Äîðíî äàõèíû àðä òvìýí áîë àìüäðàëûí íàðèéí óõààíòàé, óðò íàñòàé áàéäãèéí îëîí íóóöûí íýã íü eäeð ávð eeðòee ñàíàà òàâèõ ÿâäàë þì. Îí öàãèéí øàëãóóðûã äàâæ, îíöãîé, vð àøãàà eã÷ áàéäàã ýäãýýð ñàíàìæèéã áèåëvvëáýýñ òàíûã ýðvvë ýíõèéí æàðãàëàí ýçýìäýõ áîëîé.

Yñýý vðãýëæ èëýýðýé
eãëee îðíîîñîî áîñîîä 10 õóðóóãààðàà vñýý ñàìíàõ ìàÿãààð õîéø óðàãø èëýýðýé.
Èíãýñíýýð òîëãîéí ìýäðýëèéí öýãvvä õóðóóíû eíäãeeð öî÷èð÷, òîëãîé òàðõè, îþóí óõààí ñýðãýí, äàðàëò áóóð÷, óðàì çîðèã íýìýãäýíý. Òîëãîé ýðãýõ, eâäeõ, õóéõ çàãàòíàõ, vñ óíàõ, çvðõ äýëñýõ, ìýäðýë ÿäðàõààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëäýã. Õÿòàä ýìíýëãèéí ñóäàðò “Yñ áîë öóñíû víäýñ, vñýý áàéíãà õóðóóãààðàà ñàìíàâààñ ýðò áóóðàëòàõãvé” õýìýýæýý.

Íväíèé äàñãàë
Ñàíàà ñýòãýëýý òàéøðóóëàí, íväýý õàãàñ àíèàä íàð çeâ, áàðóóí çvví, äýýø äîîø ààæóóõàí ýðãýëävvëíý. Äàðàà íü íväýý îãöîì íýýæ äýýðõ véëäëèéã äàâòàíà. Òóñ ávðèéã 10 óäàà õèé. Ýíý äàñãàë íväíèé ÿäàðãàà, ÷èëýý ãàðãàõ, õàðààã õóðöëàæ, òîëãîé ýðãýõ, ívä ýðýýëæëýõ áîëîí íväíèé áóñàä ýìãýãýýñ ñýðãèéëäýã áàéíà.

Õýëýý òvvøèíäýý õvðãýõ
Õýëíèé vçvvðèéã äýýø áîëãîí òàãíàéí õîíõîðõîéä õvðãýí äýýø äîîø, õî¸ð òèéø ýðãýëävvëýí õeäeëãeõeä øvëñ ýëáýãøèíý. Ýíý äàñãàë õîîëíû äóðøëûã eäeeí, øèíãýöýä ñàéíààð íeëeeëíe. Øvä áýõævvëýõèéí õàìò àì àðãàæ õàòàõ, çàëãèóð õîîëîé, áóéëíû vðýâñëýýñ ñýðãèéëíý.

Øvëñýý çàëãèõ àøèãòàé
Õÿòàäûí ýìíýëãèéí ñóäàðò øvëñèéã “àðèóí óñ,”õàð øvväýð” ãýõ÷èëýí íýðèéäñýí íü ó÷èðãvé çvéë áèø. Çàâæààðàà øvëñýý ñîðæ àì ävvðýõýä 10 õóâààæ çàëãèíà. Yvãýýð õîîëíû øèíãýö ñàéæèð÷, çàëãèóðûí àæèëëàãàà èäýâõæèæ, áèåèéí ýñýðãvvöýë íýìýãäýíý. Øvä, àì öýâýðøèæ, çàëãèóð õîîëîé, áóéëíû vðýâñýë, øàðõ ñýäðýõýýñ ñýðãèéëíý.

Øväýý òîâø
Óðóóëàà æèìèéæ, àíõààðëàà òeâëeðvvëýýä àðààãàà, äàðàà íü vväýí øvä, ñî¸îãîî òýãø çóóí òîâøèíî. Ýíý äàñãàëûã õýäèé÷èíýý îëîí õèéõ òóñìàà ñàéí. Øväíèé eâ÷íeeñ ñýðãèéëñíýýð øvä áeõæèíe. Õÿòàäàä “Øväýý eãëee ávð 36 óäàà òîâøâîë võòýë øvä óíàäàããvé” ãýñýí õóó÷ ÿðèà áàéäàã.

