Ýð áýëèã ýðõòýíèé õºãæëèéí ãàæèã íü  ýðõòíèé õýâèéí õýëáýð, õýìæýý, áàéðëàëûí òөðөëõèéí өөð÷ëºëò þì. Өөðөөð õýëáýë ýíý áүõ ººð÷ëºëò íü ávð ýõèéí õýâëèéä äýõ õөãæëèéí ÿâöàä áèé áîëñîí өөð÷ëөëò.  

ßâö
Ýð áýëèã ýðõòýíèéã çààâàë øóëóóí áàéõ ¸ñòîé ãýñýí òàøàà áîäîë òүãýýìýë áàéäàã. Ãýòýë үíýí õýðýã äýýðýý ýðõòýí íü  èõýâ÷ëýí òàéâàí áàéäàëä áàéõäàà ë øóëóóí ìýò áàéãààä õөâ÷ðөõ үåäýý ÿìàð íýã õýìæýýãýýð ìóðóéäàã. Èéì áàéäëûã õөâ÷ðөëòèéí   өөð÷ëөëò ãýæ íýðëýäýã áөãөөä  äèéëýíõ òîõèîëäîëä ôèçèîëîãèéí ýìãýã áèø þì. Ó÷èð íü  áýëýã ýðõòýíèé õýëáýð íü õүíèé áèåèéí áóñàä õýñãèéí àäèë ººðèéí ãýñýí îíöëîãòîé. Èéìä ýðõòíèé õýâèéí үéë àæèëëàãààíä ñààä áîëäîã õýëáýðèéí өөð÷ëөëò  òóéëûí õîâîð.

Æèøýýëýõýä, áýëèã ýðõòýíèé òөðөëõèéí ìóðóéëò íü õөâ÷ðөëòèéí өөð÷ëөëòөä õvðãýäýã. Үүíèé øàëòãààí íü õºãæëèéí ãàæèëò, òîäðóóëáàë õөíäèé áèåèéí íýã òàëûí äóòóó õөãæèë þì. Ãýõäýý  áóñàä ávõ çvéë íü õýâèéí áîëîõîîð ìóðóéëò íü çºâõºí õөâ÷ðөõ ÿâöàä ë ìýäýãääýã.

Èëvvòýé èõ òîõèîëääîã ( 0.1-0.5 õóâü ) áýëèã ýðõòýíèé ãàæ õөãæèë íü êðèïòîðõèçì þì. Ýíý ãàæóóäëûí үåä ýõèéí õýâëèéä äýõ óðãèéí õºãæëèéí ÿâöàä íýã, ýñâýë õî¸ð òөìñөã õî¸óë õóóõíàãò áóóãààãүé áàéäàã. Òөìñөã íýã áîë õýâëèéí õөíäèéä vëäñýí ,ýñâýë öàâèíû ñóâàãò ãàöñàí áàéäàã. Ýíý íü íÿðàé õүүõävväýä öººíãvé òîõèîëääîã ÷ äèéëýíõäýý ýõíèé çóðãààí ñàðûí õóãàöààíä òөìñөã íü ººðºº áàéãàëèàñ çàÿàñàí áàéðëàëäàà îðäîã. Èõýâ÷ëýí áàðóóí òөìñөãíèé ãàæ áàéðëàë òîõèîëäîõ áөãөөä çvví òàëûíõ öººí, õî¸ð òөìñөãíèéõ ìàø õîâîð.

