Ñóäàëãààíààñ үçýõýä ýðýãòýé÷үүäèéí  34% íü  ýìýãòýé õүíèé õàìãèéí èõ ñýòãýë òàòäàã çүéë íü òүүíèé õөõ ãýñýí áàéíà. Ãýòýë үүíèé çýðýãöýý  ýìýãòýé÷үүäèéí 87% íü  áèåèéí ýíý õýñýãòýý ñýòãýë äóíäóóð ÿâäàã áàéíà. Íýã õýñýã íü òүүíèéãýý òîìñãîõ, íөãөө õýñýã  íü áàãàñãàõ, ãóðàâ äàõü õýñýã íü áүð õýëáýðèéã íü өөð÷ëөõ õүñýëòýé áàéäàã.

Õàðèí  õөõíèé ýì÷ ìýðãýæèëòíүүä íü ýëäýâ çөãíөëөөñ õîë áàéäàã õүìүүñ áîëîõîîð ýìýãòýé÷үүäèéí õөõèéã ñүүíèé áóë÷èðõàé õýìýýí íýðëýäýã. Õөõíèé áóë÷èðõàé íü òөðñөíèé äàðàà ñүү áèé áîëãîõ, îíöãîé өâ÷èíä áàéäàããүé ãýñýí ãîë îíöëîãòîé ãýæ үçäýã áàéíà.

Õөõ áîë ìàø íàðèéí áүòýöòýé ýðõòýí þì. Òүүíèé äîòîð  äààâðûí өөð÷ëөëòèéí үåä ñүү ÿëãàðóóëäàã îíöãîé ýñүүä áàéäàã áàéíà. Áүëýã èéì ýñýýñ õýëòýíöýð үүñýæ, õýëòýíöýðүүä íü íýãäýæ  òîì õýëòýíãүүä (15-20ø)  үүñãýäýã. Õýëòýí áүðä ñүү ÿëãàðóóëàõ öîðãî áàéõ áà ýíý íü õөõíèé òîâ÷ ðóó  îðñîí áàéíà.  Òүүí÷ëýí ýíýõүү ýãýë áèø áүòöèéã õîëáîæ. òýæýýë өãäөã ýñýýñ áүðäñýí õөõөíä  çàâñðûí ýä áèé. ×óõàìäàà ýíý îíöëîã  áүòöýýñýý  áîëæ õөõíèé áóë÷èðõàé ìàø ýìçýã áàéäàã. Õàðàìñàëòàé íü  õөõíèé  áóë÷èðõàéí өâ÷èíä  õүүõýä  òөðүүëñýí õî¸ð ýìýãòýé÷үүäèéí íýã íü  өðòäөã áàéíà.
Èõýíõäýý:

Ìàñòèò. Õөõíèé áóë÷èðõàéí үðýâñýëò өâ÷èí. Èõýâ÷ëýí õөõíèé òîâ÷íû õàãàðõàéãààð õөõөíä  õàëäâàð îðñîí үåä  үүñäýã.
Õîðãүé õàâäàð. Òîäîðõîé òөðëèéí ýñүүäèéí (àäåíîìà, ôèáðîìà, ôèáðîàäåíîìà) õү÷òýé өñөëòèéí ãîëîìò үүñýõ.
Ìàñòîïàòèÿ –õîðãүé õàâäàðòàé  áàðàã èæèë áîëîâ÷ ñүүíèé áóë÷èðõàé áүõýëäýý àäèë õýìæýýãýýð  өâ÷èëíө.
Õөõíèé áóë÷èðõàéí өìөí  ( õîðòîé õàâäàð) – îíöãîé èäýâõèò ýñүүäèéí õÿíàëòãүé өñөëòèéí ãîëîìòóóä үүñýõ çýðýã  өâ÷íүүä  òîõèîëääîã.
Øàëòãààí
Õөõíèé áóë÷èðõàéí өâ÷íèé õàìãèéí ãîë øàëòãààí íü áýëãèéí áîëîí çàðèì íýãýí  äààâðûí  òýíöâýð  àëäàãäàõ ÿâäàë þì. Ýíý  íü өíäãөâ÷, áàìáàé áóë÷èðõàé, ýëýã, öөñíèé õүүäèéí ã.ì  ýðõòýíүүä өâ÷èëñөí  үåä òîõèîëääîã. ßëàíãóÿà áàéãàëü öàã óóðûí õóâüä òààãүé áүñ íóòàãò  àìüäàðäàã,  ýýæ, ýñâýë ýìýý íü ýíý өâ÷íөөð өâ÷èëæ áàéñàí, òүүí÷ëýí áàéíãà ÿäàðãààíä îðäîã, àáîðò îëîí óäàà õèéëãýñýí ýìýãòýé÷үүäýä  өâ÷ëөõ  ýðñäýë өíäөð áàéäàã. Ìөí  õөõíèé áóë÷èðõàéí ãýìòýë íÿöðàë íü өâ÷ëөë үүñãýíý.