Äàãçàà íÿñëàõ
Õî¸ð ãàðûíõàà àëãààð ÷èõýý òàãëàí äàðæ, äîëîîâîð õóðóóãàà äóíä õóðóóí äýýð òàâüæ, ÷èõíèé àð äàãçàíä íÿñëàõàä áeìáeð öîõèõ ìýò äóóëäàíà. Ýíý íÿñàëãààã 36 óäàà õèéãýýä ÷èõýý òàãëàñàí ãàðàà îãöîì àâ÷, áóöààí äàðàõ õeäeëãeeíèéã 16 óäàà õèéíý. Èíãýñíýýð òîëãîé òàðõè ñýðãýæ, òîãòîîõ, ñàíàìæ îé óõààí, ñîíñãîë ñàéæèðíà. Òîëãîé ýðãýõ, eâäeõ, ÷èõ øóóãèõ áîëîí ÷èõíèé ýëäýâ vðýâñýë ýìãýãýýñ ñýðãèéëíý.

Ìîðü õàðàõäàà ávv ÿðü
Àëü ÷ õýëáýðýýð ìîðü õàðàõ våäýý àìàà õàìõèí, øväýý çóóæ, õýëíèé vçvvðèéã òàãíàéí õîíõîðò õvðãýíý. Ýíý våä õàðààãàà äýýø áîëãîõ, òàìõè òàòàõ, vã ÿðèà áîëîõûã öýýðëýíý. Èéì äàñãàë õeäeëãeeí õèéñíýýð øvä áýõæèæ, òvvíèé eâ÷íeeñ ñýðãèéëíý. Äàñãàë õèéõ våäýý àìüñãàëàà æèãä ÷eëeeòýé áàéëãàæ, àíõààðëàà òeâëeðvvëáýë ñàéí íeëeeòýé áàéäàã.

eãëàee ávð ýâøýý
eãëeeãvvð äýýðõ äàñãàëóóäûã õèéñíèé äàðàà áèåý ñóëðóóëàí àíõààðëàà òeâëeðvvëæ õàìðààðàà àãààð òàòàí õýâëèéãýý ävvðãýýä òîëãîéãîî eðãeæ àìàà àíãàéëãàí ýâøýýæ, àìüñãàëàà ãàðãàíà. Ýíý äàñãàëûã 12 óäàà õèéâýë óóøãèíû véë àæèëëàãàà ñàéæèð÷, çvðõ óóøãèíû öóñàí õàíãàìæ íýìýãäýæ, öýýæ äàâ÷äàõ, áàãòðàõ, ávãøvvëæ õàíèàëãàõààñ ñýðãèéëíý.

Yå ìe÷íèé äàñãàë
Ãàðàà ìeðeeðee õîéø óðàãø ñàâ÷èí, áàñ ýðãvvëæ, õeëeeðee õîéø óðàãø ìeí eøèãëeõ ñàâ÷èõ ìàÿãààð áóë÷èí øeðìeñee öî÷ðîîæ òýíèéëãýíý. Ìeí ávñýëõèé, óóö íóðóóãààðàà ãýäèéæ áeõèéí õî¸ð òèéø áîëæ õóÿí øàð óñàà òàðààñíààð vå ìe÷íèé vðýâñëýýñ ñýðãèéëäýã.

Íóðóóãàà äóëààí áàéëãà
Íóðóóãàà öàã àãààðûí áàéäàëä òîõèðóóëàí äóëààí áàéëãàõ õýðýãòýé. Òvví÷ëýí àëãàà ávëýýövvëýýä (vðæ) óóö ávñýëõèéãýýðýý îëîí äàõèí èëæ áàéâàë íóðóó õeøèæ eâäeõ, õýâëèéí õeíäèéí ÿíç ávðèéí eâ÷èí òóñàõ, vå ìe÷íèé àðõàã õóó÷ õeäëeõeeñ ñýðãèéëíý.