Õóéõíàãò áóóãààãүé òөìñөã õýâëèéí õөíäèé þìóó öàâèíû ñóâàãò áàéðëàæ áîëíî. Ýíý òîõèîëäîëä öàâèíû   íóãàëààñ îð÷èìä òîì áèø  îâãîð çүéë òýìòðýãäýíý. Çàðèìäàà òөìñөã îãò áàéõãүé áàéæ áîëíî. Ýíý íü àíõíààñàà òөìñөã үүñýýãүé ( àãåíåçèè) ýñâýë òөìñөãíèé õýëáýðæèëòèéí õөãæèë îðîéòîñíûõ áàéäàã. Íýã òàëûí òөìñөããүé áàéõûã   ìîíîðõèçì,  õî¸ð òөìñөããүé áàéõûã  àíîðõèçì ãýíý. Öàâèíä áàéðëàñàí òөìñөã íü õàâ÷èãäàñíààñ ãýìòýë àâàõ àþóëòàé.
Õýðýâ òөìñөã õýâëèéí õөíäèéä áàéâàë õóéõíàãûí õàëóóíààñ 2-3 õýìýýð ºíäºð õàëóóíû íºëººíä ºðòºãääºã. Öàã òóõàéä íü õàãàëãàà õèéõãүé áîë 10 íàñ ãýõýä ë èéì òөìñөãò õàòóóðëûí ººð÷ëºëò ÿâàãäàæ ýä íü ààæìààð õîëáîã÷ ýäýýð ñîëèãääîã. Ýíý íü үðãүéäýëä øóóä õүðãýíý.

Øýýñíèé ñóâãèéí ãàæ õөãæèëä  òөðөëõèéí øýýñíèé ñóâàããvé áàéõ( àïëàçèÿ), øýýñíèé ñóâãèéí äîîä õàíàíû õýñýã áàéõãvé( ãèïîñïàäèÿ), äýýä õàíûí öóóðàëò ( ýïèñïàäèÿ) îðäîã. Õýðýâ øýýñíèé ñóâãèéí ãàäíà àìñàð ( ñvâ) øîäîéí үçүүðò áèø äîîä ãàäàðãàä áàéðëàæ áàéâàë èéì áàéäëûã ãèïîñïàäèÿ ãýõ áà ýíý áàéäàë íü óðãèéí õөãæëèéí ávð 10-14 äîëîî õîíîãò үүñ÷ õөãæäөã. Øýýñíèé ñүâ õààíà áàéðëàæ áàéãààãààñ  íü õàìààðàí òîëãîéí, áàãàíûí, õóéõíàãûí, õÿðçàíãûí ãèïîñïàäèÿ ãýæ ÿëãàäàã. Õýðýâ øýýñíèé ñүâ  øîäîéí äýýä ãàäàðãàä íýýãäýæ áàéâàë ýïèñïàäèÿ ãýíý. Ìөí òvví÷ëýí øýýñíèé ñóâàã õî¸ð áàéæ áîëîõ áà ýíý våä íýìýëò ñóâàã íü õàà íýãòýý øîäîéí  õàæóó òàëä íýýãääýã.

Ýðõòýíèé áîãèíî òàñëàâ÷ íü òөðөëõèéí ãàæèãèéí íýã þì. Ýíý íü ãàæèã íü áýëãèéí õàðüöààíû үåä õү÷òýé өâäөíáýëãèéí àìüäðàëûã õvíäðvvëæ áàéäàã. ̺í òàñëàâ÷ óðàãäâàë õү÷òýé öóñ àëäàëò үүñýõ ýðñäýëòýé.
Áýëýã ýðõòíèé ãàæ õөãæèëä ìºí òýýðõèéí àðüñíû íàðèéñàë  áóâó ôèìîç áîëîí ïàðàôèìîç õàìààðíà. Ãåðìàôðîäèòèçì ( ìàíèí ) áóþó õүéñ òîäîðõîéãүé áàéõ ýìãýã íü õàìààãvé  õîâîð òîõèîëääîã. Үүíèéã æèíõýíý áà õóóðàì÷ ãýæ õî¸ð õóâààäàã. Õýðýâ õүíä òөìñөã, өíäãөâ÷ õî¸óëàà áàéâàë æèíõýíý ìàíèí, õàðèí õүéñ íü òîäîðõîé ÷ өөð õүéñíèé õî¸ðäàã÷ áýëãèéí øèíæ àãóóëæ áàéâàë õóóðàì÷ ìàíèí ãýíý. Ýðýãòýé õvvõävväýä ãåðìàôðîäèòèçìûã ýðõòýí áîëîí õóéõíàãûí äóòóó õөãæèë, ãèïîñïàäèÿ, õî¸ð òàëûí òөìñөãíèé ãàæ áàéðëàë äàãàëäàæ áàéäàã.