øèíæ òýìäýã

Õөõíèé өìөíèé èõýíõ àíõäàã÷ øèíæèéã ýìýãòýé÷үүä өөðñäөө èëðүүëæ áîëíî. Õýðýâ õîðò õàâäàðûã ýðò үåä íü èëðүүëáýë áîãèíî õóãàöààíä áүðýí ýì÷ëýõ áîëîìæòîé. Òîãòìîë өөðөө áèå äààæ õөõөө øàëãàæ áàéõ íü õàâäðààñ ñýðãèéëýõýä ÷óõàë à÷ õîëáîãäîëòîé õү÷èí çүéë ãýæ ýì÷ íàð үçäýã. 20- èîñ äýýø íàñíû  ýìýãòýé  áîëãîí õөõөө òîãòìîë øàëãàæ үçýæ áàéõ õýðýãòýé ãýæ ýìýãòýé÷үүäèéí ýì÷ çөâëөäөã.  Èéì үçëýãèéã ñàðûí òýìäýã ýõýëñíýýñ 7-10 õîíîãèéí äàðàà õèéõ íü çүéòýé. Ýíý үåä õөõíèé ýìçýãëýë íàìäàæ, õýìæýý íü áàãàññàí áàéäàã. Öýâýðøèëò ýõýëñíýýñ õîéø ñàð áүð õóàíëèéí òîãòìîë íýã өäөð үçëýã õèéæ  áàéõ øààðäëàãàòàé. Ýíý үéë ÿâö íü  ýíãèéí  áөãөөä èõ öàã àâàõãүé. Óñàíä îðñîíû äàðàà õөõөө øàëãàõ íü èëүү òîõèðîìæòîé.
Èíãýýä:

Òîëèíû өìíө çîãñîîä õөõөө àæèãëàíà. Õýâèéí үåä ãàæ õýëáýð, òàòàëäñàí àðüñ, íèìáýãíèé õàëüñ ìýò øèíæ, òîâ÷ øèãäñýí áàéõ, íîéòîãíîõ ãàäàðãóó çýðýã өөð÷ëөëòүүä áàéõ ¸ñãүé.
Áàðóóí ãàðàà äýýø íü өðãөæ, áàðóóí õөõөө òîéðîã õөäөëãөөíөөð ýñâýë òөâөөñ íü  çàõðóó íü  òýìòýð÷ үçýí õàòóó íÿãò çүéë áàéãàà ýñýõèéã øàëãàíà.
Ìөí èéì ìàÿãààð çүүí õөõөө øàëãàæ үçíý.
Õөõíèé òîâ÷èéã õóðóóãààðàà ÷èìõýæ  øóâòàð÷ үçíý. Õýâèéí үåä  ÿìàð ÷ øèíãýí ÿëãàðàõ ¸ñãүé.
Ñóãàíû òóíãàëàãèéí áóë÷èðõàéíóóäûã õî¸ð òàëààñ íü òýìòýð÷ үçýõýä òîìðîëò áîëîí өâ÷èí ìýäðýãäýõ ¸ñãүé.
Õөõ áà ñóãàíû áóë÷èðõàé ã õýâòýý áàéäàëä äàõèí øàëãàõ. Èíãýõäýý øàëãàõ ãýæ áóé õөõíèéõөө òàëûí ãàðûã áèåèéí äàãóó òàâæ äàðàà íü òîëãîé äýýãүүðýý өðãөíө.
Õýðýâ ÿìàð íýãýí ãàæèã èëýðñýí, äàðàà äàðààãèéí үçëýãèéí үåä ìýäýãäýõүéö өөðëөëò ãàðñàí áîë ÿàðàëòàé ýì÷èä õàíäàõ õýðýãòýé.  Èõýíõ õàâäàð íü õîðãүé áàéäàã áîëîâ÷ үүíèéã çөâõөí үçëýã øèíæèëãýýíèé äàðàà ë òîäîðõîéëæ áîëíî. ßìàð ÷  çîâèóð  áàéõãүé  áàéñàí ÷ æèëä íýã óäàà õàâäàðûí ýì÷èä үçүүëýõ íü çүéòýé. ßëàíãóÿà öàöðàã èäýâõèò òóÿàòàé õîëáîîòîé àæèë õèéäýã áîë çàéëøãүé үçүүëýõ øààðäëàãàòàé.  Õөõíèé өìөíөөñ  öàã òóõàéä íü óðüä÷èëàí ñýðãèéëæ ÷àäâàë ìýñ çàñàë õèéëãýõ øààðäëàãà ãàðàõãүé ãýäãèéã ñàíàõ íü ÷óõàë.

Îíîøëîãîî
Õýðâýý õөõөíä òàíü ÿìàð íýãýí ýâãүé ìýäðýìæ òөðөөä áàéâàëáàéâàë õîéøëóóëàëãүéãýýð ýì÷èä үçүүëýýðýé. Ãàíöõàí õөõíèé õàâäàðûí ýì÷ ë õөõèéã òàíü ìýðãýæëèéí òүâøèíä  үçýõ áөãөөä  øààðäëàãàòàé áîë õýò àâèàíû øèíæèëãýý, õөõíèé ðåíòãåí çóðàã  àâõóóëíà.  Өâ÷íèé øàëòãààíûã òîãòîîõûí òóëä äààâðûí òүâøèíã øàëãàíà.

Ýì÷èëãýý
Õýðýâ  õөõөíä õîðãүé õàâäàð ( àäåíîìà, ôèáðîìà) ýñâýë óóëèíõàé үүññýí áîë ìýñ çàñàë õèéæ  àâäàã. Ìàñòîïàòè ýñâýë õөõíèé áóë÷èðõàéã áүõýëä íü õàìàðäàã өâ÷íèé үåä  ýìýýð ýì÷èëæ áîëíî. Ãýõäýý ÿìàð ÷ òîõèîëäîëä  äîòîîä øүүðëèéí áóë÷èðõàéí ýì÷ áîëîí ýìýãòýé÷үүäèéí ýì÷òýé çөâëөõ  øààðäëàãàòàé.
I want to