Монгол төрийн зүтгэлтнүүд Монгол, Солонгосын харилцааг хэчнээн хүндэтгэдэг байсны нэг түүхэн баримт энэ бөлгөө. 2010 он бол Монгол, Солонгосын харилцаанд онцгой жил болж байгаа билээ. Солонгос /Гуулин улс/-аас хятанд, хятан хэл сургахаар 10 оюутан илгээж байсны 1015 жилийн ой энэ жил тохиож байгаа. Хятаныг Монголын өвөг дээдэс гэж үзвэл, Монгол, Солонгосын соёлын харилцааны 1015 жилийн ой болж байна гэсэн үг. Хятан хэл монгол хэлтэй бүтэц ижил. Нангиад үсгээр тэмдэглэсэн хэдэн үгийг хянаваас, монголоор барахгүй солонгос үгтэй ч тохирдог. Хятан бичгийн дурсгал манайд, мөн Өвөр монголд нэлээн хэд байдаг аж. Хятан бага бичгийн гуулин толин дээрх нэгэн сонин дурсгал одоо ч Сөүл хотын үндэсний түүхийн музейд хадгалагдаж байдаг бөгөөд хараахан тайлан уншиж чадаагүй,. Энэ дурсгал хаанаас, хэзээ, хэрхэн солонгост очсоныг тодруулах ажил эзнээ хүлээж байгаа гэлээ. Монгол оюутан Солонгосд 791 жилийн өмнө сурч байв. 1219 он монгол жанжин 41 хүнд "Та нар Корей хэл суралцаж бай" гэсэн захиа үлдээсэн түүхэн тэмдэглэл солонгос сурвалжид байна. Энэ бол монгол, солонгосын соёлын түүхийн алтан хуудас яриагүй мөнийг харуулж байгаа хэрэг. Монгол Улс Солонгосоос бэх, бийр, бичгийн цаас зэрэг бичгийн хэрэгсэл авахаар жуу бичгийг 790 жилийн өмнө илгээж байсан баримт байдаг. Энэ нь Гурван голын буюу Чингисийн Монголчууд бичиг үсэггүй, харанхуй бүдүүлэг байсан гэсэн зарим эрдэмтдийн саналыг үгүйсгэх бодит баримт. Алдарт "Монголын нууц товчоо"-г манай толь бичгүүдэд байдаг солхо цаас буюу солонгос цаасан дээр бичсэн байж магадгүй гэсэн саналыг эрдэмтэн Б.Сумьяабаатар дэвшүүлж байгаагаа ч дуулгав. Монгол, Солонгосын археологчид цаасны хоёр ч үйлдвэрийн ором буурийг монгол нутгаас олоод байгааг дурдав. Монголоос Солонгост 686 жилийн өмнө 17 мянган дэвтэр бүхий 4371 боть ном бэлэглэж байсан түүхэн баримт Солонгосын эх сурвалжаас олджээ. Энэ бол бүхэл бүтэн номын сан гэсэн үг.

Дундад зууны ямар ч улс гадаадад ийм олон тооны ном түгээж байсан түүх дэлхийд байхгүй. Дэлхийн соёлын түүхэнд тэмдэглэгдэх зүйл гэж бахархан бодно. Эдгээр номс одоо хаана байгааг Манай Солонгос эрдэмтэд /Дундад зууны монголын хууль цаазын цорын ганц эмхтгэл бичгийг олсон шигээ/ хайж олно гэдэгт найдаж байна гэлээ. Энэ мэт дэлхийн монголч эрдэмтдийн нүдийг бүлтийлгэж, чихийг дэлдийлгэж, оюуныг мялаасан түүхэн сурвалжуудыг судлан тогтоосноо эрдэм шинжилгээний хурлын үеэр хэлж байлаа.