Ýì÷èëãýý
Îíîøëîãîîíû våä ãàäààä үçëýãèéí çýðýãöýý äààâðûí øèíæèëãýý áîëîí áýëãèéí ýðõòíүүäèéí äîïïëåðîãðàôûí øèíæèëãýý õèéíý. Øýýñíèé ñóâãèéí õөãæëèéí өөð÷ëөëòèéí våä ìºí øýýñ áýëãèéí  ýðõòívväèéí õýò àâèàíû øèíæèëãýý õèéíý.

Ýð áýëýã ýðõòíèé ãàæ õөãæëèéí ýì÷èëãýý íü çºâõºí ìýñ çàñàë þì. Òèéìýýñ íºõºí ñýðãýýõ ìýñ çàñàë÷èä õàíäàõ  çàéëøãvé øààðäëàãàòàé áàéäàã. Îäîî үåä õýäýí àðâàí èéì õàãàëãààíû òºðëvvä áèé áîëñîí. Õүíèé өөðèéíõ íü ýäèéí òóñëàìæòàéãààð íºõºí ñýðãýýõ àðãûã ( óðòàñãàõ, өðãөñãөõ ) èõýâ÷ëýí õýðýãëýäýã áîëñîí. Çàðèì  õàãàëãààíóóä æèøýý íü ýðõòíèé õөâ÷íèé ïëàñòèê  çýðýã íü õóðäàí áºãººä õºíãºí áàéäàã áà ýìíýëýãò õýâòýõ øààðäëàãàãүé áàéäàã. Øîäîéí ìóðóéëòûí våä õàãàëãààã çºâõºí áýëãèéí àìüäðàëä ñààä áîëæ áóé òîõèîëäîëä ë õèéíý.

Áóñàä ávõ òîõèîëäîëä ýíý ãàæèãûí çàñàëò íü öýâýð ãîî ñàéõíû ÷àíàðòàé áàéäàã.  

Òөìñөãíèé ãàæ áàéðëàë çàðèìäàà өөð ãàæèãòàé õàâñàðñàí áàéäàã. Þóíû òүðүүíä áөөðíèé ãàæèãòàé õàâñðàõ íü öөөíãүé òóë ýì÷ òºìñºãíèé ãàæèãòàé ºâ÷òºíä áөөðíèé õýò àâèàíû øèíæèëãýý áîëîí ýêñêðåòîðíûé ðåíòãåíîãðàôèéí øèíæèëãýý õèéëãýõèéã çºâëºäºã. Ìөí òөìñөã õóóõíàãò áàéõãүé áàéõ íü  өөð õýñýãò ( òөìñөã öàâèíû ñóâàã, øîäîéí óã îð÷èìä áàéðëàõ ã.ì ) áàéðëàñàíòàé õîëáîîòîé áàéæ áîëîõ  òóë çîõèõ õýñãүүäýä õýò àâèàíû øèíæèëãýý õèéõ øààðäëàãàòàé. Òөìñөãíèé ãàæ áàéðëàëûí үåä òүүíèéã áóóëãàõ õàãàëãàà õèéõ áóþó òvvíèéã áàéõ ¸ñòîé ãàçàð ðóó íü øèëævvëýõ áîëîìæòîé áàéäàã áîë  òºìñºã õàòèíãàðøñàí våä  õóóõíàãèéã õýâèéí õýëáýðòýé õàðàãäóóëàõûí òóëä õèéìýë òөìñөã ë òóñàëæ ÷àäíà. Èíýãñýí òîõèîëäîëä õóóõíàãò ñèëèêîí ýðõòýí áàéãààã ìàø àíõààðàëòàé áýëãèéí õàìòðàã÷ ÷  ìýäýæ ÷àäàõãvé.

I want to