бодоход олон хавар нэгэндээ гэгчээр нэг л өдөр баригдаж нутаг буцах нь тодорхой.

Ер нь харьд боолын хөдөлмөр эрхэлж буй залуучууд сайндаа л 1000 ам.долларын цалин авдаг юм билээ. Яахав, өөрийн идэж уух, өмсч зүүхээ хүртэл хасч танан байж зарим нэг нь үүнээс арай илүүг хураадаг гэдэг. Энэ дайны цалинг эх орондоо хөдөлмөрлөөд олох боломж хэдийнэ дэргэд ирчихэж.

Лав л миний мэдэхийн "Оюутолгой" ХХК-нд хүнд машин механизмын жолоочоор ажилд орсон залуу 700 гаруй мянган төгрөгөөс цалин нь эхэлж байгаа дуулдсан. Энэ мэт жишээ олон бий. Тэгээд ч өмнийн говийн уурхайнууд, төмөр замын бүтээн байгуулалт бол урт удаан тогтвортой, найдвартай ажлын байр гэдгийг залуучууд маань тооцоолж үзэх байх.

Ямартай ч ид хөдөлмөр эрхлэх насны залуучуудад өмнөд Солонгос руу явах уу, өмнийн говийг зорих уу гэсэн сонголт байна. Яаж ч бодсон харь газрын шорооноос нутгийн чулуу зөөлөн байж таарна.