Ívvðýý áàéíãà èëæ áàé
Ãàðûí àëãàà õîîðîíä íü vðæ õàëààãààä äóõ, õàöàð, ñàìñààãàà ávõýëä íü äýýø äîîø õýäýí óäàà çóãóóõàí èëíý. eäeðò õî¸ð óäàà õèéõýä èëvväýõãvé. Yvãýýð ívvðíèé ýä ýñèéí öóñíû ýðãýëò ñàéæðàí àðüñ çeeëeð÷ eíãeëeã áîëñíîîð îâîð áàãàòàé õàðàãäàíà. Yð÷ëýýã áàãàñãàí, íýìæ vð÷ëýýòýõýýñ ñýðãèéëíý. Õàìàð áèòvvðýõ, õàíèàä òîìóó õvðýõ, ñàëõèíä íóëèìñ ãîîæèõ, òîëãîé øvä eâäeõeeñ ñýðãèéëíý. Ýíý äàñãàëûã áàòãàòàé õvìvvñ õèéæ áîëäîããvé þì áàéíà.

Àðüñàà èëæ áàé
Áèåèéíõýý àðüñûã õýñýã÷ëýí áîëîìæîîðîî 10 îð÷èì óäàà çeeëeí èëíý. Èíãýñíýýð àðüñíû ívõ ñvâvvä òýëæ, ÿäàðãàà àðèëæ, íîéðîíä ñàéí áîëíî. Áàñ öóñíû äàðàëò áóóð÷, àðüñ çeeëðeí eíãe çvñ íü ñàéæèðäàã.

Öýýæýý àð÷èëæ áàé
Öýýæèíäýý áàéíãà èëëýã õèéæ çeeëeí àëãàäàõ õeäeëãeeíèéã eäeðò õýäýí ÷ óäàà õèéæ áîëíî. Èíãýñíýýð çvðõíèé véë àæèëëàãàà ñàéæðàí, öýýæ äàâ÷äàõ, çvðõ äýëñýõ, õàòãóóëàõ, çvðõíèé òèòýì ñóäàñ eâ÷ëeõeeñ ñýðãèéëíý.

Õýâëèéäýý èëëýã õèéõ
Îðîíäîî áàéõäàà õvéñýý òîéðóóëàí çeeëeí èëëýã õèéíý. Õî¸ð òèéø íü ýýëæëýí õèéõ áà çeeëeí äàðæ áàçëàíà. Íèéò àðàâ, àðâàí óäàà äàâòàíà. Ýíý äàñãàëààð ãýäýñ õîäîîäíû öóñàí õàíãàìæ áîëîí óã ýðõòívväèéí àãøèõ, ñóíàõ àæèëëàãààã íýìýãävvëæ õîîëíû øèíãýöèéã ñàéæðóóëíà. Õîäîîä ãýäýñíèé eâ÷èí òóñàõ, ãvéëãýõ, ávävví íàðèéí ãýäýñíèé àðõàã vðýâñýë, øýýñ òàñàëäàõ eâ÷òívväýýñ ñýðãèéëíý. Õÿòàäàä “Õîîë èäñýíèé äàðàà 10 àëõ, õýâëèéãýý èëæ áàéâàë çóó íàñàëíà” ãýñýí õóó÷ ÿðèà áàéäàã.

Õeëèéí óëàà èëýõ
Õeëèéí òàâõàéã eëìèé òàëààñ íü ãóðàâ õóâààñíû íýãòýé òýíöýõ ãàçàðò ýðvvë ìýíäèéã õàíãàõ, àìüäðàëûã òýòãýõ ìàø ÷óõàë öýã áàéäàã ãýíý. Àëãàà õîîðîíä íü èëæ ávëýýövvëýýä òýð öýã äýýð eäeðò 10 óäàà èëæ äàðâàë õeë äóëààöàæ, ñýòãýë ñàíàà òàéâøðàí ýëýã áeeðíèé véë àæèëëàãàà ñàéæèð÷, òîëãîé ýðãýõ, ÷èõ øóóãèõ, íîéð àëäàõ, çvðõ äýëñýõ, äàðàëò èõñýõ, õeë eâäeõ çýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëíý.
I want to